Κίνα: νέα περιβαλλοντική – πυρηνική απειλή

Σάκης Κουρουζίδης

Μετά το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνομπίλ και αφού είχαν προηγηθεί τα μεγάλα φιλειρηνικά κινήματα στη Δυτική Ευρώπη, από όπου και προέκυψαν τα πράσινα κόμματα, αλλά και μια μεγάλη αντιπυρηνική παρακαταθήκη, παρατηρείται ένα «πάγωμα» στην επέκταση των πυρηνικών εγκαταστάσεων. Οι Πράσινοι στη Γερμανία έθεσαν τις βάσεις για μια αντίστροφη πορεία, μη εγκατάστασης νέων και σταδιακή κατάργηση των υπαρχόντων πυρηνικών σταθμών.

Τα τελευταία χρόνια ακούγονται πάλι φωνές για μια νέα φάση στην ανάπτυξη πυρηνικών εργοστασίων ως απάντηση στο ...φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αφού, λέει, το φαινόμενο του θερμοκηπίου τροφοδοτείται από τις καύσεις των συμβατικών ενεργειακών καυσίμων και αφού τα πυρηνικά εργοστάσια δεν έχουν σχετικές εκπομπές και εφόσον πια έχουμε τη δυνατότητα για μεγαλύτερη ασφάλεια στη λειτουργία τους, να απαντήσουμε «πυρηνικά» στην πρόκληση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Αυτό, μάλιστα, δεν θα επηρέαζε την οικονομική ανάπτυξη, αφού θα είχαμε άφθονη και «καθαρή» ενέργεια. Η λογική αυτή προωθείται ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ, αλλά και από το πυρηνικό λόμπυ της Ευρώπης. Εδώ να επισημάνουμε μια μεγάλη αντίφαση. Οι χώρες της βόρειας Ευρώπης που βρίσκονται στην πιο προωθημένη θέση από την άποψη της περιβαλλοντικής πολιτικής και προστασίας, ταυτόχρονα είναι και χώρες με εγκατεστημένους πυρηνικούς σταθμούς από το παρελθόν και συγχρόνως έχουν πυρηνική τεχνολογία και παραγωγή αντιδραστήρων. Ενώ, λοιπόν, έχουν μια αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία, όταν γίνεται λόγος για πυρηνικά αλλάζουν άρδην στάση.

Στη λογική αυτή έσπευσε να προσχωρήσει και η Κίνα η οποία ετοιμάζει ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα επενδύσεων στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας ύψους 50 δις δολ. Από τα 8.7 εκ. κιλοβάτ ετησίως θα φτάσει, το 2020, τα 40 εκ. κιλοβάτ!

Ήδη, το πρόγραμμα αυτό ξεκινά με την ανάθεση των πρώτων 8 συμβάσεων στην γαλλική Areva (τη μεγαλύτερη επιχείρηση πυρηνικών στον κόσμο, η οποία έχει εγκαταστήσει ήδη 4 άλλα πυρηνικά εργοστάσια στην Κίνα) και την Westinghouse, βρετανο-αμερικανικών συμφερόντων.

Η πυρηνική ενέργεια στην Κίνα καλύπτει μόλις το 1% των ενεργειακών αναγκών της χώρας (η γειτονική Ιαπωνία καλύπτει το 30%), έναντι 62% του άνθρακα και 27% του πετρελαίου (στοιχεία από την Ισοτιμία, 1-2/10/2005), αλλά οι γιγαντιαίοι ρυθμοί ανάπτυξης της χώρας αυτής, φαίνεται ότι θα στηριχθούν στο μέλλον στην πυρηνική ενέργεια.

Μαζί με όλες τις στρεβλώσεις που το κινέζικο μοντέλο φέρνει μαζί του, αποκτά και ένα εξίσου επικίνδυνο χαρακτηριστικό: στροφή και νομιμοποίηση των πυρηνικών ως «καθαρής» ενέργειας. Η έλλειψη δημοκρατίας και ελέγχου πολλών δύσκολων πλευρών διαχείρισης της πυρηνικής τεχνολογίας (ασφάλεια σταθμών, ραδιενεργά απόβλητα) επαναφέρει το μέγα θέμα της «ειρηνικής» εφαρμογής της πυρηνικής τεχνολογίας. Καθώς πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα στη ιστορία της παραγωγής ηλεκτρισμού, το όλο σχέδιο, εκτός από την τεράστια οικονομική σημασία που έχει αυτό καθεαυτό, θα χρησιμοποιηθεί και ως «μοντέλο» για μια αντεπίθεση των εταιρειών πυρηνικής τεχνολογίας, μετά την προηγηθείσα ύφεση της προηγούμενης εικοσαετίας.

Το «όχι» στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράκ που έχει μια «ιδεολογική» οπτική, διαφέρει από το «πολιτικό όχι» των ΗΠΑ και των ευρωπαίων, καθώς αυτοί δεν αντιτίθενται στην πυρηνική τεχνολογία γενικά, αλλά επειδή προτιμούν τα πυρηνικά –όπλα και εργοστάσια- να τα πουλούν αυτοί και όχι να τα κατασκευάζουν μόνοι τους οι ενδιαφερόμενοι.    

Στην Ελλάδα οι φωνές υπέρ της πυρηνικής ενέργειας είναι ελάχιστες και περιθωριακές. Αρκεί, βέβαια, οι κάποιοι ψίθυροι που ακούγονται , να μην γίνουν φωνές.

 (μια πρώτη μορφή του κειμένου δημοσιεύτηκε

στην Οικοενημέρωση, το Νοέμβριο του 2005)

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 61, 6/09