ΦΩΤΙΕΣ ΣΤΑ ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΑΙΜΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ:

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΣΕ ΟΡΙΑΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

ΣΑΚΗΣ ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΗΣ

«Κάθε πρόοδος στην τέχνη της παραγωγής, καταστρέφει τις δυο πληγές του πλούτου- τη φύση και τον άνθρωπο», έλεγε ο Μαρξ στα μέσα του περασμένου αιώνα, αναφερόμενος στη νεαρή φάση του καπιταλισμού.

Είχε τότε κατά νου τις μεγάλης κλίμακας εκχερσώσεις δασών για την απόκτηση καλλιεργήσιμης γης, τη ληστρική εκμετάλλευση των φυσικών πρώτων υλών και τις συνθήκες εξαθλίωσης του προλεταριάτου που συσσωρεύονταν σε μεγάλες πόλεις γύρω από τις βιομηχανικές μονάδες που άρχισαν να δημιουργούνται.

Δεν μπορούσε βέβαια να φανταστεί, ότι στη φάση του ώριμου πια καπιταλισμού, χωρίς εν τω μεταξύ να έχουν εκλείψει τα φαινόμενα της εξαθλίωσης από το σύγχρονο κόσμο, θα έχουμε ετησίως 250.000 νεκρούς και 10.000.000 τραυματίες σε παγκόσμια κλίμακα, όχι από κάποιο πόλεμο ή επιδημία, αλλά από τις παρενέργειες στην «πρόοδο στην τέχνη της παραγωγής», από οδικά τροχαία ατυχήματα.

Ασφαλώς δεν θα είχε ακόμη φανταστεί ότι αυτή η «πρόοδος στην τέχνη της παραγωγής» θα οδηγούσε στον εκσυγχρονισμό των μεθόδων για τις εκχερσώσεις δασικής γης, δια της μεθόδου του εμπρησμού.

Οι ανάγκες για οικόπεδα, για τουριστικές εγκαταστάσεις, για λατομεία, για φτηνή πρώτη ύλη στη χαρτοβιομηχανία (από τα κομμένα δάση, οι φρικιαστικοί σκελετοί δέντρων, δεν πετιούνται βέβαια αλλά αποτελούν μια φτηνή πρώτη ύλη για τα μεγάλα αγροκτήματα της χαρτοβιομηχανίας) και άλλες δραστηριότητες, οδήγησαν στη δημιουργία μιας νέας κατηγορίας, συμπολιτών μας. Δεν χρειάστηκε παρά μια τραγιάσκα- κατά κεφαλήν- ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά και ένα κουτάκι σπίρτα. Ίσως και ένα «βραδυφλεγές φυτίλι»- ανά πυρκαγιά αυτό.

Το δάσος, η δασική έκταση, κάνει την εμφάνισή του στο χρηματιστήριο αξιών. Έχει υπολογιστεί ότι η Πεντέλη κοστίζει ένα τρισεκατομμύριο δραχμές, ως οικόπεδα ασφαλώς. Ως δάσος, δεν είναι γνωστό πόσο κοστίζει. Άντε να υπολογίσεις πόσο πάει το οξυγόνο που εκπέμπεται από τα δάση της Πεντέλης (ως γνωστόν τα λατομεία δεν εκπέμπουν οξυγόνο, αλλά σκόνη). Ούτε είναι εύκολο να υπολογιστεί σε δραχμές, η επίδραση των δέντρων της Πεντέλης στην άμβλυνση των θερμοκρασιών του περιβάλλοντος (ένα ώριμο δέντρο, διοχετεύει στην ατμόσφαιρα έως 400 λίτρα νερό τη μέρα, που ισοδυναμεί με απορρόφηση 230.000 KGAL/ ημέρα. Η απορρόφηση της θερμότητας γίνεται από τον περιβάλλοντα χώρο, μειώνοντας τη θερμοκρασία του κατά 3- 4^ο C. Ένα δέντρο μέσα στην πόλη ισοδυναμεί με πέντε μηχανήματα κλιματισμού σε συνεχή λειτουργία. Το χειμώνα, αντίθετα,  το πράσινο μπορεί ν’ ανεβάσει τη θερμοκρασία κατά 1- 5^ο C). Εκεί όμως που μπερδεύονται οι κοστολόγοι οικοπέδων, είναι στην αισθητική πλευρά της Πεντέλης. Πόσο να κοστίζει μια ματιά από 4 εκ. Αθηναίους σε μια πράσινη Πεντέλη και πόσο σε μια γυμνή- ή έστω με σπίτια, βίλες, ξενοδοχεία, λατομεία κλπ. Επομένως, εξυπηρετεί από κάθε άποψη να κοστολογηθεί ως «άρτια, οικοδομήσιμα, οικόπεδα».

