ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΡΑΜ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ: Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

Πρωτοβουλία για την ίδρυση του

ΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

«Ο ΕΠΙΒΑΤΗΣ»

Με αφορμή τη γενικά αρνητική στάση της Δημοτικής Αρχής Πειραιά στη δημιουργία δικτύου τραμ στον Πειραιά, η Πρωτοβουλία για την ίδρυση του ΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ «Ο ΕΠΙΒΑΤΗΣ» εκφράζει την έκπληξή της για την αμηχανία κάποιων τοπικών αρχόντων μπροστά σε μεγάλα στοιχήματα, ικανά να δώσουν στην πόλη τους μια άλλη πνοή και να της ανοίξουν το δρόμο για την οικονομική της ανάπτυξη. Μπροστά στα μεγάλα έργα χρειάζονται και μεγάλοι πολιτικοί που θα καταλάβουν τη σημασία τους και θα απεγκλωβιστούν από τα μικρά και τα τρέχοντα της καθημερινότητας. Ενώ οι κλίμακες των πόλεων και των προβλημάτων τους έχουν αποκτήσει μεγέθη πρωτόγνωρα, μερικοί τοπικοί άρχοντες αδυνατούν να τα παρακολουθήσουν μένοντας δέσμιοι λογικών από εποχές που παρήλθαν.

Το τραμ είναι μια σημαντική επένδυση για τον Πειραιά, μια ευκαιρία που σπάνια δίνεται σε μια πόλη. Είναι ένα συγκοινωνιακό μέσο ταυτισμένο με την ανάπλασή της, ένα μέσο που τη βγάζει από το κυκλοφοριακό και περιβαλλοντικό αδιέξοδο.

Δίνεται η εντύπωση ότι επιχειρείται οι θεσμοθετημένες στρατηγικές επιλογές του Ρυθμιστικού Σχεδίου της μητροπολιτικής Αθήνας, που αφορούν το σύνολο των κατοίκων της, να ακυρωθούν με προχειρότητα και χωρίς συνείδηση του κόστους που θα προκληθεί, από τοπικές αγκυλώσεις. Το Ρυθμιστικό Σχέδιο προβλέπει τη διέλευση γραμμών τραμ και άλλων μέσων σταθερής τροχιάς από το κέντρο του Πειραιά, όπως και από της Αθήνας, δίνοντας λύση ανάλογη με αυτή που δόθηκε σε πάρα πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, με θεαματικά αποτελέσματα στην ποιότητα ζωής και την ελκυστικότητά τους προς επισκέπτες και επενδυτές. Για την Αθήνα προβλέπεται ένα εκτεταμένο δίκτυο τραμ, ο Πειραιάς θα μείνει απ’ έξω; Συνειδητοποιείται ότι επιλέγει να μείνει πίσω όταν η υπόλοιπη Αθήνα φεύγει προς τα μπροστά; Tι από όσα ισχύουν σήμερα αξίζει κανείς να υπερασπιστεί; Τον κυκλοφοριακό κορεσμό, τη ρύπανση, το θόρυβο, τα ατυχήματα; Δημόσια συγκοινωνία σημαίνει λιγότερα ατυχήματα, καθαρός αέρας, λιγότερος θόρυβος. Από την (επιφανειακή) δημόσια συγκοινωνία, το σύγχρονο ηλεκτρικό τραμ είναι εκείνο το μέσο με τις υψηλότερες επιδόσεις σε όλα τα παραπάνω και επιπλέον στην άνεση και την πολυτέλεια και γίνεται έτσι πραγματικά ανταγωνιστικό του αυτοκινήτου.

Θα παραμείνει ο Πειραιάς ένα κορεσμένο λιμάνι, για γρήγορο πέρασμα χιλιάδων αυτοκινήτων που δεν του αξίζει να σταματούν; Θα μπορέσει να γίνει ένας προορισμός για πολιτισμό, αναψυχή και ψώνια; Ο Πειραιάς πρέπει να αποφασίσει για την ταυτότητά του.

ENΤΕΚΑ ΒΑΣΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΔΙΚΤΥΟ ΤΡΑΜ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

1.      Εξασφαλίζει ταχεία, αξιόπιστη και ευχάριστη σύνδεση με τους δήμους της παραλιακής ζώνης, τη Ν. Σμύρνη και το κέντρο της Αθήνας. Ο επιβάτης του τραμ απολαμβάνει άνετα την παραθαλάσσια διαδρομή κατά μήκος του αποκλειστικού διαδρόμου του τροχιοδρόμου, ενώ δίπλα τα αυτοκίνητα συχνά είναι εγκλωβισμένα στην κορεσμένη Λεωφ. Ποσειδώνος.

