Πρωτοβουλία για την ίδρυση του ΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

«Ο ΕΠΙΒΑΤΗΣ»

Ενωση για την

Προώθηση

Ισχυροποίηση

Βελτίωση

Αναβάθμιση

ΤΗς

Συγκοινωνίας

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΑΡΧΩΝ

Η Αθήνα του συγκεντρωτισμού (πληθυσμού-πόρων-εξουσίας) ασφυκτιά κάτω από το βάρος των καθημερινών της προβλημάτων.

·          Δεν αντέχει τη ρύπανση, το θόρυβο, την ανασφάλεια στο δρόμο, τις καθυστερήσεις, την αισθητική υποβάθμιση.

·          Δεν έχει που να βάλει τους ανθρώπους της, που να θάψει τους νεκρούς της, που να μαζέψει τα σκουπίδια της.

·          Υποτιμά το παρελθόν της και την ιστορία της και δεν αναζητά το μέλλον της.

Το αθηναϊκό μοντέλο μεταφέρθηκε ως κακέκτυπο στις περισσότερες άλλες μεγάλες και μικρότερες ελληνικές πόλεις.

Οι ρυθμοί αύξησης των τροχοφόρων στις ελληνικές πόλεις είναι τόσο υψηλοί που μόνο με πολύ ριζικά μέτρα θα μπορούσαν να απορροφηθούν οι επιπτώσεις τους. Η ελληνική πολιτεία και η κυρίαρχη νοοτροπία είναι ανέτοιμες απέναντι σε ένα τόσο σοβαρό στοίχημα για το αστικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.

Η δημόσια συγκοινωνία, παρά τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλεται και τα σημαντικά έργα που πρόσφατα έγιναν, υπολείπεται ακόμη από το να αποτελέσει ένα πραγματικό θεμέλιο για τη λειτουργία μιας Αθήνας του σημερινού μεγέθους και των σύγχρονων αναγκών. Στις μεσαίες και μικρές ελληνικές πόλεις είναι περίπου απούσα.

Τα μέσα σταθερής τροχιάς, βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των κυκλοφοριακών προβλημάτων αλλά και για την αναδιοργάνωση και ανάπλαση βασικών λειτουργικών χαρακτηριστικών των πόλεων, άργησαν να μπουν στη ζωή της πρωτεύουσας και μέχρι τώρα –πλην του μετρό- δεν υποστηρίχτηκαν ενεργά. Η προεργασία για τη λειτουργία μέσων σταθερής τροχιάς και σε άλλες μεγάλες ελληνικές πόλεις, ενώ έχει ξεκινήσει εδώ και μερικά χρόνια, εν τούτοις ακολουθεί πολύ αργούς ρυθμούς και αβέβαια βήματα υλοποίησης.

Στην εποχή της εκρηκτικής αύξησης αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών τη βασική διέξοδο μόνο η δημόσια συγκοινωνία μπορεί να τη δώσει. Όμως θα πρόκειται για μια δημόσια συγκοινωνία που θα εγγράφεται σε ένα περιβάλλον βιώσιμης ανάπτυξης των πόλεων συμβάλλοντας στη βιώσιμη κινητικότητα κατοίκων και επισκεπτών, προάγοντας την ασφάλεια και τη φιλικότητα προς τους χρήστες. Θα είναι άνετη, προσπελάσιμη από όλους, αξιόπιστη και θα εξασφαλίζει επίπεδα ποιότητας μετακίνησης που διεκδικεί ο σημερινός πολίτης. Θα καταναλώνει επίσης ελάχιστη ενέργεια, δεν θα ρυπαίνει και θα εγγράφεται σεμνά στο ευαίσθητο τοπίο των ιστορικών πόλεων.

·          Η δημόσια συγκοινωνία πρέπει αυτή να αναλάβει κατά κύριο λόγο την εξυπηρέτηση των βασικών επαναλαμβανόμενων καθημερινών αναγκών μετακίνησης, κυρίως για εργασία και σπουδές.

·          Οι συλλογικές μετακινήσεις δικαιούνται προτεραιότητας από κάθε σχεδιασμό που καθορίζει τη λειτουργία, τις συμπεριφορές και τον τρόπο ζωής στην πόλη.

·          Ο πεζός έχει απόλυτη προτεραιότητα απέναντι σε κάθε άλλη μορφή μετακίνησης. Θα πρέπει να διευκολύνεται με τις κατάλληλες υποδομές που εγγυώνται την ασφάλειά του, τη κίνησή του χωρίς διακοπές και ένα ευχάριστο περιβάλλον χωρίς ρύπανση και θόρυβο. Δεν αρκούν τα πεζοδρόμια. Ότι συμβαίνει στο οδόστρωμα αφορά και τον πεζό. Η αξιοπρεπής προσπέλαση των στάσεων της δημόσιας συγκοινωνίας από τον πεζό είναι κεφαλαιώδους σημασίας.

