ΛΑΟΛΟΓΙΑ

Διαιτητικά γιατροσόφια

            Βασικό γνώρισμα της ζωής είνε η αντίδραση, μ' άλλους λόγους η προσπάθεια να εξουδετερώση κάθε απειλητικό κι αντίθετο προς τον εαυτό της, ο πόλεμος προς εκείνο που θα έχει ως αποτέλεσμα τη συντόμεψη για την ολοκληρωτική καταστροφή της, αν αφεθή ελεύθερο στη ®διαβρωτική¯ ενέργεια του. Η αντίδραση αυτή παρουσιάζεται ως γενική κι ως ατομική, ανάλογα με την εκδήλωση της.

            Στην ατομική εκδήλωση βλέπουμε ότι ένας ζωντανός οργανισμός φροντίζει με κάθε τρόπο και με κατάλληλα μέσα όχι μονάχα ν' αποφύγη την καταστροφή, που τον κυκλογυρίζει, μα και να παρατείνει όσο πιο πολύ τη χρονική διάρκεια της ζωής του.

Ανάλογα μέτρα για την παράταση της ζωής του εφαρμόζει κι ο άνθρωπος, όταν του τύχη ανάγκη. Όλες οι ζωϊκές του λειτιυργίες δουλέβουνε για ν' αντικαταστήσουν ότι φθείρει ο αντίπαλος. Στα μέτρα αυτά υπάγεται και η καταπολέμηση κάθε αρρώστειας, που γίνεται όπως ορίζει κάθε φορά η θεραπευτική της επιστήμης.

Δίπλα όμως στην επιστημονική γιατρική έχουμε και το Λαϊκό Γιατρολόϊ, που μεταδίδεται από γενεά σε γενεά με την προφορική παράδοση μονάχα. Δεν έχει ανάγκη από μαθήματα, εργαστήρια, εξάσκηση και διπλώματα ο κομπογιανίτης, που τ' ακολουθάει και γιατρολογάει σύμφωνα με τους άγραφους ορισμούς του. Κι' όμως έχει κι' αυτός το δικό του συνταγολόγιο, στηρίζεται σε θεραπευτικούς κανόνες, κανονίζει τη δίαιτα του αρρώστου, ορίζει τη διάρκεια της και καταπιάνεται με όλες τις αρρώστειες - του είνε άγνωστα κάθε ειδίκευση και τελειοποίηση σε ωρισμένα. Μόνο σε οικογενειακή αποκλειστικότητα θ' απαντήσουμε γιατρούς και γιάτρισσες μόνο για ένα είδος αρρώστειας. Είνε το οικογενειακό προνόμιο.

Πάντως και για την παραμικρή αρρώστεια μα και για την πιό σπουδαία και σοβαρή επιδημία ή κι ανίατη ακόμα νόσο, κάνει το γύρο φανερά ή σ' εμπιστευτικό τόνο κάποια σωτηρία συμβουλή, μια υπόδειξη για το που α βρη κανείς και πως θα προμηθευτή το δραστικό γιατρικό ή την περίφημη αλοιφή, που είνε ®περίβαλτη¯, καθώς λένε, θέλοντας να παραστήσουνε την αποτελεσματική δύναμη της, που φέρνει σίγουρη γιατρειά στ' άχαρα πονίδια και στους κακούς γεράδες.

Τέτοιας λογής γιατροσόφια, όπως λένε τις προφορικές τούτες συνταγές,υπάρχουν άφθονα σε κάθε περιφέρεια. Μερικά διαφέρουν από τόπο σε τόπο. Άλλα είνε απαράλλαχτα σ' όλα τα μέρη. Τα τελευταία έχουνε γενική διάδοση, γιατί έτυχε από την κοινή αρχαία πηγή τους, που διασώθηκε ακριβώς όπως ήταν, να περάσουν αναλλοίωτα και να φτάσουν από στόμα σ' αφτί κι' από παππού σ' εγγόνι ως την εποχή τη δική μας. Τα πρώτα όμως είνε τροποποιημένες εκδόσεις από άλλα, που για τον άλφα ή το βήτα λόγο δεν έφταναν ως εμάς, όπως τα λέγανε στον καιρό τους.

Από ταπειράριθμα τούτα γιατροσόφια, που έχω πάρα πολλά στη συλλογή μου ξεδιαλέγω δύο. Το ένα λεχει εφαρμογή στον οργανισμό του ανθρώπου. Το άλλο γιατρέβει τα ζώα. Είνε και τα δύο δοκιμασμένα στην πράξη και οι ®παθοί¯ αναφέρουνε θαυματουργές περιπτώσεις, που χρησίμεψε για κάποιο γλυτωμό η εφαρμογή μιας ξακουσμένης κομπογιανίτικης σοφίας και γνώσης.

Συσταίνει λοιπόν το πρώτο γιατροσόφι:

Άμα πονάει το στομάχι, σαν κάτι να σφάζη, να τσιμπάη και να περονιάζη μέσα μη φοβάσαι. Μόνο έπαρε δύο τρεις σκορδοκολίνες, καθαίρα τες από το σκληρό τους φλούδι κι' απέ τις περνάς ολάκερες κάτου, τις καταπίνεις δίχως ναν τις μασήξης. Αμέσως πάβουν οι πόνοι. Σα ναν τους κόβης με το μαχαίρι!…¯.

