Επέκταση του αεροδρομίου μέσα στο Θερμαϊκό. Βήμα ανάπτυξης ή μάταιη καταστροφή;

ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ*

Δυστυχώς, συμφωνήθηκε από τον υπουργό κ. Σουφλιά και την ανάδοχη εταιρεία και ξεκίνησε η κατασκευή ενός διαδρόμου του αεροδρομίου της Θεσσαλονίκης, με μπάζωμα μέσα στη θάλασσα σε μήκος ενός χιλιομέτρου.

Αν και γι’ αυτό το έργο βρίσκoνται ακόμη σε αναμονή της εκδίκασης στο Συμβούλιο Επικρατείας προσφυγές του Δήμου Θερμαϊκού, Δήμου Βασιλικών, Σουρωτής, καθώς και προσφυγές στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Δ/νση περιβάλλοντος και χρηματοδότησης). Εγγράφως έχουν εκφραστεί προς τον Υπουργό ΥΠΕΧΩΔΕ επιφυλάξεις από την ομάδα μελέτης του ΤΕΕ Κ. Μακεδονίας, ως προς την πληρότητα της ΜΠΕ, αλλά και την σκοπιμότητα του έργου. Υπάρχει επίσης μελέτη καταπέλτης του καθηγητή του ΕΜΠ, κ. Κουμαντάκη για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου, αλλά και κακό προηγούμενο προβληματικών λιμενικών κατασκευών του μελετητή του έργου. Εκτός αυτού, υπάρχει έντονος προβληματισμός για τη σκοπιμότητα του έργου, με διάχυτη την ανεπίσημη πληροφορία ότι βασικά αυτό το έργο θα εξυπηρετεί το ΝΑΤΟ και όλα τα άλλα είναι επικάλυψη. Και το πιο σημαντικό είναι ότι δεν υπάρχει κοινωνική συναίνεση. Αντίθετα, υπάρχει έντονη αντίδραση των κατοίκων της περιοχής που θίγονται άμεσα (Δήμος Θερμαϊκού), αλλά και φορέων της πόλης της Θεσσαλονίκης, εκεί όπου υπήρχε επαρκής ενημέρωση.

Η ΜΠΕ (μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων) είναι ελλιπής διότι:

-Δεν προβλέπονται συγκεκριμένα μέτρα προστασίας των ακτών του Δήμου Θερμαϊκού. Διαφαίνεται ότι δεν είναι δυνατό, μάλλον δεν είναι ακριβώς προβλέψιμες οι συνέπειες. Σε όλες τις μελέτες πάντως καταγράφεται βέβαιος κίνδυνος εισχώρησης της θάλασσας στην στεριά, πάνω από 2μ. ετησίως σε μια πυκνοκατοικημένη, μέχρι τη θάλασσα, αστική περιοχή. Και βέβαια δεν μας ικανοποιεί καθόλου η προοπτική κατασκευής, για προστασία, τσιμεντένιων τοιχίων, παράλληλα και κάθετα στη ακτή. Κάτι ανάλογο, του ίδιου μελετητή, σε γειτονικές παραλίες οδήγησε σε αδιέξοδα. Ας σκεφτούμε και την αισθητική του τοπίου με την τσιμεντοποιημένη θάλασσα και το γεγονός της αποκοπής από τον αστικό ιστό μιας πανέμορφης ακτής όπου Θεσσαλονικείς και κάτοικοι της περιοχής καταφεύγουν για τα μπάνια τους και λίγη χαλάρωση, τους θερινούς αλλά και χειμερινούς μήνες. Δικαιολογημένα ανησυχούν οι κάτοικοι της περιοχής Θερμαϊκού, μιας περιοχής που αυτή τη στιγμή απαριθμεί περίπου 50000 κατοίκους και χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλούς ετήσιους ρυθμούς πληθυσμιακής αύξησης, με τη συνεχή μετατόπιση Θεσσαλονικέων που αναζητούν ανθρωπινότερες συνθήκες κατοικίας .

