ΠΕΡΙ ΤΕΤΡΑΠΟΔΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΔΑΙΜΟΝΙΩΝ. Για μια λεξούλα, μόνο μια…

ΠΟΠΗ ΜΠΑΚΑ

            Πάει καιρός τώρα που παρακολουθώ εσάς τους δίποδους –και κυρίως όσους έχετε την αρμοδιότητα να νομοθετείτε για μας τους τετράποδους- να συζητάτε για την συνταγματική προστασία μας. Ναι, καλά το καταλάβατε: Η συζήτηση αφορά την επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος (των ανθρώπων) και το κατά πόσο σ’ αυτό θα συμπεριληφθεί η προστασία των δικαιωμάτων μας.

            Εμφανίστηκε λοιπόν, προσφάτως, η πρόταση 58 βουλευτών, οι οποίοι ζητούν να συμπεριληφθεί σχετική διάταξη στο Σύνταγμα και ομολογώ ότι το άκουσα με χαρά. Βέβαια, σκαλίζοντας λίγο περισσότερο το θέμα, κατάλαβα ότι η τόσο καλή πρόταση των 58 μπορεί να οδηγήσει σε κάποιες άλλες καταστάσεις, για τις οποίες πολλοί απ’ αυτούς έχουν δηλώσει την αντίθεσή τους Κι εδώ αρχίζει το μπέρδεμα.

            Πηγαίνοντας μερικούς μήνες πίσω, βρήκα ότι η αναγκαιότητα της συνταγματικής μας προστασίας είχε διατυπωθεί σε ψήφισμα του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων[1], στο οποίο, μεταξύ άλλων, έγραφε: «…Η κυβέρνηση, τα κόμματα και όλη η συντεταγμένη πολιτεία πρέπει να προχωρήσουν σε ένα επόμενο βήμα νομικού πολιτισμού, με αναγνώριση των δικαιωμάτων των ζώων, τουλάχιστον στο πλαίσιο του προταθέντος Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Αυτό πρέπει να γίνει με τη συνταγματική προστασία των ζώων, ως συμπλήρωμα των διατάξεων για τη φύση και την ποιότητα ζωής των πόλεων. Η ήδη υπάρχουσα συνταγματική προστασία του περιβάλλοντος δεν υπάρχει κανένας λόγος να αλλαχτεί».

            Λίγο αργότερα, η ΜΚΟ «Σόλων» διατύπωσε συγκεκριμένη θέση, για το πώς ακριβώς θα μπορούσε να συμπεριληφθεί η προστασία των δικαιωμάτων μας στο Σύνταγμά σας, αφού «η ήδη υπάρχουσα προστασία του περιβάλλοντος δεν υπάρχει κανένας λόγος να αλλαχτεί» (λέγε με άρθρο 24). Πρότεινε λοιπόν (και η θέση υιοθετήθηκε από πλήθος οργανώσεων) να γίνει η παρακάτω ιδιαίτερη αναφορά: «Αναγνωρίζεται το δικαίωμα των ζώων στη ζωή με την αναγνώριση της αξίας της ζωής στο άτομο και το είδος της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο του βιώσιμου και ισόρροπου φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Τα ζώα δεν είναι πράγματα είναι όντα που συναισθάνονται και υποφέρουν».

            Μέχρι εκεί λοιπόν είχαμε το αίτημα, χωρίς να έχει θιγεί το περίφημο άρθρο 24, που καθορίζει τα της προστασίας του περιβάλλοντος. Στην πορεία προέκυψε η θέση του (συμπαθούς και ενδιαφερόμενου για τα τετράποδα) βουλευτή Στέλιου Ματζαπετάκη, ο οποίος ζήτησε να μην αναθεωρηθεί το άρθρο 24 («διότι κάθε ελαστικοποίηση των υπαρχουσών παραδοχών θα οδηγήσει σε περαιτέρω άλωση των δασών»). Η πρόταση του βουλευτή ήταν να προστεθεί ειδικό άρθρο για την προστασία των δικαιωμάτων των ζώων[2] με περιεχόμενο ταυτόσημο με την πρόταση των οργανώσεων.

