Ρύπανση περιβάλλοντος κατ’ εξακολούθηση…

Π. Μπ.

Φαντάζει περίεργο. Ωστόσο πρόκειται για υπαρκτή δικαστική απόφαση, που έχει την ιστορική της διαδρομή, όπως και το μέλλον της. Μια υπόθεση σχεδόν μυθιστορηματική, που κρατάει σε «σασπένς» τους κατοίκους μιας περιοχής που επελέγη να φιλοξενήσει μια ακόμη ρυπαίνουσα χρήση, μια από τις πολλές που έκαναν –ίσως- τον σημερινό Υφυπουργό Περιβάλλοντος κ. Καλογιάννη να θέσει το θέμα των χρήσεων γης για συζήτηση στο τραπέζι των Υπουργών Περιβάλλοντος του ΟΟΣΑ(1).

Η απόφαση του Δικαστηρίου για τον ιδιοκτήτη εργαστηρίου κατασκευής κλισέ και εκτυπωτικών εργασιών στην Πετρούπολη της Αττικής, που βγήκε τον Οκτώβριο του 2003 ήταν καταδικαστική: Ένοχος για ρύπανση του περιβάλλοντος κατ’ εξακολούθηση, με ποινή εξάμηνης φυλάκισης. Θα έλεγε κάποιος «ιδού μια δίκαιη απόφαση, σ’ αυτή τη χώρα τιμωρούνται οι κακοί που ρυπαίνουν». Είναι έτσι;

Η απάντηση είναι όχι. Απλώς στην Ελλάδα του νομοθετικού λαβύρινθου και των «ταχυδακτυλουργών» της δημόσιας διοίκησης, μια ακόμη υπόθεση διαιωνίζεται, με εξαίρεση μια εξάμηνη σφράγιση του εργαστηρίου πριν ένα χρόνο, λόγω ανυπαρξίας εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων. Επί της ουσίας, η περιβαλλοντική βλάβη μένει ανέγγιχτη, οι παρανομούντες συνεχίζουν να παρανομούν και οι «γραφικοί» πολίτες που ενοχλούνται …κατασκηνώνουν συχνά – πυκνά στα Δικαστήρια της Ευελπίδων, με καταρρακωμένη την αξιοπρέπεια και έκδηλη την αποστροφή προς την πολιτεία και τον «προστατευτικό» της ρόλο.

Η παρέμβαση του Συνήγορου του Πολίτη

Κάτοικοι μιας περιοχής της Πετρούπολης, στην οποία λειτουργεί εργαστήριο κλισέ και εκτυπωτικών εργασιών προσέφυγαν τον Μάιο του 2003 στον Συνήγορο του Πολίτη, καταγγέλλοντας ότι η λειτουργία του συγκεκριμένου εργαστηρίου που λειτουργεί δίπλα στα σπίτια τους, έχει ήδη προκαλέσει σοβαρές βλάβες στην υγεία τους, εξαιτίας της χρήσης χημικών ουσιών που επιδρούν βλαπτικά τόσο στη δημόσια υγεία όσο και στο περιβάλλον. Στα πλαίσια της διερεύνησης της υπόθεσης, ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε από τις κρατικές υπηρεσίες τη διενέργεια αυτοψίας στο εργαστήριο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν τηρούνται οι όροι λειτουργίας της άδειας, τη γνωστοποίηση της σύστασης, των ιδιοτήτων και του φορέα έγκρισης της χημικής ουσίας Flexosol - Flexowash που χρησιμοποιείται, καθώς και την επιβολή πρόσθετου όρου στην άδεια λειτουργίας, αναφορικά με την απειλή κινδύνου στην ανθρώπινη υγεία. Ο συνήγορος απηύθυνε ιδιαίτερη παράκληση προς τον Νομάρχη Αθηνών να μεριμνήσει ώστε, πριν την έκδοση της νέας απόφασης έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων (προϋπόθεση για την άδεια λειτουργίας), να γνωμοδοτήσει ειδικός επιστήμονας ως εκπρόσωπος της πολιτείας.