2.      Όλοι γνωρίζουν ότι τους λεωφορειόδρομους δυστυχώς τους ακυρώνουν πολλές φορές στην πράξη οι απείθαρχοι οδηγοί, σε αντίθεση με τον αποκλειστικό τροχιόδρομο που εκ κατασκευής είναι δύσκολο έως αδύνατο να παραβιαστεί. Συνεπώς, απόδοση πλήρους προτεραιότητας στη δημόσια συγκοινωνία σημαίνει κατ’ εξοχήν δημιουργία δικτύου σύγχρονου τραμ. Συγχρόνως είναι σημαντικό να υπάρχει ενιαίο δίκτυο δημόσιας συγκοινωνίας σε αποκλειστικό διάδρομο, που να συνδέει τον Πειραιά με την παραλιακή ζώνη. Το τραμ ήδη υπάρχει κατά μήκος της (καλύπτοντας απόσταση 15 χλμ) και φτάνει σε απόσταση αναπνοής από τον Πειραιά. Λεωφορειόδρομος δεν υπάρχει στην παραλιακή ζώνη και υπάρχοντος του τροχιοδρόμου, θα ήταν άσκοπο να κατασκευαστεί, αφού μάλιστα θα υπολείπεται της μεταφορικής ικανότητας του τελευταίου. Συνεπώς η επέκταση του τραμ μέχρι το κέντρο και το λιμάνι του Πειραιά, καθίσταται μονόδρομος.

3.      Μερικοί υποστηρίζουν ότι για την επαρκή εξυπηρέτηση του Πειραιά αρκούν η επέκταση της γραμμής 3 του Μετρό, που θα φτάσει μέσω Κορυδαλλού και Νίκαιας, και η επέκταση της γραμμής των ΗΣΑΠ. Όμως ούτε το μετρό ούτε οι ΗΣΑΠ θα εξυπηρετήσουν τη σύνδεση του Πειραιά με τους δήμους της παραλιακής ζώνης και των νοτίων προαστίων, που αντιπροσωπεύει ένα πολύ μεγάλο αριθμό μετακινήσεων. Το μετρό θα συνδέσει τον Πειραιά με τη Δυτική Αθήνα, ενώ οι ΗΣΑΠ τον συνδέουν με το κέντρο της Αθήνας και τα βόρεια προάστια. Σημειώνεται επίσης ότι ενώ οι μετακινήσεις μεταξύ Πειραιά και δυτικής Αθήνας γίνονται κυρίως με δημόσια συγκοινωνία, οι μετακινήσεις μεταξύ Πειραιά και ανατολικής Αθήνας γίνονται κατά βάση με αυτοκίνητο και ένα ποσοστό τους θα υποκατασταθεί από το τραμ, αποσυμφορίζοντας το κέντρο του.

4.      Με την πρόταση του Δήμου, το τραμ να φτάσει στο λιμάνι ακολουθώντας τη χάραξη των ΗΣΑΠ μετά την (σε ποιό μέλλον;) υπογειοποίησή τους, ο Πειραιάς παρακάμπτεται και μαζί του και το πρόβλημα που το τραμ καλείται να αντιμετωπίσει. Εκείνοι που την υποστηρίζουν κάνουν ότι ξεχνούν ότι το πρόβλημα είναι το αυτοκίνητο. Αν το τραμ απομακρυνθεί από την καρδιά του Πειραιά για να μη θιγεί το αυτοκίνητο, τότε ποιο είναι το νόημά του; Το τραμ θα απομακρύνει το αυτοκίνητο, όχι το αυτοκίνητο το τραμ. Εκτός αν κάποιες προτεραιότητες και αξίες από κάποιους ακόμη αμφισβητούνται.

5.      Η προγραμματισμένη επέκταση του τραμ στον Πειραιά θα συνδυαστεί με έργα ανάπλασης της κεντρικής περιοχής του, ευκαιρία που θα χαθεί αν ακυρωθεί το έργο. Είναι αμελητέο ότι το αυτοκίνητο θα απομακρυνθεί από τα πεζοδρόμια κατά 3,5 μ.; Είναι αμελητέο ότι ο διάδρομος του τραμ θα είναι στην πραγματικότητα ένας ελεύθερος ανοικτός χώρος εκεί που πριν ήταν άσφαλτος κατειλημμένη από αυτοκίνητα;

6.      Σύμφωνα με το σχεδιασμό του τραμ, η πρώτη φάση ανάπτυξής του προέβλεπε την είσοδό του στο κέντρο του Πειραιά. Καθυστέρησε η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης λόγω της παρεμβολής των Ολυμπιακών Αγώνων. Σε περίπτωση που το τέρμα του τραμ παραμείνει στο Στάδιο Ειρήνης & Φιλίας, η παραλιακή γραμμή θα υπολειτουργεί, υπονομεύοντας τη βιωσιμότητα του συνολικού έργου, που η σημασία του για όλους τους Αθηναίους είναι τεράστια.

