ΚΛΙΜΑ:

Από τα χέρια των οικολόγων στα χέρια των οικονομολόγων

Βάσω Κανελλοπούλου

ΑΠΟΨΕΙΣ

Τον τελευταίο μήνα ζήσαμε κάποια γεγονότα που θα τα χαρακτήριζα ως σταθμό στη ιστορία της ανθρώπινης σκέψης (και δράσης). Το θέμα των επερχόμενων κλιματικών αλλαγών που οφείλονται στην ανθρωπογενή ρύπανση, ξέφυγε οριστικά από τα χέρια των οικολόγων και πέρασε σε αυτά των οικονομολόγων.  Οι οικονομολόγοι μας είπαν, στη δική τους γλώσσα και όχι στην «περιβαλλοντική» ότι ναι, το πρόβλημα είναι εξαιρετικά σοβαρό, ότι  σίγουρα έχει ανθρωπογενή αίτια, ότι συνδέεται με την  σημερινή μορφή της  οικονομικής μεγέθυνσης (που άλλοι την ονομάζουν ανάπτυξη). Μας είπαν ακόμα, ότι πρόκειται για χαρακτηριστικό μειονέκτημα της αγοράς, δηλαδή υπενθύμισαν τα όρια του συστήματος της αγοράς και πρότειναν άμεση διεθνή δράση και επενδύσεις για διόρθωση. Οι επενδύσεις αυτές, τόνισαν, κοστίζουν πολύ λιγότερο από το να μην κάνουμε τίποτα. Το κόστος της αδράνειας θα είναι μεγαλύτερο καθώς οι επερχόμενες ανακατατάξεις θα πλήξουν άμεσα την οικονομία και την ανάπτυξη. Πρώτα από όλα θα πλήξουν τους φτωχούς λαούς  που βρίσκονται πιο κοντά στις τροπικές ζώνες ενώ για τη Μεσόγειο θα έχουμε ξηρασίες και πλημμύρες και σημαντική μείωση της αγροτικής παραγωγής.

Ευτυχώς που το θέμα περνά στους οικονομολόγους. Επειδή ασχολούνται με το χρήμα,  η εξουσία και η κοινωνία τους ακούει. Έτσι η έκθεση του Νίκολας Στερν συμβούλου του Βρετανού πρωθυπουργού και οικονομολόγου της διεθνούς τράπεζας, έκανε πρωτοσέλιδα σε ολόκληρο τον πλανήτη παρουσιάζοντας πλέον στο ευρύ κοινό αυτά που οι οικολόγοι λένε για περισσότερο από μία δεκαετία. Μέχρι πολύ πρόσφατα, είχαμε κατηγορίες ότι οι οικολόγοι καταστροφολογούν,  προκειμένου να παίρνουν χρηματοδοτήσεις (πχ. από τον Δανό στατιστικολόγο Λόμποργκ που πήρε διάφορα διεθνή βραβεία για αυτές τις απόψεις), ότι οι οικολόγοι είναι τρομοκράτες (πχ. από τον Μ. Κράϊτον, διάσημο συγγραφέα του Τζουράσικ Παρκ  οι απόψεις του οποίου υιοθετήθηκαν με πάθος και από τον δικό μας Α. Ανδριανόπουλο) κλπ κλπ.

Στην έκθεσή του, ο οικονομολόγος  Στερν τονίζει ότι οι κλιματικές αλλαγές είναι ήδη σε ένα βαθμό δρομολογημένες  και οφείλουμε να προσαρμοστούμε. Ότι για να προλάβουμε τα χειρότερα  χρειάζεται δραστική μείωση των αερίων αποβλήτων που πετάμε στην ατμόσφαιρα λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων. Ότι τα αποτελέσματα των σημερινών πράξεων μας θέλουν 2-3 δεκαετίες για να φανούν, επομένως θα επηρεάσουν  περισσότερο τα παιδιά μας. Ότι αν καθυστερήσουμε  στο μέλλον  δεν θα υπάρχει δυνατότητα ανατροπής του φαινομένου: ‘Οτι θα πληγούν άμεσα και περισσότερο οι φτωχοί του πλανήτη.

Αυτό το τελευταίο αποτελεί απάντηση σε εκείνους που ισχυρίζοντο ότι «εμείς υποστηρίζουμε τη φτώχεια και την ανισότητα  και δεν δίνουμε προτεραιότητα στην  περιβαλλοντική πολιτική που αφορά στους ευημερούντες: όχι κύριοι-ες, η ανισότητα θα μεγαλώσει αφάνταστα αν δεν ασχοληθούμε με τον σημερινό τρόπο εξασφάλισης ενέργειας.