Ποιός λίγο, ποιός πολύ έχουμε δοκιμάσει σφαχτερούς πόνους στην κοιλιά μας. Ξαίρουμε πόσο είνε δυνατοί και αβάσταχτοι και τι λιγούρες που φέρνουν. Κι' έρχεται το γιατροσόφι και μας υποδείχνει γιατρειά με το πιο απλό και λιγοέξοδο θεραπευτικό μέσο!

Ακέριες σκορδοκολίνες πρέπει να καταπίνομε νηστικάτα κάθε πρωί κι όσοι έχουν έλκος του στομάχου! Μ' αυτές λένε πως την καταφέρνουνε τη θεραπεία της κακής αρρώστειας στο Λαϊκό Γιατρολόϊ. Και, καθώς το καταλαβαίνει ο καθένας, είνε ανάγκη πια να ξεταστή το τι γίνεται μέσα στο στομάχι όταν πηγαίνη μέσα το αμάσητο σκόρδο, για ποιό λόγο σταματάει πραγματικά - το κακό, τι συντείνει για να πάψη και να μη βελονιάζη ο πόνος. Και γιατί τάχα 5έφέρνει ανακουφιστικό αποτέλεσμα και το μασημένο σκόρδο; Κι όχι μόνο δε φέρνει παρόμοιο αποτέλεσμα, παρά και χεροτερέβει την κατάσταση του αρρώστου!

Το δεύτερο γιατροσόφι μας μιλάει για το κεραυνοβόλο αποτέλεσμα που έχει στα πρόβατα κυρίως το μάσημα της φρυγκανίδας. Η φρυγκανίδα είνε κάποιο μικρό σκουληκάκι, που το βλέπουμε να βόσκη στα χορτάρια κρυμμένο μέσα σ' ένα μακρουλούλι πουγγί, ένα μισανοιχτό κουκούλι, που γύρω-γύρω έχει κολλημένα φρυγανάκια-ψιλά-ψιλά ξεροχόρταρα και ξυλάκια.

Αυτό το μικρό σκουληκάκι μαζί με το κινητό σπιτικό του μπορεί ναν το χάψη κανένα πρόβατο μαζί με τα χορτάρια που βόσκει. Σαν  το μασήση όμως και λυώση τότε ψοφάει από κάποιο δραστικό δηλητήριο που έχει αυτό το μικροσκοπικό σκουλήκι. Για να γλυτώση μόνο ένας τρόπος υπάρχει: σαν καταλάβουνε το πάθημα του, ένας από τους τσιοπάνηδες ναν το φτύση μέσα στο στόμα!

Μα το ευεργετικό αποτέλεσμα δεν το φέρνει το απλό σάλιο. Για να γλυτώση το πρόβατο είνε ανάγκη εκείνος που θα το φτύση νάχη πιωμένη φρυγκανίδα! Και είνε να παραξενέβεται κανένας! Πως το πρόβατο παθαίνει κακό κι ο άνθρωπος δεν παθαίνει;

Το πράμα δεν είνε και τόσο ανεξήγητο, σαν πληροφορηθούμε ότι το καταπίνουν ολοσούπιτο αυτό το σκουληκάκι, προσέχοντας μην το λυώσουν με καμμιά ξαφνική κι αθέλητη δαγκωσιά τους. Γιατί, αν λυώση και δε φτάση ακέριο στο στομάχι, παθαίνει κι ο άνθρωπος δηλητηρίαση και δε γλυτώνει από του χάρου την απόχη, παρόμοια όπως και τα ζώα, που το μασάνε μαζί με τα χορτάρια…

Ο άνθρωπος όμως, που θα καταφέρη ναν το κατεβάση ακέριο κάτου, δεν παθαίνει τίποτα, δεν έχει κανένα φόβο θανάτου. Κι όχι μόνο δεν έχει ο ίδιος φόβο, μα γλυτώνει και τα ζώα που τρώνε φρυγκανίδα και τα φαρμακίζει. Ο άνθρωπος δηλαδή αποχτάει και σπουδαία ιαματική δύναμη μ' αυτόν τον τρόπο.

Και για ναν την αποχτήση αυτή τη δύναμη κλείνει τα μάτια του, κατανικάει την αηδια και καταπίνει το επικίνδυνο και σιχαμερό σκουλήκι!…

Καθώς βλέπουμε είνε παράξενες αυτές οι επιταγές της λαϊκής διαιτολογίας, όπως μας τις γνωστοποιούνε τα σχετικά γιατροσόφια. Η αρχική τους πηγή βρίσκεται στην αρχαία ιατρική επιστήμη. Από τότε, σαν υγιεινά παραγγέλματα, έφτασαν ως εμάς με μια διαδοχική μεταβίβαση, όπως διατηρήθηκαν δα όλα τα προφορικά και τάγραφα, με την οικογενειακή παράδοση.

Όσο παράξενες κι αν είνε όμως ανάγκη πάσα ναν τις εξετάσουμε καλά, να διαπιστώσουμε προσεχτικά τα αποτελέσματα τους, να καθορίσουμε ακόμα και την πορεία της ενέργειας, που κάνουν, με κάθε δυνατή λεπτομέρεια και με τα τέλεια επιστημονικά μέσα και τα όργανα, που διαθέτουμε τώρα, για να ειδούμε αν βρίσκεται αλήθεια στις σχετικές δοξασιες και στις γιατροσοφικές τους επιδιώξεις.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΙΝΗΣ.

®ΗΛΙΟΣ, τόμος Β, 1940