Βαλκάνια Χωρίς Μεταλλαγμένα

(Θεσσαλονίκη 25-27 Νοεμβρίου 2005)

ΒΑΣΩ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

Στη Συνδιάσκεψη «Βαλκάνια Χωρίς Μεταλλαγμένα» που διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη από την Ένωση Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας και άλλες 45 οργανώσεις, οι εκπρόσωποι των φορέων από γειτονικές χώρες που δικτυώθηκαν πλέον για συνεργασία με τις δικές μας οργανώσεις παρουσίασαν την ακόλουθη εικόνα για τα Βαλκάνια:

Στην Αλβανία και τη Σερβία τα μεταλλαγμένα μπήκαν στην αγορά μέσω των δωρεών από τις ΗΠΑ. Στην Αλβανία έχει εκδηλωθεί σημαντικό κοινωνικό κίνημα που αντέδρασε στο θέμα της “βοήθειας”. Εικοσιτέσσερις περιβαλλοντικές οργανώσεις, 51 επιστήμονες και 5 περιοχές έχουν υπογράψει για Αλβανία ελεύθερη από μεταλλαγμένα, ενώ επιτροπή της Βουλής έχει προτείνει 5νταετές μορατόριουμ αλλά η ψηφοφορία έχει αναβληθεί επ’αόριστον. Στη Σερβία καταγράφηκε γενετική επιμόλυνση από το 1997 αλλά ο μεταλλαγμένος σογιόσπορος πρωτομπήκε κανονικά στην αγορά το 2001-3 μέσω των δωρεών από τις ΗΠΑ. Οι δωρεές, έφθασαν τους 70.000 τόνους. Επίσης έχουν εντοπισθεί παράνομες εισαγωγές από Ρουμανία, Βοσνία και Κόσσοβο. Υπάρχει νόμος για τη σήμανση που δεν είναι όμως εν ισχύ γιατί δεν έχει επικυρωθεί.

Στην Τουρκία όπου τα μεταλλαγμένα μπαίνουν με τις εισαγωγές, οργανώθηκε πρόσφατα μία μεγάλη εκστρατεία ενάντια στους Γ.Τ.Ο. στην οποία συμμετείχαν οργανωτικά 475 ακτιβιστές που υποστηρίχθηκαν με υλικό και από τους Φίλους της Γης Ευρώπης. Η εκστρατεία κάλυψε 10 μεγάλες πόλεις από την Κων/πολη έως την Άγκυρα, μαζεύτηκαν 100.000 υπογραφές και μοιράστηκαν 70.000 οδηγοί καταναλωτή. Στη χώρα αυτή δεν προβλέπεται νόμιμη καλλιέργεια, αλλά τα μεταλλαγμένα έρχονται από τις εισαγωγές και από την παράνομη διακίνηση σπόρων που έχει εντοπιστεί.

Στη Βουλγαρία ο νόμος απαγορεύει την καλλιέργεια μεταλλαγμένων σε ακτίνα 30 χλμ. γύρω από προστατευόμενες περιοχές. Επίσης απαγορεύει την καλλιέργεια και κυκλοφορία μεταλλαγμένων φυτών καπνού, βαμβακιού, σταφυλιών, σιταριού, τριαντάφυλλων, όλων των λαχανικών και όλων των φρούτων. Τι μένει; Μα τουλάχιστον το καλαμπόκι το οποίο καλλιεργεί η γνωστή μας Μονσάντο σε περίπου 22000 στρέμματα. Πάντως η εταιρία έχει υπογράψει συμβόλαιο ότι η καλλιέργεια δεν προορίζεται για ανθρώπινη τροφή στην εγχώρια αγορά. Όμως ο κλήρος στη γειτονική χώρα είναι πολύ μικρός και οι σοδειές αναμειγνύονται. Η γενετική επιμόλυνση- όπως αποκαλείται αυτή η ανάμειξη- είναι αναπόφευκτη, δηλαδή όταν αγοράζεις καλαμπόκι δεν γνωρίζεις αν υπάρχει πρόσμειξη με γενετικά τροποποιημένο. Πάντως βελγική εταιρία αρνήθηκε να αγοράσει βουλγάρικο καλαμπόκι με προσμείξεις από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.

Στη χώρα υπάρχει δυνατό κίνημα ενάντια στους Γ.Τ.Ο. το οποίο επηρέασε και την πρόσφατη νομοθεσία η οποία παρόλο που δεν προβλέπει σήμανση είναι αυστηρότερη από την προηγούμενη. Η εκπρόσωπος του κινήματος που ήλθε στη Θεσσαλονίκη πρότεινε τον ορισμό ολόκληρης της Ροδόπης –ελληνικής και βουλγαρικής- ως ζώνη ελεύθερη από μεταλλαγμένα. Η ελληνική πλευρά έχει ήδη ανακηρυχθεί αλλά η διασυνοριακή συνεργασία που προτάθηκε έχει μεγάλη συμβολική και ουσιαστική σημασία καθώς η βουλγάρικη Ροδόπη καλύπτει 20.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. H Ροδόπη εμφανίζει μεγάλη βιοποικιλότητα έχει ιδιαίτερη αγροτική παράδοση και μπορεί να χρησιμεύσει ως υπόδειγμα ευαισθητοποίησης των πολιτών στο θέμα των μεταλλαγμένων και ως παράδειγμα προς μίμηση. Εάν η διασυνοριακή συνεργασία επιτευχθεί θα έχουμε τη δεύτερη διασυνοριακή ζώνη στην Ευρώπη ελεύθερη από μεταλλαγμένα, μετά από αυτή μεταξύ Ιταλίας Αυστρίας και Σλοβενίας. Και ένα απρόσμενο πρόβλημα σημαντικής: Η εκπρόσωπος της Βουλγαρίας επεσήμανε ότι το πρόθεμα bio δημιουργεί σύγχυση γιατί είναι εν χρήσει και από τους βιοκαλλιεργητές αλλά και από τις εταιρίες που προωθούν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, που αποκαλούνται εταιρίες βιοτεχνολογίας.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 56, 1/06