Nίκος Λαλώτης

Υπάρχει ακόμη το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο στην Ζάκυνθο; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε προφανής Το μόνο βέβαιο είναι ότι κάποτε το Θαλάσσιο Πάρκο είχε υπάρξει. Δημιουργήθηκε πράγματι ύστερα από προσπάθειες και αγώνες δεκαετιών και τη συμβολή μεγάλων περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως είναι ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας, το WWF, η Greepeace, η Medasset, φορέων, όπως ήταν η Οικολογική Κίνηση Ζακύνθου και η Πρωτοβουλία Πολιτών για την Ζάκυνθο.

Γιατί χρειάστηκε τόσος χρόνος και τόση επιμονή; Το εμπόδιο ήταν μια ετερόκλητη συμμαχία πολιτικάντηδων, ξενοδόχων, ομπρελάδων, ιδιοκτητών αυθαιρέτων και κάθε λογής εγκλωβισμένων και θιγομένων. Όλοι αυτοί κατόρθωναν επί δεκαετίες να εμποδίζουν την δημιουργία ενός θαλάσσιου πάρκου στην Ζάκυνθο. Ο δρόμος ήταν μακρύς, αλλά κάποτε πιστέψαμε ότι φθάσαμε στο τέρμα. Πώς όμως έγινε αυτό δυνατό; Τι έκανε την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να εκδώσει το προεδρικό διάταγμα για την ίδρυση του πρώτου Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου στην χώρα;

Ας μη ξεχνάμε την συγκυρία. Η Ευρωπαίοι εταίροι μας είχαν πάρει χαμπάρι και το φάσμα μιας καταδίκης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είχε αρχίσει να πλανάται απειλητικά. Ο Κώστας Λαλιώτης, υπουργός περιβάλλοντος με ειδίκευση στα δημόσια έργα, κατάλαβε τον κίνδυνο και άναψε το πράσινο φως στον τότε υφυπουργό του Ηλία Ευθυμιόπουλο να βγάλει το φίδι από την τρύπα και να προχωρήσει στην δημιουργία του Θαλάσσιου Πάρκου. Μόνον έτσι θα γλιτώναμε τον διεθνή διασυρμό μιας ευρωκαταδίκης και τις οικονομικές της συνέπειες.

Το Θαλάσσιο Πάρκο ιδρύθηκε μέσα σε ενθουσιασμό και τυμπανοκρουσίες. Η απειλή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αποσοβήθηκε, το Πάρκο απέκτησε Φορέα Διαχείρισης με ικανό και δραστήριο πρόεδρο τον Γιάννη Παντή και η ουσιαστική δουλειά για το στήσιμο και την λειτουργία του Πάρκου άρχισε με αισιοδοξία.

Τότε πως φτάσαμε σήμερα να ρωτάμε αν το Θαλάσσιο Πάρκο εξακολουθεί να υπάρχει; Η ιστορία είναι διδακτική. Η Βάσω Παπανδρέου, που διαδέχθηκε τον Κώστα Λαλιώτη ανακάλυψε ότι δεν είχε κανέναν λόγο να διατηρεί το Πάρκο που ήταν δημιούργημα του προκατόχου της. Οι Ευρωπαίοι Εταίροι μας είχαν φάει αρκετή στάχτη στα μάτια και, από την άλλη, κανείς δεν ήθελε να διαταράξει τον προ-ολυμπιακή εκεχειρία.

Έτσι η κάνουλα του εθνικού κορβανά έκλεισε χωρίς, αιτιολογία, οι φύλακες και το προσωπικό του Πάρκου έμειναν απλήρωτοι, η υποδομή που με κόπο είχε δημιουργηθεί αφέθηκε να ρημάξει. Αλλά πού σκέψη για το πάρκα και απειλούμενα είδη; Εδώ το ΠΑΣΟΚ βούλιαζε, για την Caretta caretta θα μιλάμε;

Και όντως το ΠΑΣΟΚ βούλιαξε και τις κορδέλες για τα ολυμπιακά έργα άλλοι τις έκοψαν. Ο κος Σουφλιάς, ο γαλάζιος διάδοχος της πράσινης υπουργού, διαισθάνθηκε την ανάγκη να νεκραναστήσει το Θαλάσσιο Πάρκο που είχε αφήσει να ρημάξει η προηγούμενη κυβέρνηση – μέχρις ότου άρχισε και αυτός να αισθάνεται την καυτή ανάσα του ευρωδικαστηρίου στο σβέρκο του. Έτσι μας προέκυψε η κα Αμαλία Καραγκούνη που ο κος Σουφλιάς διόρισε πρόεδρο του νεοσυσταθέντος Φορέα Διαχείρισης. Η πολιτεία της έδειξε ευθύς εξαρχής ποια ήταν η κρυφή εντολή της: Κάνε ότι θέλεις, αρκεί η Ελλάδα να μη παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο γιατί δεν προστατεύει αποτελεσματικά την πολύπαθη Caretta.

