Ε Λ Α Ι Ο Π Η Τ Ε Σ (Κ Ο Υ Σ Π Ο Ι)

Τα υπολείμματα των ελαιοτριβείων είναι γνωστά εις το εμπόριον ως πήτες (κούσπαι) και αναλόγως με το είδος των πρώτων υλών και με την μέθοδο της εξαγωγής, του λαδιού έχουν διάφορη θρεπτική άξια. Γενικώς είνε τροφές πλού­σιες σε αζωτούχες ουσίαις, και αρκετά θρεπτικές.

Οι πήτες και τα από αυτές παρασκευαζόμενα άλευρα πρέπει να είνε : 1ον καθαρά, να μη περιέχουν ξένες ουσίες, άμμο, χώματα κλπ. 2ον) να είνε φρέσκα και ούτε χαλασμένα ούτε μουχλιασμένα. Επειδή ή πήτες περιέχουν πολλές αζωτούχες ουσίες εάν δεν είναι αρκετά ξερές χαλούν γρήγορα και το λάδι που πε­ριέχουν ταγγιάζει. Χαλασμένες πήτες και άλευρα είνε βλαβερές δια την υγεία των ζώων και πρέπει να απορρίπτωνται. 3ον Πήτες όταν προέρχονται από ερ­γοστάσια που βγάζουν το λάδι σε υψηλή θερμοκρασία είνε δυσκολοχώνευτες και άνοστες. Τέτοιες πήτες γνωρίζονται από το βαθύτερο των χρώμα. 4ον Είνε προτιμώτερες οι πήτες από τα αλευρά που φτιάνουν από πήτες, διότι οι πή­τες δεν είνε εύκολον να ανακατευθούν με ξένες ύλες, πως τα αλευρά των, και δεν ταγγίζουν εύκολα.

Οι πήτες είνε αξιοσύστατες προ πάντων δια βόδια, αγελάδες και πρόβατα. Δια τα άλογα και τα γουρούνια δεν φέρνουν και τόσο καλά αποτελέσματα. Εις τα τελευταία αυτά ζώα πρέπει να δίδωνται σε μικρά ποσότητα και να προσέχωμε πολύ να μην είνε χαλασμένες. Οι κυριώτερες πήτες είνε αι κατωτέρω:

Λινόπητα,- Η λινόπητα και τα άλευρα που γίνονται από αυτήν, είνε από της καλές τροφές. Χωνεύονται εύκολα. Εις τα αδύνατα ζώα και εκείνα, που πέρασαν αρρώστεια, ή λινόπητα ωφελεί πολύ. Εις τα βόδια και της αγε­λάδες ημερησίως δίδεται μέχρι μιάμισης οκάς, διότι, όταν δοθή περισσό­τερο, ανασταίνει το κρέας, το γάλα και το βούτυρο. Εις τα νέα ζώα δίδεται επίσης σε μικρά ποσότητα. Σε μεγάλη δόσι τους φέρνει διάρροια.

Η λινόπητα όταν δίδεται ως τροφή δροσιστική, είνε προτιμότερο να βρά­ζεται σε πολύ νερό καί να δίδεται ως ρόφημα. Αλλά όταν δίδεται απλώς ως τροφή, είνε προτιμότερο να δίδεται ξερή και ανακατεμένη με άλλες τροφές ή με ψιλό άχυρο.

Εκ του βιβλίου οι τροφές των κτηνών Π, Δεκάτου και Γ. Ψάλτη δρχ.  Έκδοσις Γ. Ε.                       

Πήτα ινδικών καρυδιών.- Έχει χρώμα ανοικτό γκρίζο ή κοκκινωπό άσπρο και μυρωδιά και γεύσι φουντουκιού. Όταν παλαιώση ταγγίζει και χάνει πολύ απ’ την θρεπτική της αξία. Είνε από της καλές τροφές και κάμνει δι' όλα τα ζώα. Προ πάντων για της γαλατερές αγελάδες θεωρείται πολύ κατάλληλη, διότι δίδει και περισσότερο γάλα και παχύτερο. Εις τα μεγάλα ζώα δεν μπορεί να δοθή περισσότερο από δυο οκάδες την ημέρα.

Πήτες φοινικοσπόρου.- Εις την δυτική Αφρική υπάρχει ένα ιδιαίτερο φοινικόδενδρο(Εlaeis Guineensis)από τους σπόρους του οποίου βγάζουν φοινι­κέλαιο. Το λάδι αυτό τρώγειαι χρησιμοποιείται όμως προ πάντων εις την σαπουνοποιΐαν. Οι πήτες των σπόρων αυτών είνε καλή τροφή δια τα ζώα με την διαφοράν, ότι ταγγίζουν γρήγορα. Έχουν σχεδόν της ίδιες ιδιότητες με της πή­τες των ινδικών καρυδιών (κοκό). Έχουν όμως μια ιδιαίτερη μυρωδιά και δι’ αυτό τα ζφα εις τας αρχάς δεν της θέλουν. Δεν πρέπει να δίδωνται ως ρόφη­μα, διότι τότε η μυρωδιά των γίνεται πειό δυνατή. Είνε προτιμότερο να δίδωνται ανακατεμένες μαζύ με άλλες τροφές.