(Σ.Σ. Όχι, η Ελλάδα συνολικά δεν έχει κοστολογηθεί ως οικόπεδο!).

Τα Ι.Χ. αυτοκίνητα με πολύ μεγάλους ρυθμούς τα τελευταία 15- 20 χρόνια. Δεν αυξήθηκαν με τους ίδιους ρυθμούς οι δρόμοι και οι συνθήκες κίνησής τους. Ούτε τα μαζικά μέσα μεταφοράς και κυρίως οι σιδηρόδρομοι. Το μήκος των σιδηρογραμμών είναι ίδιο εδώ και 30- 40 χρόνια. Η «πρόοδος στην τέχνη της παραγωγής» κάνει διακρίσεις. Στις χώρες της ΕΟΚ για κάθε θάνατο από σιδηροδρομικό ατύχημα, αντιστοιχούν περίπου 1.300 θάνατοι από οδικά τροχαία ατυχήματα. Στην Ελλάδα η αναλογία θα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Κι αυτό, όχι γιατί τα τραίνα μας είναι ασφαλέστερα των εταίρων μας  στην ΕΟΚ, αλλά γιατί η σφαγή που γίνεται τα Σαββατοκύριακα στους ελληνικούς δρόμους δεν γίνεται πουθενά.

Μπορεί και αλλού οι μεγαλουπόλεις να είναι ανυπόφορες, αλλά πόλη σε τόσο και τέτιο νέφος, χωρίς πάρκα και ελεύθερους χώρους, κυκλωμένη από μολυσμένες θάλασσες και καμένα και γυμνά βουνά, δύσκολα θα βρει κανείς δεύτερη, σαν την Αθήνα.

Η φυγή ή καλύτερα η απόδραση του Σαββατοκύριακου παίρνει, λοιπόν, δραματικές διαστάσεις. Προέχει η φυγή από την Αθήνα. Όπου φύγει, φύγει και όπως φύγει, φύγει.

Η αναζήτηση ενός καταπράσινου και δροσερού Σαββατοκύριακου- ή έστω μιας γαλάζιας και καθαρής ακρογιαλιάς- μέχρι τώρα πληρώνεται πολύ ακριβά. Σε λίγο όμως θα είναι και είδος δυσεύρετο. Και βέβαια, έτσι κι αλλιώς αφορά τα 2/7 της ζωής μας.

Να μην συμβιβαστούμε σ’ αυτό.

Ν’ απαιτήσουμε τα 7/7.

«Η ζωή είναι μεγάλη, όταν ζεις διαρκώς», λέει ένα παλιό λαϊκό τραγούδι με τον Στ. Καζαντζίδη. Να φτιάξουμε τις συνθήκες της ζωής μας εκεί που ζούμε.

Με την συλλογική δράση αλλά και με την ατομική στάση. Με την πολιτική δραστηριότητα, αλλά και την προσωπική υπευθυνότητα.

Ν’ ανατρέψουμε αυτού του είδους την «πρόοδο στην τέχνη της παραγωγής».

 «ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ»

9/1989