-Δεν υπάρχει έρευνα για τις επιπτώσεις στην πανίδα και χλωρίδα του κόλπου, ο οποίος παρόλη την ταλαιπωρία του συνεχίζει να είναι ζωντανός αλλά πολύ ευάλωτος στις ανθρώπινες παρεμβάσεις. Στην πρώτη φάση διαμόρφωσης της μελέτης για το διάδρομο, είχε ξεκινήσει έρευνα με ανάθεση σε τομέα του ΑΠΘ, για τις επιπτώσεις της κατασκευής του διαδρόμου, στη υδρόβια ζωή του κόλπου. Η έρευνα όμως διακόπηκε λόγω έλλειψης χρηματοδότησης και –προφανώς- υπολογισμού ότι και χωρίς τα αποτελέσματα της, μάλλον επιβαρυντικά, θα ήταν δυνατή η έγκριση της ΜΠΕ. Κανένας βέβαια δεν πιστεύει ότι θα είναι χωρίς συνέπειες η απόρριψη 7 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων μπαζών μέσα σ’ ένα τόσο κλειστό και με τόσες πιέσεις κόλπο.

Παράγοντες που επίσης φαίνεται να μην λήφθηκαν υπόψη είναι ο κίνδυνος υποβάθμισης της ποιότητας ζωής στη γύρο πυκνοκατοικημένη περιοχή, από την Περαία ως την Καλαμαριά, καθώς και οι επιφυλάξεις των τοπικών κοινωνιών για τις οικονομικές επιπτώσεις, σε μια περιοχή που οι δραστηριότητες της στηρίζονται στον τουρισμό.

Αλλά και 10 χρόνια μετά την εκπόνηση της μελέτης (1996) και χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2006, αναρωτιόμαστε αν συντρέχουν οι ίδιοι οικονομικοί λόγοι που το 1996 επικαλούνταν οι κατασκευαστές, όταν οι διεθνείς και τοπικές εξελίξεις έχουν προκαλέσει τόσες ανατροπές; Η συνέχιση του έργου, με τις σημερινές συνθήκες, λειτουργεί εκβιαστικά, με στόχο την τελεσίδικη αποδοχή του από την τοπική κοινωνία της οποίας ποτέ δεν ζητήθηκε η συναίνεση.

Δεν είμαστε βέβαια ενάντια στην ανάπτυξη αν αυτή διασφαλίζει ποιότητα ζωής και μείωση της ανεργίας και της φτώχειας .Όμως δεν μπορούμε να πεισθούμε ότι αυτό το έργο σωστά είναι πρώτης προτεραιότητας όταν συνεχώς περιορίζεται ο αριθμός των πτήσεων από Θεσσαλονίκη προς τις περισσότερες κατευθύνσεις εκτός και εντός Ελλάδας και όταν δεν καλύπτουμε επείγουσες ανάγκες στη σχολική στέγη, την υγεία και σε τόσους άλλους τομείς.

Αυτό το έργο βέβαια μας αφορά όλους και έπρεπε να είχε προχωρήσει μόνο με κοινωνική συναίνεση. Κάτι που δεν έγινε ούτε πριν (ΠΑΣΟΚ) ούτε τώρα. Ολόκληρη η κοινωνία της πόλης της Θεσσαλονίκης και των υπόλοιπων παράκτιων δήμων, όπως και οι τοπικοί φορείς, έμειναν αμέτοχοι γιατί υπήρξε ελλιπής ή καθόλου πληροφόρηση ήδη από τη στιγμή που διαμορφώθηκε το σχέδιο ανάπτυξης του αερολιμένα Θεσσαλονίκης το 1996. Σε αυτό έχει βέβαια ευθύνη και η τοπική αυτοδιοίκηση της ευρύτερης περιοχής.

Στον Δήμο Θερμαϊκού, με αίτημα τοπικών φορέων προς το δημοτικό συμβούλιο, ζητήθηκε και πραγματοποιήθηκε λαϊκή συνέλευση όπου εκφράστηκε έντονα η αγανάκτηση των κατοίκων για ό,τι συμβαίνει. Οι ίδιοι οι Βουλευτές της Ν.Δ και του ΠΑΣΟΚ (Καράογλου, Αράπογλου - υποψήφια Δήμαρχος) τοποθετήθηκαν ενάντια στο έργο, υποστηρίζοντας ότι αυτό δεν θα ωφελήσει οικονομικά, αντίθετα θα βλάψει την περιοχή, ότι αποτελεί στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης, ότι πρέπει να σταματήσει τώρα. Και να σκεφτεί κανείς ότι η μελέτη έγινε επί ΠΑΣΟΚ, η δε υλοποίηση ξεκινά από την Ν.Δ. Ο Αντινομάρχης περιβάλλοντος κ. Μπίκος δήλωσε ότι στηρίζει την απόφαση της Λ.Σ. Κανένας εκτός από την παρουσιάστρια του έργου, εκπρόσωπο της ΕΥΔΕ αεροδρομίων Β. Ελλάδος, υπηρεσίας του ΥΠΕΧΩΔΕ, δεν τάχθηκε ξεκάθαρα ή δεν τόλμησε να ταχθεί υπέρ του έργου.