Πήτα αραχίδος (φυστίκι αράπικο).- Όταν είνε γερή είνε καλή. Εάν όμως ταγγίζη, βλάπτει. Καλές φυστικόπητες έχουν χρώμα ασπρουλό γκρίζο. Χαλασμένες και μουχλιασμένες μυρίζουν μούχλα και ταγγίλα και έχουν χρώμα κιτρινωπό σκούρο. Τα φλούδια (τσούφλια) των φοστικιών χρησιμοποιούνται επίσης κάποτε ως τροφή, η θρεπτική των όμως αξία είνε πολύ μικρή.

Βαμβακόπητα.- Υπάρχουν τεσσάρων ειδών βαμβακόπηκες :

1όν) Βαμβακόπητα καμωμένη από σπόρο όχι καλά καθαρισμένο από το βαμβάκι. Έχει χρώμα κατ' αρχάς πρασινωπό, το οποίον με τον καιρό σκουραί­νει. Δεν διαιηρείται εύκολα και η θρεπτική της αξία είνε κατωτέρα.

2ον) Βαμβακόπητα από ακάθαρτο σπόρο. Ομοιάζει με την προηγουμένη με την διαφορά, ότι είνε κάπως καθαρώτερη.

3ον) Βαμβακόπητα από καθαρό σπόρο. Γίνεται από βαμβακόσπορο καλά καθαρισμένον και σπασμένον, από τον οποίον ένα μέρος των τσουφλιών λείπει Είνε πειό θρεπτική από την προηγουμένη και έχει χρώμα κίτρινο.

4ον) Βαμβακόπητα από σπόρο καθαρισμένο από τα τσούφλια του. Έχει χρώμα χρυσαφί κίτρινο και είνε πρώτης τάξεως τροφή, διότι είνε πλουσία σε αζωτούχες ουσίες. Δεν μυρίζει, η γεύσις της είνε καλή και διατηρείται εύκολα.

Οι βαμβακόπητες χρησιμοποιούνται πολύ ως τροφή δια τα ζώα, έχουν όμως σημειωθή πολλές φορές δηλητηριάσεις από βαμβακόπητες καλοδιατηρη­μένες ακόμη. Εις τα νέα ζώα και τα έγκυα είνε προτιμότερο να μη δίδωνται.

Δια τα βόδια, που παχαίνουνε, είνε καλή τροφή και μπορεί να δοθή έως εκατό δράμια. Εις της γαλατερές αγελάδες και τα άλογα όχι περισσότερο από μία οκά. Επειδή καθώς αναφέραμε και πειό επάνω κάποτε παρατηρούνται δηλητηριάσεις, είναι καλό να δοκιμάζωμε προηγουμένως σε μικρή ποσότητα της βαμβακόπητες αγνώστου προελεύσεως και έπειτα να αυξάνουμε την ποσότητα.

Σισαμότητα.- Είνε μια από της καλύτερες πήτες και μπορεί να δοθή εις όλα τα ζώα. Επειδή περιέχει σε μεγάλη ποσότητα άλατα ασβέστιον και φωσφόρον, είνε αξιοσύστατος και δια τα νέα ζώα.

Πήτα από αφηνοσπόρο.- Μπορεί να δοθή εις όλα τα ζώα και εις τα νέα ακόμη, εκτός από τα άλογα. Είνε όμως προτιμότερος δια τα ζώα, που της τρώγουν, νωθρά και κοιμισμένα. Απεδείχθη όμως, ότι η γνώμη αυτή δεν είνε σωστή.

Ηλιόπητα.- Η πήτα αυτή γίνεται από σπόρους ήλιου, ο οποίος καλλιεργείται αλλού εις μεγάλας εκτάσεις. Από τους σπόρους αυτούς βγάζουν λάδι. Εις την Ρωσσία προ πάντων η καλλιέργεια του ηλιολούλουδου είνε πολύ διαδεδομένη. Είνε πολύ καλή τροφή και μπορεί να δοθή εις όλα τα ζώα, όταν είναι καλά διατηρημένη. Πολλές φορές όμως αφίνουν ένα μεγάλο μέρος από τα τσούφλια του σπόρου μέσα και η θρεπτική της αξία γίνεται μικρότερη.

Πήτα από καναβούρι.- Είνε καλή δια τα υπό πάχυνσιν βόδια και πρόβατα. Επειδή δίδει εις το γάλα και το βούτυρο μια δυσάρεστη μυρωδιά, δεν είνε καλή δια της αγελάδες. Έχουν παρατηρηθή πολλές φορές δηλητηριάσεις από της πήτες αυτές.

Πήτα σόγιας.- Χωνεύεται εύκολα και είνε πλουσιωτάτη σε αζωτούχες ουσίες. Μπορεί να δοθή εις όλα τα ζώα.

Γ. ΨΑΛΤΗΣ

«ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ»

ΠΡΑΚΤΙΚΑΙ ΟΔΗΓΙΑΙ