Αδέσποτα: η ελπίδα πεθαίνει τελευταία

ΠΟΠΗ ΜΠΑΚΑ

Πριν από ένα μήνα έγινε στο Σύνταγμα συγκέντρωση ζωόφιλων πολιτών, που διαμαρτυρήθηκαν για τα αδέσποτα που δηλητηριάστηκαν ή χάθηκαν από προσώπου γης. Η φωτογραφία ενός δηλητηριασμένου σκύλου, μας καλούσε να θαυμάσουμε την Ελλάδα του 2004, που κατόρθωσε να έχει μεν ελάχιστα αδέσποτα τον Ολυμπιακό Αύγουστο, δεν κατόρθωσε όμως να κάνει έστω και την αρχή, για την εφαρμογή ενός θεσμικού πλαισίου που διαθέτει από πέρυσι.

Έτσι, φτάσαμε στο «παρά πέντε» (των αγώνων που κάποιοι οραματίστηκαν χωρίς την πανίδα της πόλης) και τη διεθνή κατακραυγή δεν την γλιτώσαμε. Βάλαμε όλοι μαζί το κεφάλι στην άμμο και νομίζουμε ότι, αφού τώρα βλέπουμε ελάχιστα αδέσποτα, λύσαμε και το πρόβλημα. Η λύση όμως βρίσκεται ακόμη μακριά, ίσως να χρειάζεται μία δεκαετία, αν σήμερα κιόλας αρχίσουν να εφαρμόζονται οι θετικές διατάξεις και τροποποιηθούν οι αρνητικές. Ακόμη όμως περισσότερο, αν βάλουμε στο τραπέζι της συζήτησης ορισμένες προτάσεις, έτσι όπως αυτές διατυπώθηκαν από πολίτες, φορείς ή οργανώσεις.

Ένας φορέας που …ξεχάστηκε

Η δημιουργία ενός φορέα προστασίας των ζώων συντροφιάς ήταν μια πρόταση - δέσμευση της Δημάρχου Αθηναίων, που διατυπώθηκε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2003. Δύο μήνες αργότερα, η σχετική εισήγηση έγινε στο συνέδριο της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Αττικής και έκτοτε η τύχη της αγνοείται. Ο νόμος 3170, που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2003, δεν προβλέπει τίποτα σχετικό.

Κινητές κτηνιατρικές μονάδες

Τη θεσμοθέτηση των κινητών κτηνιατρικών μονάδων εισηγήθηκε η Βουλευτής του ΣΥΝ κ.Α. Ξηροτύρη, στη διάρκεια της συζήτησης του νόμου για τα ζώα συντροφιάς. Την αποστολή μιας τέτοιας μονάδας είχε προσφέρει στον Δήμο Αθηναίων γαλλικό ζωοφιλικό ίδρυμα, προκειμένου να βοηθηθεί το πρόγραμμα στειρώσεων και περίθαλψης των αδέσποτων της Αθήνας. Η προσφορά χάθηκε και ενώ ο Δήμος δηλώνει ότι την αποδέχθηκε, το Ίδρυμα βεβαιώνει ακριβώς το αντίθετο. Μία και μοναδική κινητή μονάδα βρίσκεται εδώ και ενάμιση χρόνο στην Κρήτη, αλλά δεν λειτουργεί λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών.

Προσωρινή φιλοξενία αδέσποτων στις αυλές των σχολείων

Η πατρότητα της αξιοσημείωτης αυτής πρότασης ανήκει σε φιλόζωο πολίτη και αναφέρεται στην προσωρινή φιλοξενία των αδέσποτων στις αυλές των (κλειστών για το καλοκαίρι) σχολείων για το δίμηνο Αυγούστου – Σεπτεμβρίου 2004 και την άμεση επιστροφή στο χώρο τους. Η πρόταση δεν είχε καμία τύχη, παρά την πλήρως τεκμηριωμένη και αιτιολογημένη υποστήριξή της.

Πρόγραμμα «μαζί στο προαύλιο»

Τέσσερα χρόνια πριν, η Γερμανική Σχολή Θεσσαλονίκης έκανε πράξη ένα πιλοτικό πρόγραμμα συνύπαρξης παιδιών και αδέσποτων στο προαύλιο της Σχολής. Ένα πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα πρόγραμμα, σύμφωνα με το οποίο τα παιδιά συνεργάζονται με τους γονείς και τους δασκάλους τους και αναλαμβάνουν τη φροντίδα των αδέσποτων της περιοχής, που φιλοξενούνται στην αυλή του σχολείου. Τα ζώα έχουν πλήρη κτηνιατρική περίθαλψη, είναι στειρωμένα (με έξοδα του συλλόγου γονέων) και ταΐζονται από τα παιδιά, που συνεισφέρουν από το χαρτζηλίκι τους για την προμήθεια των τροφών. Το πρόγραμμα έχει τριπλό στόχο: την αποτροπή συγκέντρωσης νέων αδέσποτων, αφού τα φιλοξενούμενα λειτουργούν ως φρουροί, την ακίνδυνη συνύπαρξη παιδιών και ζώων και την ανάπτυξη υπεύθυνης στάσης των παιδιών απέναντι στους τετράποδους προστατευόμενους.

