ΜΑΡΙΑ ΓΑΝΩΤΗ

Επειδή αυτές τις ημέρες έχουν κυκλοφορήσει από τα ΜΜΕ ανακριβείς και αντιεπιστημονικές πληροφορίες σχετικά με τη μετανάστευση των πουλιών, ο Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής διευκρινίζει τα εξής :

Οι δεκάδες νεκροί κύκνοι σε Ελλάδα και Ιταλία, ανάμεσα στους οποίους βρέθηκαν και μερικοί που έφεραν το στέλεχος Η5Ν1 του ιού της γρίπης των πτηνών, είναι στο σύνολό τους πουλιά που κατέφυγαν σε αυτές τις χώρες μετά από το δριμύ ψύχος που επικράτησε σε Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, στα τέλη Γενάρη. Τα περισσότερα από αυτά διαχείμαζαν σε υγροτόπους γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα. Σε τέτοιες περιπτώσεις τα πουλιά είναι εξαντλημένα και πάντα παρατηρείται μεγάλη θνησιμότητα από την αδυναμία και τις αρρώστιες που τα πλήττουν. Φυσιολογικά, οι κύκνοι διαχειμάζουν στην Ελλάδα σε μέτριους αριθμούς. Όταν επικρατήσει κακοκαιρία κατεβαίνουν πολύ περισσότεροι για να βρουν καταφύγιο και τροφή. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι φέτος, στα μέσα Γενάρη, παρατηρήθηκαν στο Δέλτα του Έβρου λίγες εκατοντάδες κύκνοι. Δέκα μέρες αργότερα, μετά την κακοκαιρία, οι αριθμοί εκτοξεύθηκαν σε πάνω από 10.000, καθώς κατέφθασαν πουλιά που διαχείμαζαν βορειότερα.

Αυτή η κάθοδος των κύκνων λόγω ψύχους ήταν μια έκτακτη μετακίνηση που δεν συνδέεται ούτε με τη φθινοπωρινή μετανάστευση (η οποία έχει τελειώσει από τον Δεκέμβρη) αλλά ούτε με την ανοιξιάτικη μετανάστευση των υδροβίων πουλιών, η οποία αρχίζει το Φλεβάρη. 

Σε αντίθεση με τη φθινοπωρινή μετανάστευση, η οποία έφερε στην Ελλάδα πουλιά που ανήκαν σε ύποπτα είδη (κύκνους, χήνες, πρασινοκέφαλες πάπιες κλπ.) και από περιοχές όπου είχε αναφερθεί η νόσος (Δέλτα Δούναβη, Καζακστάν κλπ.), η ανοιξιάτικη μετανάστευση των πουλιών θα φέρει στη χώρα μας είδη που δεν έχουν αναφερθεί ως φορείς και από περιοχές στις οποίες η γρίπη των πουλερικών δεν έχει αναφερθεί. Έτσι, μολονότι θα καταφθάσουν πολλές χιλιάδες υδροβίων πουλιών από την Αφρική, νότια της Σαχάρας, τα περισσότερα θα έρθουν από την ανατολική Αφρική όπου δεν έχει αναφερθεί η νόσος. Ανάμεσα σε αυτά δεν υπάρχουν ούτε κύκνοι ούτε χήνες. (πρακτικά εμπλέκονται μόνο τρία είδη πάπιας, η Σαρσέλα, η Ψαλίδα και η Χουλιαρόπαπια) Το ταξίδι τους περιλαμβάνει τουλάχιστον τρεις χιλιάδες χιλιόμετρα πάνω από την έρημο της Σαχάρας και τη Μεσόγειο – μια δοκιμασία που εξαφανίζει κάθε άρρωστο πουλί μέσα στην έρημο ή στη θάλασσα. Αυτό διαφέρει πολύ από την πρόσφατη κακοκαιρία όπου τα πουλιά ταξίδεψαν το πολύ λίγες εκατοντάδες χιλιόμετρα.

Τονίζεται ότι μόνο χηνόμορφα πουλιά (πάπιες, χήνες, κύκνοι) έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να φέρουν τον ιό χωρίς να νοσήσουν. Επομένως αυτά τα πουλιά αποτελούν δυνητική απειλή στο να περάσουν τη νόσο σε οικόσιτα πουλερικά. Ιδιαίτερα κινδυνεύουν οι κατοικίδιες πάπιες και χήνες, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις πετούν και επισκέπτονται κοντινούς υγροτόπους. Αυτό πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία.

Μια δεύτερη περίπτωση μόλυνσης οικόσιτων πουλερικών και χηνοπαπιών από άγρια πουλιά είναι όταν τα άγρια πουλιά επισκεφθούν χωράφια για να τραφούν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Έτσι, την ημέρα, τα οικόσιτα πουλερικά μπορεί να βρεθούν σε περιοχή όπου πριν λίγες ώρες «έβοσκαν» άγριες πάπιες. Αυτές οι περιοχές είναι πάντα ανοιχτές, πεδινές εκτάσεις, κοντά σε μεγάλους υγροτόπους.

Υπάρχει και η μικρή πιθανότητα άγρια πουλιά, εξαντλημένα να βρεθούν μέσα σε κοτέτσια. Αυτή η περίπτωση μπορεί να συμβεί μόνο σε κοτέτσια που βρίσκονται κοντά σε υγρότοπους σε πεδινές περιοχές.

Συνεπώς χρειάζεται μεγάλη προσοχή στα κοτέτσια που βρίσκονται κοντά σε υγρότοπους, εμποδίζοντας τα πουλερικά να περιφέρονται εκεί όπου ενδεχομένως το προηγούμενο βράδυ βρίσκονταν άγρια υδρόβια. Φυσικά πρέπει πρώτα από όλα να περιορίσουμε τα κατοικίδια υδρόβια, όπως πάπιες και χήνες, ειδικά αν αυτά πετούν.

Σε κάθε περίπτωση ο πανικός που έχει δημιουργηθεί από τις τελευταίες εξελίξεις είναι υπερβολικός και η δαιμονοποίηση της άγριας ζωής ενδεχομένως θα έχει χειρότερες συνέπειες για το μέλλον απ’ ό,τι το πέρασμα του Η5Ν1 από τη χώρα μας.

ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 6972664675

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 58, 3/06