Αρχή κειμένου
Γενικό κείμενο από την ιστοσελίδα των ΤΕΙ, Χανιά Κρήτης: "Περιβάλλον και Ενέργεια στην Ελλάδα: Κοινή πορεία;"
Είναι αυτονόητη, σήμερα ιδιαίτερα, είκοσι περίπου χρόνια μετά την πετρελαϊκή κρίση, η σημασία της ενέργειας και της ενεργειακής πολιτικής για την ανάπτυξη στις σύγχρονες κοινωνίες και οικονομίες.
Η χρήση της ενέργειας αυξάνεται διαρκώς. Την εικοσαετία 1970-1991 στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ζήτηση για ενέργεια αυξήθηκε κατά 35% ανά κάτοικο, ενώ στην Ελλάδα η αύξηση ξεπέρασε το 100%. Και κατά τα φαινόμενα, πρόκειται να αυξηθεί ακόμη σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας προσπαθεί ακόμη να εξηλεκτριστεί.
Σ' αυτό το πλαίσιο, και με το προηγούμενο της ενεργειακής κρίσης, οδηγηθήκαμε παγκοσμίως, αλλά και σε κοινοτικό επίπεδο σε προσπάθειες εξοικονόμησης ενέργειας, χωρίς ταυτόχρονη μείωση του παραγόμενου προϊόντος.
Το πρόβλημα είναι εντονότερο σε χώρες εξαρτημένες ενεργειακά, όπως η χώρα μας. Η Ελλάδα απάντησε αρκετά νωρίς στην ανάγκη χρησιμοποίησης ντόπιων καυσίμων με την επιλογή του λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η επιλογή αυτή παρουσιάζει δύο σημαντικά μειονεκτήματα: ο λιγνίτης είναι φτωχός ενεργειακά και ρυπογόνος περιβαλλοντικά.
Έτσι παρότι το κόστος της ενέργειας συγκρατήθηκε και μειώθηκε η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας μας, βρισκόμαστε σήμερα αντιμέτωποι με δυο καθοριστικές συνέπειες :
Α. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα του ΟΟΣΑ όπου η αύξηση του ΑΕΠ είναι μικρότερη από την ενεργειακή αύξηση, όπου δηλαδή η απαιτούμενη ενέργεια ανά μονάδα προϊόντος είναι υψηλή και αυξάνεται σταθερά σε όλη τη διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας.
Β. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας συμμετέχει άμεσα στην παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα και μάλιστα η συμμετοχή αυτή αυξάνει με το χρόνο (από 32% το 1970 σε 50% το 1990).
Το ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας συνδέεται άμεσα με το πρόβλημα του περιορισμού εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα CΟ2 και άλλων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά και με το πρόβλημα της κατασπατάλησης πόρων, χωρίς να εξασφαλίζουμε την απαιτούμενη ενέργεια ανά μονάδα προϊόντος. Η εξοικονόμηση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε τρία επίπεδα: στην παραγωγή της, στην αξιοποίηση των καυσίμων και στην κατανάλωση.
Το υπουργείο ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. αντιμετωπίζει το πρόβλημα της εξοικονόμησης ενέργειας, παραλληλα με το πρόβλημα της μείωσης των εκπομπών CΟ2. Έτσι, στο πλαίσιο των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία του παγκοσμίου κλίματος από τις επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου, συντάχθηκε ήδη εθνικό πρόγραμμα που προδιαγράφει συγκεκριμένες δράσεις στους τρεις προαναφερθέντες τομείς.
Ειδικότερα, το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε προωθεί ένα συνολικό σχέδιο δράσης για τον οικιστικό τομέα στο σύνολο της χώρας, ο τομέας αυτός ευθύνεται άμεσα για το 40% περίπου των συνολικών εκπομπών CΟ2, και μια πολιτική εξοικονόμησης ενέργειας μέσω μηχανισμών ορθολογικής διαχείρισης και μέσω της προώθησης της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μπορεί να συμβάλλει μεσοπρόθεσμα στη σταθεροποίηση και στον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η δράση αυτή στοχεύει παράλληλα στη μείωση των ενεργειακών απαιτήσεων στον οικιστικό τομέα κατά 50%.