Δυστυχώς, ο νόμος 3170 δεν επιτρέπει ούτε καν την επανατοποθέτηση των αδέσποτων (μετά την περισυλλογή και τη στείρωση) σε περιοχές κοντά σε σχολεία. Μια εκ διαμέτρου αντίθετη λογική, μια διάταξη που ανατρέπει τον πολυδιαφημισμένο «νεωτερισμό» της επανένταξης, αφού τα κτίρια εκπαίδευσης απέχουν μόλις λίγα τετράγωνα το ένα από το άλλο, τουλάχιστον στις αστικές περιοχές. Μια διάταξη που, ακόμη και στην περίπτωση κάποιων επανατοποθετήσεων, δεν μπορεί να λειτουργήσει, γιατί τα αδέσποτα μετακινούνται, μη γνωρίζοντας τους νόμους των ανθρώπων.

Πολιτική υιοθεσιών

Η πρόταση για τη φιλοξενία των προς υιοθεσία αδέσποτων στα πάρκα των πόλεων, προκειμένου να είναι προσιτά στους πολίτες, έτσι ώστε αυτοί να μην καταφεύγουν στα pet shops για την αγορά ενός μικρού ζώου συντροφιάς, προσυπογράφηκε από πολλούς πολίτες, προβλήθηκε από ζωόφιλες δημοσιογραφικές πένες και κατατέθηκε στο Δήμο της Αθήνας, για να μείνει τελικά αναπάντητη. Ίσως θεωρήθηκε τολμηρή. Αν είναι έτσι, θα μπορούσαν τουλάχιστον σε πολυσύχναστα σημεία των πόλεων να τοποθετηθούν πίνακες με τις φωτογραφίες –έστω- των υγιών και στειρωμένων αδέσποτων που ψάχνουν ένα σπίτι να φιλοξενηθούν.

Cat café

Ο νόμος για τα ζώα συντροφιάς ελάχιστα προβλέπει για τις γάτες. Τα όσα αναφέρονται αφορούν κυρίως την υγεία των ιδιόκτητων ζώων. Ωστόσο, στην Ελλάδα που πουλάει το τουριστικό της προϊόν, η λύση της δημιουργίας cat café στα ξενοδοχεία (και όχι μόνο) ίσως έδινε διπλή λύση για τους συχνά ανεξέλεγκτους πληθυσμούς, που άλλους ελκύουν με την παρουσία τους και άλλους ενοχλούν. Πρόκειται για την εγκατάσταση πολύ απλών κατασκευών, που τοποθετούνται μακριά από τους χώρους των εστιατορίων των ξενοδοχείων και χρησιμεύουν στο να βρίσκουν οι γάτες προστατευμένους χώρους, στους οποίους και ταΐζονται. Παράλληλα, τους παρέχεται κτηνιατρική περίθαλψη και στείρωση, με έξοδα του ξενοδοχείου, το οποίο είναι υπεύθυνο και για την καθαριότητα του χώρου. Το κέρδος διπλό: οι πελάτες που ενοχλούνται απαλλάσσονται από την παρουσία τους, ενώ όσοι τις συμπαθούν ασχολούνται, παίζουν και φωτογραφίζονται μαζί τους. Ίσως ο ΕΟΤ θα έπρεπε να δει με ενδιαφέρον μια τέτοια πρόταση, η πατρότητα της οποίας ανήκει στην WSPA (Word Society for the Protection of Animals).

Κανείς δεν πιστεύει ότι από τη μια μέρα στην άλλη η Ελλάδα είναι ικανή να ανεβάσει το χαμηλό ζωοφιλικό της προφίλ. Οι Ολυμπιακοί ήδη μποϋκοτάρονται από κάποιες ξένες οργανώσεις (εξ αιτίας της αναποτελεσματικής μεθόδου της φόλας), η μετα-ολυμπιακή Ελλάδα όμως μπορεί να εξαγνιστεί, αν σκύψει στο πρόβλημα με υπευθυνότητα. Οι αρμόδιοι Υπουργοί χρωστούν απαντήσεις σε δύο βουλευτές που κατέθεσαν σχετικές ερωτήσεις στη Βουλή και η υπεύθυνη στάση απέναντι στα ζώα ήδη χτύπησε την πόρτα του Υπουργείου Παιδείας, με τη μορφή του θέματος που επέλεξε η Κεντρική Επιτροπή Γενικών Εξετάσεων, ως θέμα για τις εξετάσεις της Νεοελληνικής Γλώσσας της Β’ Λυκείου. Μια πόρτα μέχρι τώρα κλειστή, που οφείλει να ανοίξει διάπλατα και η υπεύθυνη ζωοφιλία να εμπλουτίσει τη θεματολογία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Στη Βαρκελώνη, που φιλοξένησε κι αυτή Ολυμπιακούς αγώνες, πριν δυο μήνες πάρθηκε μια ιστορική απόφαση: ο Δήμαρχος την ανακήρυξε «πόλη εναντίον των ταυρομαχιών», κάτι που πριν καιρό θα φάνταζε τουλάχιστον απίστευτο. Μήπως και η μετα-ολυμπιακή Ελλάδα οφείλει να πράξει κάτι ανάλογο, σε έναν τομέα που ούτως ή άλλως την εξέθεσε διεθνώς; Νόμους έχουμε και ιδέες πάντα θα υπάρχουν. Κανείς δεν πιστεύει στα θαύματα, η ελπίδα όμως πεθαίνει πάντα τελευταία.

Δαίμων της Οικολογίας τ.39

Ιούλιος 2004