Τα αιτήματα αυτά του Συνήγορου του Πολίτη συνοδεύτηκαν με την παράκληση να διερευνηθεί κατά πόσο υπήρξαν παραλείψεις εκ μέρους των οργάνων της Διοίκησης επειδή:

στην εισήγηση βάσει της οποίας εκδόθηκε η αρχική άδεια λειτουργίας δεν αναγραφόταν η ύπαρξη υγρών αποβλήτων από τη λειτουργία της επιχείρησης,

δεν υπήρξαν κυρώσεις για τις παραβάσεις που διαπιστώθηκαν και για την παραβίαση των όρων της άδειας λειτουργίας της επιχείρησης και

δεν διακόπηκε, ενδεχομένως, η λειτουργία της μέχρι να διαπιστωθεί ότι αυτή πληροί όλες τις προϋποθέσεις που απαιτεί ο νόμος.

Η υπόθεση στα πολιτικά δικαστήρια

Μέχρι σήμερα οι ενέργειες του Συνήγορου του Πολίτη έχουν πέσει στο κενό. Προχωράει όμως η διαδικασία που έχει κινηθεί στα πολιτικά δικαστήρια, στην οποία έχουν προσφύγει οι θιγόμενοι κάτοικοι. Η δικαστική απόφαση για την καταδίκη του επιχειρηματία σε εξάμηνη φυλάκιση για ρύπανση του περιβάλλοντος κατ’ εξακολούθηση ήταν αποτέλεσμα της δίωξης που άσκησαν εκπρόσωποι των κατοίκων.

Κατά την εκδίκαση της υπόθεσης, τον Ιούνιο του 2003, είχαν προκύψει ενδείξεις που στοιχειοθετούσαν πιθανή εμπλοκή και των εκπροσώπων της διοίκησης και ο εισαγγελέας είχε ασκήσει αυτεπάγγελτα ποινική δίωξη, που αφορούσε όχι μόνον τον ιδιοκτήτη της επιχείρησης, αλλά και τον αρμόδιο Διευθυντή της Νομαρχίας. Στη δίκη που άρχισε στις 27 Οκτωβρίου το εδώλιο φιλοξενούσε δύο κατηγορούμενους. Η έδρα έκρινε ότι πρέπει να εξετασθούν και άλλοι εκπρόσωποι της διοίκησης που εμπλέκονται στις παραλείψεις και γι’ αυτό η συνεδρίαση δεν έχει ολοκληρωθεί.

Το σοβαρό θέμα των «ανάμικτων» χρήσεων γης είναι αποτέλεσμα της έλλειψης συγκεκριμένης πολιτικής στον τομέα των χωροθετήσεων. Οι καταστρατηγήσεις της υπάρχουσας νομοθεσίας είναι καθημερινό φαινόμενο και όσο η Πολιτεία αδρανεί, τόσο η χώρα θα εξισώνεται με το «μαύρο πρόβατο» σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς και θα εισπράττει μερικές ακόμη παραπομπές, όπως αυτές που έχουν ήδη συσσωρευτεί στην Ε.Ε. για παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και που επιστρέφουν με τη μορφή των προστίμων.

Ο Υφυπουργός ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. είχε θέσει το θέμα των χρήσεων γης στη συνάντηση των Υπουργών Περιβάλλοντος του ΟΟΣΑ, που έγινε στο Παρίσι στις 20 και 21 Απριλίου του 2004, σημειώνοντας ότι αυτό το ερώτημα δεν είχε τεθεί για συζήτηση και επισημαίνοντας την ιδιαίτερη σημασία που πρέπει να δίνεται στις χρήσεις γης. Η παρέμβαση αυτή είχε προκαλέσει θετικά σχόλια από τους συναδέλφους του Υπουργούς. Ωστόσο, στην παρέμβασή του ο κ.Καλογιάννης είχε πει ότι στη χώρα μας έχει γίνει σημαντική πρόοδος για τον περιορισμό της χρήσης χημικών.

 Δαίμων της Οικολογίας,

Τεύχος 44, 12/2004