Ανασκουμπώθηκε λοιπόν η κα Καραγκούνη και άρχισε το έργο της. Σαν τους παλιούς καλόγερους, που βάφτιζαν το κρέας ψάρι για να το κάνουν νηστίσιμο, έτσι και η κα Καραγκούνη βάφτισε τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων στην Δάφνη φερέγγυους εταίρους και έκλεισε μαζί τους μια συμφωνία. Η τράμπα ήταν: συμμαζευτείτε και σεις λιγάκι ώστε να δείξουμε στους κουτόφραγκους ότι κάτι κάνουμε για να προστατεύσουμε τις παραλίες και εμείς θα φροντίσουμε να μη σας ενοχλήσει ποτέ ξανά η πολεοδομία για τα αυθαίρετά σας. Τώρα, ποια είναι η ισχύς συμφωνιών που συνάπτονται με σφετεριστές και παρανόμους – ιδίως όταν η ίδια θα έχει αποχωρήσει από την προεδρεία του Πάρκου - παραμένει αναπάντητο ερώτημα.

Και πράγματι. Οι αυθαίρετοι της Δάφνης τίμησαν ήδη την συμφωνία με την κα. Καραγκούνη με τον δικό τους τρόπο. Αρχικά φάνηκαν πρόθυμοι να συμμορφωθούν και γκρέμισαν μέρος από τα τοιχία που είχαν κτίσει πάνω στις αμμοθίνες της παραλίας για να ισοπεδώσουν το έδαφος για τις ομπρέλες τους. Πριν όμως ο αλέκτωρ λαλήσει τρις, οι κάτοικοι της Δάφνης άρχισαν να επιδίδονται ξανά στην τέχνη που γνωρίζουν καλύτερα. Μια προσθήκη από εδώ, μια πέργκολα, λίγο τσιμέντο για εξωραϊσμό, ένα νέο αυθαίρετο πιο κάτω. Η εξωραϊσμένη Δάφνη μοιάζει με εξωτική παραλία στους τροπικούς.

Και για να λέμε του στραβού το δίκιο, γιατί οι αυθαίρετοι οικιστές της Δάφνης να πειθαρχήσουν και να τηρήσουν τα συμπεφωνημένα, όταν η κα Καραγκούνη φτιάχνει με λεφτά του Πάρκου και χωρίς να ρωτήσει κανένα ένα κακόγουστο αυθαίρετο κτίσμα για να στεγάσει το Μουσείο της Χελώνας; Η κα Καραγκούνη έμεινε τελικά μόνη και απατημένη. Ας πρόσεχε. Για το ποιόν των συνεργατών της στη Δάφνη είχε ενημερωθεί, ακόμη και από μέλη του Φορέα Διαχείρισης του Πάρκου. Η κα πρόεδρος αδιαφόρησε. Κατά βάθος πιστεύει ότι για να επιτύχει το στόχο της πρέπει και η ίδια να αυθαιρετεί και να αγνοεί ακόμη και τις απόψεις του φορέα του οποίου προΐσταται. 

Δεν πρόκειται για συναίνεση. Η κα Καραγκούνη είναι έτοιμη να αποδεχθεί τις απόψεις οποιουδήποτε μάχεται το Πάρκο προκειμένου να λάβει πίστωση χρόνου και να επιτύχει το πρόσκαιρο κουκούλωμα των προβλημάτων, μέχρις ότου εκλείψει ο κίνδυνος της παραπομπής της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Γιατί να μην επεκταθεί ο ΧΥΤΑ στην θέση που βρίσκεται σε έκταση που αποτελεί μέρος του Θαλάσσιου Πάρκου; Η κα Καραγκούνη συμφωνεί με την επέκταση χωρίς να έχει την έγκριση ή έστω την γνώμη του Φορέα Διαχείρισης. Χρειάστηκε ο Υπουργός της, ο κ. Σουφλιάς να παρέμβει και να της υπενθυμίσει ότι η ελληνική νομοθεσία απαγορεύει την ίδρυση ΧΥΤΑ σε προστατευόμενες περιοχές.

Γιατί να μην αναπτυχθεί ο καταδυτικός τουρισμός στη θαλάσσια περιοχή του Πάρκου; Η πρόεδρος, κα. Καραγκούνη, δεν θα επιθυμούσε να θέσει εμπόδια σε μια κερδοφόρα δραστηριότητα. Δεδομένου μάλιστα ότι στην Ζάκυνθο σπανίζουν οι ελεύθεροι χώροι, γιατί να μη φιλοξενήσει το Πάρκο και μια μονάδα αφαλάτωσης; Η κα Καραγκούνη έχει για όλα αυτά κατανόηση και δεν είναι διατεθειμένη να φιλονικεί με τους ομπρελάδες για μερικές δεκάδες ομπρέλες παραπάνω. Τι είναι άλλωστε οι αυθαίρετες υπερβάσεις συγκρινόμενες με τις αλλαγές που η κα. Καραγκούνη προωθεί σε συνεργασία με τους εχθρούς του Πάρκου, που από την στιγμή που δεν κατόρθωσαν να το αποτρέψουν, θέλουν να το κόψουν και να το ράψουν στα δικά τους μέτρα; 

Ίσως, αν δεν υπήρχαν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και η απειλή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να φτάναμε κάποτε, χάρη στις προσπάθειες της κας Καραγκούνη σε ένα Προεδρικό Διάταγμα περισσότερο κατάλληλο για Luna Park παρά για Θαλάσσιο Πάρκο.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 64 10/06