Κάποιο άλλοι- οι περισσότεροι-δεν άκουγαν τους οικολόγους γιατί οι προτάσεις τους ήταν εναντίον της «ανάπτυξης». Τώρα πλέον που έγινε διεθνώς αποδεκτό ότι οι προτάσεις τους υποστηρίζουν την πραγματική ανάπτυξη, ακόμα και οι συντηρητικοί  είναι έτοιμοι να τους ακούσουν. Είναι πράγματι; Φοβάμαι πως όχι. Γιατί βλέπω τον ίδιο τρόπο σκέψης που μας έφερε εδώ, να εξαπλώνεται και προς το μέρος της λύσης. Αντί δηλαδή να καταπολεμηθεί η αιτία (τα αέρια απόβλητα της καύσης ορυκτών καυσίμων)  προτείνονται τεχνολογικές λύσεις όπως η πυρηνική ενέργεια που δημιουργούν άλλα επικίνδυνα –ραδιενεργά αυτή τη φορά- απόβλητα.

Από άλλους δε, πυκνώνουν πάλι οι προτάσεις για τεχνολογικές λύσεις αγνώστων επιπτώσεων- που μας επιτρέπουν να ξοδεύουμε όσο πετρέλαιο θέλουμε, αρκεί να ρίχνουμε χημικές ουσίες στην ατμόσφαιρα που αποτρέπουν την ηλιακή  ακτινοβολία  ώστε να αποφευχθεί το αποτέλεσμα (φαινόμενο θερμοκηπίου) και όχι το αίτιο (συγκέντρωση αποβλήτων στην ατμόσφαιρα). Τέτοιες προτάσεις, για θειούχες ενώσεις-έχει ήδη κάνει ο Ολλανδός νομπελίστας χημείας Πωλ Κρούτζεν!!  Υπάρχουν δε αναπόδεικτες ακόμα ενδείξεις ότι ήδη γίνονται αντίστοιχες δοκιμές σε διάφορα μέρη του κόσμου με κάποια άλλα χημικά που ενσωματώνονται στις «ουρές» των αεροπλάνων, δηλαδή σε αυτές τις άσπρες γραμμές που βλέπουμε στον ουρανό. Όχι τις παλιές γνωστές γραμμές συμπύκνωσης που βλέπουμε εδώ και χρόνια, αλλά στις νέες που μοιάζουν μεν με τις παλιές αλλά διαλύονται πάρα πολύ αργά δημιουργώντας ένα πέπλο νέφους στον ουρανό. Αυτά έχουν εμφανισθεί στον ουρανό της Λάρισας γράφει η Βουλευτής του ΣΥΝ Ασημίνα Ξηροτύρη  και θέτει το πρόσφατο ερώτημα της  προς  στους αρμόδιους υπουργούς, μήπως μεταξύ άλλων πρόκειται για δράση σχετική με το φαινόμενο του θερμοκηπίου;

Τέλος, λίγα λόγια για την παγκοσμιοποίηση: Μετά την έκθεση Στερν, κανείς δεν μπορεί να την  αρνηθεί. Είναι εδώ και θα μείνει. Ας μην την αρνιόμαστε λοιπόν, ας κοιτάξουμε να την κάνουμε το γρηγορότερο εναλλακτική προσαρμόζοντας τις κοινωνικές κατακτήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο και ενσωματώνοντας σε αυτές τα περιβαλλοντικά αιτήματα. Πρέπει να αλλάξουμε, σε προσωπικό, τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο τον τρόπο αντιμετώπισης της ενέργειας και τις τεχνολογίας. Οι έννοιες της εξοικονόμησης της πρόληψης  της  προφύλαξης της επανα-χρησιμοποίησης και ανακύκλωσης πρέπει να ενσωματωθούν σε όλες τις νέες τεχνολογίες. Ο συνολικός κύκλος ζωής κάθε προϊόντος πρέπει να ενσωματωθεί στη διαφήμισή του. Ο πλανήτης δεν δέχεται άλλα απόβλητα σε οποιαδήποτε μορφή. Ας το καταλάβουμε. Ας υποστηρίξουμε άμεσα την εξοικονόμηση ενέργειας και τις Ανανεώσιμες Πηγές που καταπολεμούν το αίτιο και όχι το αποτέλεσμα. Η προσπάθεια καταπολέμησης του αποτελέσματος  αφήνοντας το αίτιο αλώβητο, είναι υπέρτατη βλακεία .

Δαίμων της Οικολογίας, τ. 66, 12/06