            Άθικτο λοιπόν το άρθρο 24, σαφές το αίτημα όσων επιθυμούν και την δική μας προστασία αλλά και αυτή των δασών. Παρένθεση: Την αντίθεσή του προς την αναθεώρηση του άρθρου 24 έχει εκφράσει το επίσημο ΠΑΣΟΚ, δια στόματος του συντονιστή περιβάλλοντος κ. Μπένου[3], ο οποίος δημοσιοποίησε το «μεγάλο ΟΧΙ» του κόμματος στην επιχειρούμενη αλλαγή του άρθρου 24 από τη Νέα Δημοκρατία.

            Ας γυρίσουμε τώρα στην πρόταση των 58 βουλευτών (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) που λέγαμε στην αρχή. Διαβάστε πρώτα την εισηγητική έκθεση: «Έχει σήμερα γίνει δεκτό, ότι στην έννοια του φυσικού περιβάλλοντος, όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 24 του Συντάγματος 1975/1986/2001, περιλαμβάνεται και η άγρια πανίδα. Ζήτημα ωστόσο γεννάται, σχετικώς με το αν και κατά πόσο στο ανωτέρω άρθρο θεμελιώνεται, έστω και εμμέσως, η προστασία των λεγόμενων οικιακών ζώων ή και των ζώων που εκτρέφονται για τη διατροφή των ανθρώπων ή ακόμη και των μεγαλύτερων ζώων, που δεν ανήκουν στην άγρια πανίδα. Σημειώνεται, ότι ορισμένα από τα πλέον πρόσφατα συνταγματικά κείμενα κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβάνουν διατάξεις για την προστασία των ζώων [π.χ. άρθρο 20Α του γερμανικού Θεμελιώδους Νόμου, όπου προβλέπεται η υποχρέωση της πολιτείας να εγγυάται τους στοιχειώδεις όρους διαβίωσης (και) των ζώων με νομοθετήματα και δικαστικές αποφάσεις και το άρθρο 72 του Συντάγματος της Σλοβενίας, όπου ορίζεται ότι η προστασία των ζώων από τη βαρβαρότητα καθορίζεται με νόμο]. Σημειώνεται, επίσης, ότι στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει συναφθεί η σύμβαση για την προστασία των ζώων συντροφιάς του 1987 (η οποία κυρώθηκε από την Ελλάδα με το Ν.2017/1992). Είναι δεδομένο, ότι οι σύγχρονες αξιακές αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας, καθώς και το πολιτισμικό της επίπεδο, επιβάλλουν τη θεμελίωση της προστασίας των ζώων στο Σύνταγμα. Η προστασία αυτή, μάλιστα, πρέπει να είναι αυτοτελής, να μην εξαρτάται δηλαδή από τα συναφή δικαιώματα του ιδιοκτήτη των ζώων».

            Και τώρα η πρόταση των 58: «Προτείνεται η αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος 1975/1986/2001 με την προσθήκη νέας παραγράφου 7 η οποία θα αποτελέσει το συνταγματικό θεμέλιο της προστασίας των ζώων».

            Τι καταλάβατε; Μάλλον το ότι η συνταγματική προστασία των ζώων θα χρησιμεύσει ως όχημα (ή ως πρόσχημα), προκειμένου να κριθεί αναθεωρητέο το άρθρο 24 και να ανοίξει ο δρόμος για την «περαιτέρω άλωση των δασών». Γιατί άλλο να προσθέσεις νέο άρθρο στο Σύνταγμα και άλλο να προσθέσεις παράγραφο σε άρθρο που πρέπει να προστατευθεί με κάθε τρόπο. Όπως επίσης είναι άλλο το να υπερασπίζεσαι το άρθρο 24 και άλλο το να βγάζεις από την πόρτα την αναθεώρησή του, βάζοντάς τη συγχρόνως από το παράθυρο… Το παιχνίδι θα παιχτεί για το «άρθρο» ή την «παράγραφο». Για μια λεξούλα, μόνο μια…

Ένας δημοσιογάτος που υπερασπίζεται (και) τα δάση

Για την αντιγραφή: Πόπη Μπάκα

Δαίμων της Οικολογίας,

 τ. 67, 1/07