7.      Το κέντρο του Πειραιά είναι υποχρεωτικό πέρασμα για την επέκταση του τραμ προς Κερατσίνι και Πέραμα, και στο σύνολο της Πειραϊκής, όπως έχει υποδείξει και η Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό.

8.      Η σύνδεση του Πειραιά με το τραμ εξοπλίζει την πόλη με ένα μέσο φιλικό προς τον πολίτη-επιβάτη, προσβάσιμο από τα άτομα με ειδικές ανάγκες και άλλες κατηγορίες του πληθυσμού που αντιμετωπίζουν προβλήματα κινητικότητας (μητέρες με παιδικά αμαξίδια, ηλικιωμένοι, ποδηλάτες κλπ).

9.      Τα πρώτα στοιχεία από τις υφιστάμενες γραμμές τραμ αποδεικνύουν ότι το μερίδιο της δημόσιας συγκοινωνίας στο σύνολο των μετακινήσεων κατά μήκος τους αυξήθηκε.

10.   Η διεθνής εμπειρία από δεκάδες πόλεις που έβαλαν σχετικά πρόσφατα τραμ στην καρδιά του εμπορικού τους κέντρου (Μάντσεστερ, Στρασβούργο κλπ), αποδεικνύει επίσης ότι οι εμπορικές δραστηριότητες ενισχύθηκαν σημαντικά. Ο εμπορικός κόσμος του Πειραιά το γνωρίζει.

11.  Το τραμ είναι η μοναδική φτηνή και αποτελεσματική λύση με χρηματοδότηση εξασφαλισμένη, όπως και χρονοδιάγραμμα άμεσης υλοποίησης. Η υπογειοποίηση των ΗΣΑΠ, όπως και οι επεκτάσεις του μετρό στον Πειραιά συνεπάγονται επενδύσεις ανέφικτες για τα δεδομένα του ορατού μέλλοντος. Χωρίς το τραμ, δεν θα συνεχιστεί απλά η σημερινή αδιέξοδη κατάσταση, αλλά και θα επιβαρύνεται καθημερινά με τα χιλιάδες νέα αυτοκίνητα που προστίθενται στην ήδη κορεσμένη πόλη.

Η Πρωτοβουλία για την ίδρυση του ΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ «Ο ΕΠΙΒΑΤΗΣ»:

·          Στηρίζει την αναβάθμιση της δημόσιας συγκοινωνίας, όπως περιγράφεται στον Νέο Συγκοινωνιακό Χάρτη της Αθήνας, διεκδικώντας την επιτάχυνση της υλοποίησής του με περισσότερα και τολμηρότερα μέτρα (όπως η κατάργηση των λεωφορειακών γραμμών που είναι παράλληλες με τα μέσα σταθερής τροχιάς και η καθιέρωση αποκλειστικά ενιαίου εισιτηρίου για όλα τα μέσα δημόσιας συγκοινωνίας, για τη διευκόλυνση των συνδυασμένων μετακινήσεων). Ωστόσο δεν υποτιμά ότι η τύχη της δημόσιας συγκοινωνίας θα εξαρτηθεί από την πολιτική που θα ασκηθεί απέναντι στο αυτοκίνητο. Απαιτούνται τολμηρότερα μέτρα για τον περιορισμό της κυκλοφορίας και της στάθμευσης στις κεντρικές περιοχές όλων των πόλεων της Ελλάδας.

·          Ζητά την άμεση ολοκλήρωση του δικτύου του τραμ μέχρι τον Πειραιά, ώστε να μη χαθούν τα διαθέσιμα κονδύλια του Γ’ ΚΠΣ, να υπάρξει συνέπεια λόγων και έργων και να αποδείξει η Πολιτεία ότι είναι αποφασισμένη να προωθήσει ουσιαστικές πολιτικές για τη βιώσιμη κινητικότητα. Παράλληλα στο τραμ που κατασκευάστηκε πρέπει επιτέλους να αποδοθεί προτεραιότητα στις διασταυρώσεις («πράσινο κύμα»), σταματώντας κάποια αρμόδια υπουργεία να υποσκάπτουν τη λειτουργία του για χάρη του αυτοκινήτου.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 56, 1/06