Μεταλλαγμένα: το παρελθόν, το παρόν και το άγνωστο μέλλον

Την 1^η Μαρτίου 2006, στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα στη Στοά του Βιβλίου, παρουσιάστηκε το βιβλίο της Βάσως Κανελλοπούλου «Μεταλλαγμένα: το παρελθόν, το παρόν και το άγνωστο μέλλον», σε εκδήλωση που διοργάνωσαν η Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη -η οποία εξέδωσε το βιβλίο- και ο Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων «ΔΗΩ».

Η βιομηχανία τροφίμων βρέθηκε στο επίκεντρο από τη στιγμή που άρχισαν μαζικές εισαγωγές μεταλλαγμένης σόγιας στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ (1996) χωρίς τη συμφωνία ή την ενημέρωση των καταναλωτών, όπου η πλειοψηφία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και εμπορίας τροφίμων υποστήριζε τη χρήση μεταλλαγμένων συστατικών.

Στις μέρες μας οι ευρωπαίοι καταναλωτές έχουν ιδιαίτερα ευαισθητοποιηθεί σε θέματα διατροφικής ασφάλειας και απαιτούν ασφαλή και υγιεινά τρόφιμα, ιδιαίτερα μετά τον πανικό που προκάλεσαν οι πολύκροτες υποθέσεις διατροφικών κρίσεων, κατά τη δεκαετία του 1990, όπως η νόσος των «τρελών αγελάδων», οι μολυσμένες με διοξίνη ζωοτροφές, το νοθευμένο ελαιόλαδο, αλλά και στις μέρες μας «η νόσος των πτηνών».

Για το βιβλίο και γενικότερα για τα σοβαρά ζητήματα που θέτει μίλησαν:

Ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Νίκος Μπεόπουλος, ο οποίος κατέθεσε την "ακαδημαϊκή του οπτική" για το ζήτημα των μεταλλαγμένων, παρουσιάζοντας τις δυνατότητες της γενετικής επιστήμης και τη χρήση που γίνεται.

Ο Γενικός Δ/ντής του Οργανισμού «ΔΗΩ», κ. Σπύρος Σγούρος που αναφέρθηκε στις διαφορετικές απόψεις που υποστηρίζονται διεθνώς για τη χρησιμότητα των ΓΤΟ, αλλά και τους πιθανούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, καθώς και στις εναλλακτικές – βιώσιμες – λύσεις και πρακτικές, όπως οι βιολογικές καλλιέργειες.

Η πρ. Γενική Επιθεωρήτρια Περιβάλλοντος κυρία Μαργαρίτα Καραβασίλη, που συντόνισε και τη συζήτηση, κατέθεσε τη προσωπική της εμπειρία από τις λιγότερο γνωστές πτυχές, που επηρέασαν και καθόρισαν τις αποφάσεις της ΕΕ για την ιχνηλασιμότητα και επισήμανση των ΓΤΟ, που είχε σαν αποτέλεσμα και την άρση του μορατόριουμ (απαγόρευσης εισαγωγών), που είχε τηρηθεί από το 1999, μετά από πρόταση της Ελλάδας, με τον τότε Υφυπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Κολιοπάνο και τον ομόλογό του της Γαλλίας.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον ανοικτό εμπορικό πόλεμο, που έχει ξεσπάσει μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, με επίκεντρο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), καθώς το ζήτημα έχει λάβει τεράστιες πολιτικές και οικονομικές διαστάσεις. Ο ΠΟΕ, μετά από προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο κατά της ΕΕ αποφάνθηκε ότι οι απαγορεύσεις (μορατόριουμ) που επέβαλε η ΕΕ στην εισαγωγή μεταλλαγμένων προϊόντων την περίοδο 1999-2003 δεν συνάδουν με τους κανόνες του ελεύθερου εμπορίου. Στο στόχαστρο βρίσκονται κυρίως τα έξι κράτη μέλη της ΕΕ που υπέγραψαν το μορατόριουμ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Επισημάνθηκε ότι το βιβλίο της Βάσως Κανελλοπούλου, που παρουσιάζει με τεκμηριωμένο και απόλυτα προσιτό στο ευρύ κοινό τρόπο τα αποτελέσματα πολύχρονης έρευνας για τα τρόφιμα, που περιέχουν, αποτελούνται ή παράγονται από ΓΤΟ, συμβάλλει στην κατάριψη των μύθων, που διακηρύσσονται από τους υποστηρικτές των ΓΤΟ και ότι απαιτείται συσνεχής και ολοκληρωμένη ενημέρωση, ώστε οι ευρωπαίοι πολίτες και εν γένει η κοινωνία των πολιτών να μπορούν όχι μόνο να επιλέγουν σωστά, αλλά και να αντιστέκονται στις πιέσεις που ασκούνται από τις μεγάλες βιομηχανίες παραγωγής μεταλλαγμένων.

Συζητήθηκε ευρύτατα ότι πέρα από την επιστημονική διχογνωμία και ανασφάλεια, το θέμα έχει γίνει βαθύτατα πολιτικό, καθώς βρίσκεται πολύ ψηλά στην ιεραρχία των εμπορικών πιέσεων και απειλών που υφίστανται οι κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών αλλά και της Ευρώπης, όπως αποδεικνύει η προσφυγή των ΗΠΑ εναντίον μας, ενώ δεν υπάρχει επιστημονικά απόδειξη ότι τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι ασφαλή και ενώ είναι σίγουρο, ότι εφόσον δεν πρόκειται για ζωντανούς οργανισμούς δεν θα υπάρχει δυνατότητα ανάκλησης από τη φύση και απόσυρσης από την αγορά όπως συνήθως γίνεται με τα μη οργανικά προϊόντα.

Τις απόψεις τους κατέθεσαν επίσης ο κ. Κολιοπάνος, πρώην Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ (αναφέρθηκε στις ασφυκτικές πιέσεις που δέχτηκε από την αμερικάνική πλευρά την περίοδο που χειριζόταν το θέμα ως υφυπουργός), ο κ. Δεκλερής, πρ. Αντιπρόεδρος του ΣτΕ και νυν Πρόεδρος του Ινστιτούτου Βιώσιμης Ανάπτυξης, η κυρία Καραμανώφ, Σύμβουλος Επικρατείας ο κ. Γιώργος Μπάλιας, δικηγόρος και η κ. Μυρτώ Πισπίνη, της Greenpeace, που συμμετέχουν στο βιβλίο της κυρίας Βάσως Κανελλοπούλου με κείμενα και συνεντεύξεις, καθώς επίσης και η κυρία Αδαμοπούλου, πολιτευτής της ΝΔ στη Β’ περιφέρεια, αντιπρόεδρος Νομαρχιακού Συμβουλίου Αθηνών.