Με τον τρόπο αυτό ανταποκρινόμαστε και στις απαιτήσεις σχετικών κοινοτικών πλαισίων ή οδηγιών, ιδιαίτερα δε της κοινοτικής οδηγίας SAVE (93/76/ΕΟΚ) που αφορά “στη σταθεροποίηση και μείωση των εκπομπών CO2, η οποία εξειδικεύει συγκεκριμένα μέτρα και ρυθμίσεις που πρέπει να ολοκληρωθούν το ταχύτερο δυνατόν”. Το σχέδιο δράσης αφορά στη διαμόρφωση πολιτικής κινήτρων για την πριμοδότηση της χρησιμοποίησης ήπιων μορφών ενέργειας στα κτίρια της χώρας, αλλά και για την προώθηση δομικών κατασκευών και εγκαταστάσεων που θα έχουν σαν τελικό στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας.
Ήδη ολοκληρώνεται η μελέτη με τη συνεργασία συναρμοδίων φορέων, ερευνητικών κέντρων, πανεπιστημίων και ειδικών. Σύντομα το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε θα παρουσιάσει τις συνολικές προτάσεις, τόσο για το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα της χώρας, τα στεγαστικά προγράμματα οργανωμένης δόμησης, τα νεοαναγειρόμενα κτίρια κατά κατηγορία χρήση και περιοχές, καθώς και για τους παραδοσιακούς οικισμούς. Επίσης, θα παρουσιάσει τις προτάσεις του για τα δημόσια κοινωφελή κτίρια, τα οποία και θα αποτελέσουν τον βασικό τομέα παρέμβασης, ώστε να λειτουργήσουν ως πρότυπα.
Παράλληλα έχει ήδη δρομολογηθεί η άμεση εφαρμογή πιλοτικών παρεμβάσεων με γνώμονα επεμβάσεις που θα βελτιώσουν την ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων (τόσο στο κέλυφος όσο και στις εγκαταστάσεις θέρμανσης, δροσισμού και ζεστού νερού) σε μεμονωμένα κτίρια, σε οικοδομικά τετράγωνα και σε νέα οικιστικά στεγαστικά προγράμματα.
Επόμενο και πολύ σημαντικό βήμα αποτελεί η προώθηση της διάδοσης των στόχων της πολιτικής μέσω της ενημέρωσης των πολιτών και της ευαισθητοποίησής τους σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος μέσω πρακτικών ορθολογικής χρήσης και εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς επίσης μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης-επιμόρφωσης των στελεχών μας που θα κληθούν να εφαρμόσουν τις νέες διατάξεις και κανονισμούς.
Κατεξοχήν επιδίωξή του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε είναι η εξασφάλιση της δυνατότητας ελέγχου και παρακολούθησης της εφαρμογής των διατάξεων νόμων ή διαταγμάτων, καθώς και όλης της διαδικασίας παραγωγής δομημένου περιβάλλοντος με απόλυτο σεβασμό στους φυσικούς μας πόρους.
Στους άξονες αυτούς θα κινηθεί το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε , τόσο στον οικιστικό τομέα, όσο και σε όλα τα επίπεδα σχεδιασμού, ώστε να εδραιώσουν με την πεποίθηση ότι το περιβάλλον και η ενέργεια είναι εξίσου πολύτιμα, αλλά δεν δικαιούμαστε να θυσιάσουμε το πρώτο με τη σπατάλη της δεύτερης. Ότι είναι δυνατή η ανάπτυξη που δεν θα δεσμεύει το μέλλον, δεν θα εξαντλεί τους φυσικούς πόρους, αλλά θα τους διαχειρίζεται με το πλέον ορθολογικό τρόπο, στηριγμένη σε πολιτιστικές αναφορές και μνήμες του τόπου...
|