·          Το ποδήλατο, που είναι δωρεάν, γρήγορο, αθόρυβο και δεν ρυπαίνει ενώ γυμνάζει το κορμί, αξίζει ιδιαίτερης προσοχής. Η δημιουργία ολοκληρωμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων, η ελεύθερη μεταφορά των ποδηλάτων από τα οχήματα δημόσιας συγκοινωνίας, η κατασκευή ειδικών χώρων για τη στάθμευση και προστασία τους, είναι μέτρα επείγοντα και χαμηλού κόστους.

·          Η μοτοσικλέτα και το μοτοποδήλατο συμβάλλουν θετικά διότι βοηθούν την πόλη να εξοικονομεί χώρο. Ωστόσο συχνά αποτελούν απειλή για τον πεζό, προκαλούν θόρυβο και ρυπαίνουν. Η υποκατάστασή τους από ‘καθαρά’ δίκυκλα νέας τεχνολογίας θα ήταν πολύ σημαντική εξέλιξη. Ο κώδικας κυκλοφορίας θα πρέπει να πάψει να παραβλέπει την ύπαρξη του μηχανοκίνητου δίκυκλου στους δρόμους των ελληνικών πόλεων όταν πια συχνά ξεπερνά το 50% της κυκλοφορίας. 

·          Η κατασκευή νέων δρόμων και ανισόπεδων κόμβων, καθώς και υπόγειων γκαράζ στα κέντρα των πόλεων είναι μια αδιέξοδη λύση, κίνητρο για εντατικότερη χρήση του αυτοκινήτου. Τροφοδοτεί το φαύλο κύκλο του κυκλοφοριακού κορεσμού.

·          Η περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμη δημόσια συγκοινωνία είναι αναφαίρετο κοινωνικό αγαθό, δικαίωμα και στοιχείο πολιτισμού, πλάι σ’εκείνα της παιδείας και της υγείας.

Υποστήριξη της δημόσιας συγκοινωνίας σημαίνει:

·          ανάπτυξη ενός πλήρους δικτύου μετρό και άρθρωσή του με τον προαστιακό σιδηρόδρομο και περιφερειακούς χώρους στάθμευσης

·          ανάπτυξη ενός πλήρους δικτύου τραμ, σε αποκλειστικό διάδρομο κίνησης και με προτεραιότητα στις διασταυρώσεις. Το τραμ είναι το εργαλείο μέσω του οποίου ανατρέπεται η εικόνα υποβάθμισης της επιφάνειας του δρόμου και βέβαια η εισαγωγή του αντανακλά την άσκηση μιας αποφασιστικής και γενναίας πολιτικής με μεγάλους στόχους

·          ολοκλήρωση του δικτύου του προαστιακού σιδηροδρόμου

·          συμπληρωματική και τροφοδοτική λειτουργία των δικτύων λεωφορείων και τρόλεϊ ως προς τα δίκτυα των μέσων σταθερής τροχιάς

·          ανάπτυξη και αποτελεσματική περιφρούρηση των λεωφορειολωρίδων σε συνδυασμό με αύξηση των δρομολογούμενων οχημάτων

·          ανάπτυξη και άλλων εναλλακτικών και ήπιων μορφών συλλογικής μετακίνησης (π.χ. ομαδική χρήση του αυτοκινήτου, μικρά λεωφορεία με ευέλικτα δρομολόγια που καλούνται από τον υποψήφιο επιβάτη κ.λπ)

·          αλληλοϋποστήριξη, συνεργασία και συμπληρωματικότητα των δικτύων δημόσιας συγκοινωνίας μέσω ενιαίας τιμολογιακής πολιτικής/τίτλου μεταφοράς και πολυζωνικής δομής κομίστρου, που να ευνοεί τις συνδυασμένες (διατροπικές) μετακινήσεις.

·          Απομάκρυνση εκείνων των χρήσεων που επιβαρύνουν τη ζωή της πόλης  (χονδρεμπόριο, μεταφορικές εταιρίες…) στην περιφέρεια η / και κοντά σε τερματικούς σταθμούς των δικτύων σταθερής τροχιάς

·          Αποθάρρυνση της άσκοπης χρήσης, έλεγχος και περιορισμός της κυκλοφορίας και στάθμευσης των αυτοκινήτων στις κεντρικές αστικές περιοχές, αλλά και της λειτουργίας των ταξί σαν παρασυγκοινωνίας και εφαρμογή κατάλληλης τιμολογιακής πολιτικής στάθμευσης που να προωθεί την μετεπιβίβαση στη δημόσια συγκοινωνία και να απελευθερώνει τον πολύτιμο χώρο των ιστορικών κέντρων ώστε να διατίθεται για πράσινο, περπάτημα, ποδήλατο και δημόσια συγκοινωνία

Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα στερούνται των αναγκαίων αρμοδιοτήτων –έχουν τις λιγότερες στην Ε.Ε.- για να αναλάβουν εκείνες τις απαραίτητες πρωτοβουλίες που μόνο αυτοί μπορούν να δρομολογήσουν για την αναγέννηση της ελληνικής πόλης.

Σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη μόνο μια μητροπολιτική αυτοδιοίκηση θα ήταν ικανή να χαράξει ολοκληρωμένες στρατηγικές στην πολεοδομία και τις μεταφορές.

Η επιλογή σύγχρονων πολεοδομικών και κυκλοφοριακών εργαλείων με βάση την ευρωπαϊκή εμπειρία είναι μείζον και επείγον ζήτημα για τη μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου και για την αποφασιστική επένδυση στη δημόσια συγκοινωνία που πρέπει να γίνει ανταγωνιστική, προσελκύοντας όλα τα εισοδήματα

Στον τομέα των υπεραστικών χερσαίων μεταφορών, η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού δικτύου, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, αποτελεί προϋπόθεση για την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ασφάλεια των μεταφορών, την προστασία του περιβάλλοντος και την εξυπηρέτηση των μεγάλων εθνικών και κοινωνικών στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, χωροταξικής αναδιάρθρωσης και άρσης των εμποδίων επικοινωνίας μεταξύ των περιφερειών.

Η εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους της μεταφοράς και ο αυστηρότερος και πληρέστερος έλεγχος των οδικών μεταφορών, θα αποκαταστήσει δίκαιους και ισότιμους όρους ανταγωνισμού. Η ανάπτυξη των συνδυασμένων μεταφορών με κορμό στις χερσαίες μεταφορές τον σιδηρόδρομο, θα αποτρέψει την άσκοπη κατασπατάληση πόρων (μεταφορικές υποδομές, ενέργεια). Η επιδότηση από την Πολιτεία με τη μορφή Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας των (λογιστικά) ελλειματικών δρομολογίων τραίνων και λεωφορείων στην ελληνική περιφέρεια, κατά το πρότυπο των άγονων γραμμών των ακτοπλοικών και αεροπορικών μεταφορών, θα εξασφαλίσει την ανάπτυξη ενός κοινωνικά βιώσιμου συγκοινωνιακού ιστού στη χώρα.

Ο σκοπός του δικτύου

Με τη δημιουργία του Δικτύου «ΕΠΙΒΑΤΗΣ» επιδιώκεται η ευαισθητοποίηση, η κινητοποίηση και η αξιοποίηση των ζωντανών δυνάμεων του τόπου (συλλογικών φορέων και πολιτών) για την κατάκτηση του αυτονόητου για τον πολιτισμό, την ανθρωπιά, το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Η δημόσια συγκοινωνία, το περπάτημα και το ποδήλατο αποτελούν στοίχημα της κοινωνίας που θα κερδηθεί μόνο με συμμετοχή και συναίνεση, με υπεύθυνες προσωπικές και συλλογικές στρατηγικές.

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ «Ο ΕΠΙΒΑΤΗΣ»

Προσωρινή Συντονιστική Γραμματεία:

Θάνος Βλαστός-Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΜΠ, συγκοινωνιολόγος-πολεοδόμος

Σάκης Κουρουζίδης-σεισμολόγος, πρόεδρος της Ευωνύμου Οικολογικής Βιβλιοθήκης

Γιάννης Παρασκευόπουλος-νομικός, μέλος της Γραμματείας των Οικολόγων-           Πράσινων

Γιάννης Μεταξάς-γιατρός, μέλος του Δ.Σ. και εκπρόσωπος του Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου

Γιώργος Νάθενας-μαθηματικός-συγκοινωνιολόγος

Η Πρωτοβουλία για την ίδρυση του ΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ «Ο ΕΠΙΒΑΤΗΣ», φιλοδοξεί να συμπεριλάβει ως μέλη της φυσικά πρόσωπα ευαισθητοποιημένα σε θέματα βιώσιμων μορφών κινητικότητας / μεταφορών και ποιότητας ζωής (απλοί πολίτες, ανεξαρτήτως πολιτικής και κομματικής προτίμησης, ειδικοί επιστήμονες, ακτιβιστές του οικολογικού, καταναλωτικού και φιλοσυγκοινωνιακού χώρου, στελέχη της Τ.Α. και της Ν.Α. κλπ), όπως και συλλογικούς φορείς χαρακτήρα ΜΚΟ και έντυπα που εκφράζουν τα αιτήματα της κοινωνίας των πολιτών στους ανωτέρω τομείς.

Δηλώσεις συμμετοχής στην προσωρινή διεύθυνση του Δικτύου:

Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη (για το Δίκτυο Επιβάτης)

Αγ. Ασωμάτων 9, 10553 Αθήνα

τηλ. 210 3231557

e mail: evonymos@tee.gr

ΣΚ

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 56, 1/06