Αισθητή ήταν η παρουσία στη λαϊκή συνέλευση του Στρατή Πλωμαρίτη υποψήφιου νομάρχη «για τη νομαρχία των κινημάτων και της οικολογίας», ο οποίος έκλεισε καταθέτοντας τις προτάσεις του για απαίτηση διακοπής όλων των διαδικασιών που σχετίζονται με το έργο και την επανεξέταση από μηδενική βάση όλων των παραγόντων που αφορούν την υλοποίησης του, αλλά και την αναγκαιότητα και προειδοποίηση για κινητοποιήσεις, σε αντίθετη περίπτωση. Οι προτάσεις αυτές πέρασαν ομόφωνα στη συνέχεια στο ψήφισμα της λαϊκής συνέλευσης.

Οι κάτοικοι του Δήμου βέβαια ένιωθαν για άλλη μια φορά να εμπαίζονται από κάποιους, καταλήγοντας με αγανάκτηση στην πεποίθηση ότι μόνο η δική τους αγωνιστική κινητοποίηση μπορεί ίσως να φέρει αποτέλεσμα. Έτσι, η τοπική κοινωνία άρχισε να οργανώνεται. Φορείς, ΜΚΟ, πολίτες συσπειρώνονται γύρο από συγκεκριμένους κεντρικούς στόχους όπως:

α) Ενημέρωση του κοινού σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα και κυρίως στους Δήμους της ανατολικής ακτής.

β) Προετοιμασία για κινητοποιήσεις, συλλαλητήρια, αποκλεισμό της περιοχής του εργοταξίου κλπ.

γ) Ένταξη και δραστηριοποίηση στην καμπάνια φορέων, ομάδων και συλλογικότητων απ’ όλο το πολεοδομικό συγκρότημα και φυσικά από την κεντρική Θεσσαλονίκη.

δ) Προτείνεται να γίνει η καμπάνια κεντρικό ζήτημα των Νομαρχιακών εκλογών και των Δημοτικών εκλογών.

ε) Να γίνει προώθηση της καμπάνιας στην κεντρική πολιτική σκηνή μέσω των βουλευτών του Νομού Θεσσαλονίκης που ειλικρινά και ενεργά αντιτίθενται στο έργο.

Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι:

Οι Δήμοι και όχι μόνο ο Δήμος Θερμαϊκού, οι φορείς, οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να βγούμε μπροστά και να μπλοκάρουμε κάθε εξέλιξη του έργου, απαιτώντας να ξεκινήσει διάλογος χωρίς προαπαιτούμενα, με απαραίτητη προϋπόθεση την ενημέρωση, τη συμμετοχή των πολιτών και την κοινωνική συναίνεση.

Η παρέμβαση για το θέμα στη Βουλή, η συμπαράσταση κομματικών, δημοτικών, νομαρχιακών οργανώσεων, του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ, η κινητοποίηση των περιβαλλοντικών οργανώσεων, η συμμετοχή σε δράσεις των πολιτών της Θεσσαλονίκης, μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο να σώσουμε τον Θερμαϊκό, να αποτρέψουμε νέα υποβάθμιση της ποιότητας ζωής μας, αλλά και να αναδείξουμε ότι είμαστε αποφασισμένοι να μη δείξουμε άλλη ανοχή σε πράξεις σπατάλης του Δημοσίου χρήματος, αυθαίρετες και επιζήμιες για τον τόπο μας.

(*) Η Σ.Βασιλειάδου είναι Φυσικός-DEA Διαχείρισης περιβάλλοντος και Μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ

e mail: vassiliadou@hotmail.com

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 63 9/06