Βιβλιοπαρουσίαση                                                        

Τα βουνά της Αττικής

Φανή Δημητρακούδη

Υπάρχουν δίπλα μας αλλά δεν τα γνωρίζουμε, συχνά ούτε το όνομα τους. Περνάμε τη ζωή μας στη σκιά τους, όμως ουσιαστικά τ΄ αγνοούμε. Μα κι όταν ερχόμαστε σ’ επαφή μαζί τους, συνήθως το κάνουμε με επιδερμικό τρόπο, βιαστικά, χωρίς το σεβασμό και το δέος που εμπνέει η βαθύτερη γνώση, η σχέση μαζί τους, η αγάπη γι αυτά.

Ο λόγος για τα βουνά της Αττικής, της πολύπαθης όσο κι ένδοξης περιοχής, που φιλοξενεί αγόγγυστα τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού. Της Αττικής, που υμνήθηκε στην αρχαιότητα σαν ένας από τους ωραιότερους τόπους, με το γλυκύτερο κλίμα. Κύριο στοιχείο του ποικιλόμορφου ανάγλυφου της, τα βουνά. Όχι μόνο η Πάρνηθα, η Πεντέλη, ο Υμηττός, ο Κιθαιρώνας, τα Γεράνεια, αλλά πολλά ακόμα, σχεδόν άγνωστα στους περισσότερους: η Πάστρα, το Πάνειο, η Μαυρηνάρα, το Κατερίνι, το Πυργάρι, το Τσακίρι, ο Όλυμπος….

Είκοσι, μάλιστα, είκοσι βουνά της Αττικής, με 100 σπήλαια-βάραθρα και 50 μοναστήρια παρουσιάζει το βιβλίο «Τα βουνά της Αττικής» του ερευνητή Νίκου Νέζη, γεν. γραμματέα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας Αναρρίχησης. Ένα, θα έλεγα μνημειώδες έργο, που πρωτο-εκδόθηκε πριν 18 χρόνια και είχε εξαντληθεί από την πρώτη τριετία. Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει πλήθος νέες πληροφορίες, λαμβάνοντας στο μεταξύ υπόψη την επιπλέον έρευνα, τη δημοσίευση πολλών αξιόλογων μελετών, την έκδοση βιβλίων και χαρτών, τη διεξαγωγή συνεδρίων για το θέμα. Όμως, πέρα από τα στοιχεία που αντλήθηκαν μετά από εξονυχιστική έρευνα σε βιβλία, περιοδικά και χάρτες, πολύτιμες γνώσεις συλλέχθηκαν από πολύωρες αναβάσεις και πεζοπορίες στον ορεινό όγκο της Αττικής.

Όπως επισημαίνει στον πρόλογο του ο κ. Νέζης, «η μελέτη του κάθε βουνού περιλαμβάνει την ετυμολογία και το ιστορικό της ονομασίας του, αρχαία ιστορία και μνημεία, πλήρη στοιχεία γεωγραφίας καθώς και πληροφορίες για τη γεωλογία, τη χλωρίδα και την πανίδα, τα αναρριχητικά πεδία, τα καταφύγια και τα σπήλαια του. Αναφέρονται ακόμα και όλα τα μοναστήρια και τα ερημοκκλήσια του καθώς και τα μονοπάτια, οι πηγές και τα πηγάδια που υπάρχουν σε αυτό, αλλά και κάθε άλλη σχετική με το βουνό πληροφορία».

Η εξαιρετικά επιμελημένη αυτή έκδοση, που πραγματοποιήθηκε με χρηματοδότηση του κληροδοτήματος Αθ. Λευκαδίτη, το οποίο διαχειρίζεται η ΕΟΟΟΑ, περιλαμβάνει επίσης 135 έγχρωμες φωτογραφίες, 14 λεπτομερείς χάρτες σε κλίμακα 1:50.000 καθώς και μία πλουσιότατη βιβλιογραφία, 575 τίτλων, για τη γεωγραφία, τη φύση και τα μνημεία της Αττικής. Σε 302 σελίδες, το βιβλίο προσφέρει ένα ευρύτατο φάσμα πληροφόρησης, που μπορεί να χρησιμέψει σε ορειβάτες, σπηλαιολόγους, αναγνώστες και μελετητές όλων των ειδικοτήτων. Αξίζει να κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στον τοπωνυμικό οδηγό του, επειδή εξακολουθεί και σήμερα να υπάρχει πρόβλημα με το τοπωνυμικό της Αττικής, καθώς οι επίσημοι χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού αναγράφουν πολλά τοπωνύμια λανθασμένα ή παραποιημένα. «Φανταστείτε αναφέρει ενδεικτικά ο κ. Νέζης, να γίνει ατύχημα πχ. στη Χούνη της Πάρνηθας και οι διασώστες πυροσβέστες να μην ξέρουν που να πάνε, γιατί ο χάρτης δεν αναφέρει τη χαράδρα. Τη γράφει ρέμα Βατουριώνας!».

Πέρα όμως από την καθαρά χρηστική αξία του βιβλίου, η ανάγνωση ακόμα και το ξεφύλλισμα του, προσφέρει την ευκαιρία «να ταξιδέψει» κανείς στην Αττική διαχρονικά, σε χώρους γνωστούς κι όμως ουσιαστικά άγνωστους, σε τόπους εξαιρετικής ομορφιάς και ενδιαφέροντος που δεν μας έχουν ακόμα εγκαταλείψει.

Ήδη μία αξιοσημείωτη συμβολή σε μία πατρίδα που συχνά υποτιμήσαμε. 

 Δαίμων της Οικολογίας

Τεύχος 20, 11/2002