ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ: ΔΙΑΛΟΓΟΣ Ή ΚΩΜΩΔΙΑ ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΕΩΝ;

Των Γιάννη Παρασκευόπουλου και Γιάννη Τσιρώνη

«Οι εισαγωγικές επισημάνσεις των Γ.Π.-Γ.Τ. είναι τόσο κοινές, που θα ήταν απίθανο τα στελέχη του ΣΥΝ  να τις αγνοούν… Για το πώς «εκπέμπεται η οικολογία» ομολογούμε ότι μας λείπει η τεχνογνωσία».

Χρήστος Λάσκος-Χριστόφορος Παπαδόπουλος (ΕΠΟΧΗ 21-4-02)

«Επαγγελματίες της οικολογίας των ΜΚΟ,.….ερασιτέχνες που περιμένουν την ευκαιρία να ανέβουν κατηγορία…»

Γιάννης Σακιώτης (ΕΠΟΧΗ 28-4-02)

Χαιρόμαστε που το άρθρο μας «Το Οικολογικό στοίχημα του ΣΥΝ» (ΕΠΟΧΗ 14-4-02) δεν πέρασε απαρατήρητο. Φοβόμαστε όμως, ότι πολλοί αριστεροί εξακολουθούν να παρεξηγούν τις προθέσεις και να δαιμονοποιούν όσους ασκούν κριτική «εφ΄ όλης της ύλης». Ίσως οι φίλοι Χ.Λ.-Χ.Π. του Κοκκινοπράσινου Δικτύου, εκτιμούν ειλικρινά ότι κάθε οικολόγος θα έπρεπε να χαίρεται, που ο ΣΥΝ αναζητά γέφυρες με την οικολογία. Τι εξυπηρετεί όμως η ειρωνεία και το ύφος πολεμικής του άρθρου τους; Η πικρία, που αναδεικνύει το κείμενο τους, ίσως τους εμπόδισε να σταθούν στην ουσία της κριτικής μας. Είμαστε όμως αναγκασμένοι να επανέλθουμε γιατί επιμένουμε ότι ο διάλογος της Αριστεράς με την Οικολογία, που διατείνεται ότι προωθεί ο ΣΥΝ, παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα, που στην απάντηση των φίλων μας είτε παρεξηγήθηκαν είτε έμειναν αναπάντητα:

*  *  *

Οι αναφορές μας στο «έλλειμμα βιωσιμότητας» της ελληνικής κοινωνίας ούτε κοινοτοπίες αποτελούν, ούτε προσφέρονται για δημιουργία εντυπώσεων. Τα αδιέξοδα που επισημαίναμε, δεν στηρίζονται μόνο σε αυθαίρετες επιλογές των ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Ευρείες κοινωνικές συναινέσεις για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό καλύπτουν και μεγάλα τμήματα του κόσμου της Αριστεράς. Μόνο η συσπείρωση όσων κοινωνικών δυνάμεων αμφισβητούν τα σημερινά «αυτονόητα», μπορεί να επιβάλει στην κοινωνία έναν ουσιαστικό διάλογο, που θα αλλάξει συνειδήσεις και συσχετισμούς και θα ανατρέψει τις συναινέσεις αυτές.

Ο ΣΥΝ δεν μπορεί να αποτελέσει τον βασικό κορμό αυτής της στρατηγικής, όχι επειδή «του λείπει η κατάλληλη τεχνογνωσία». Απλά, μεγάλη μερίδα στελεχών, μελών και ψηφοφόρων του συμμερίζεται τις κυρίαρχες συναινέσεις στα ζητήματα της ανάπτυξης: Την ίδια εποχή  π.χ. που κλονίστηκε η κυβερνητική πολιτική από τη μεγαλειώδη απεργία για το Ασφαλιστικό, ο Μαραθώνας παραδόθηκε στους εργολάβους, με τη σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας και με ελάχιστες αντιδράσεις κυρίως από το χώρο της διανόησης. Πόσοι αυτοαποκαλούμενοι αριστεροί αντιλαμβάνονται ότι μία ήττα για το Ασφαλιστικό είναι αναστρέψιμη, ενώ η καταστροφή του Σχινιά και των Μεσογείων είναι ανεπίστρεπτη; Πόσοι Αθηναίοι, που θα έβγαιναν στους δρόμους αν έχαναν το 5% των ασφαλιστικών τους εισφορών, αντιδρούν επειδή χάνουν το 20% του παραγωγικού τους χρόνου στη μετακίνηση από και προς τη δουλειά τους;

Έτσι εξηγείται και η περιορισμένη απήχηση και ο αποκλεισμός του Κοκκινοπράσινου δικτύου στο εσωτερικό του ΣΥΝ, σε  σημείο που δεν κλήθηκε ούτε στη προσυνεδριακή συνδιάσκεψη του κόμματος  για την Οικολογία τον περασμένο Ιανουάριο –όπως άλλωστε και η  Πράσινη Πολιτική. Δυστυχώς η επιρροή του ΣΥΝ στην κοινωνία, αφορά κυρίως τις δηλώσεις των επώνυμων στελεχών, παρά τις εσωτερικές συζητήσεις και τις τοπικές δράσεις.

*  *  *

Επιπλέον, ο ΣΥΝ υποβαθμίζει την αυτόνομη πολιτική πρόταση της Οικολογίας σε περιβαλλοντική ευαισθησία, επιμέρους χαρακτηριστικό του αριστερού λόγου. Ο διάλογός  τους, δεν αποτελεί όσμωση ανεξάρτητων πολιτικών προτάσεων, που συγκλίνουν σε κοινούς αγώνες αλλά εσωτερική διαδικασία μετεξέλιξης του ΣΥΝ. Οι Χ.Λ.-Χ.Π. το επιβεβαιώνουν, αναφέροντας ότι «η θετική εμπειρία της Θεσσαλονίκης βασίστηκε στο γεγονός ότι οι αριστεροί είναι οικολόγοι, και οι οικολόγοι αριστεροί…».

Προφανώς οι φίλοι μας συγχέουν την εμπειρία των τοπικών κινημάτων και την περιβαλλοντική ευαισθησία αρκετών αριστερών, με τα ζητούμενα της κεντρικής πολιτικής, όπου απαιτούνται σαφείς προτεραιότητες και στρατηγική. Η εμπειρία της Θεσσαλονίκης είναι η καλύτερη επιβεβαίωση της κριτικής μας αφού, η επιλογή του κ. Μ. Τρεμόπουλου ως υποψηφίου Νομάρχη το 1998 προκάλεσε τριβές διαρκείας στον κομματικό μηχανισμό του ΣΥΝ, παρά την 20ετή αυτόνομη πολιτική παρουσία και την ευρύτατη απήχηση της «Οικολογικής Κίνησης», και ενώ, πριν τη συνεργασία -στις εκλογές του 1994- τα δύο ξεχωριστά και σχεδόν ισοδύναμα νομαρχιακά σχήματα δεν είχαν κατορθώσει να εκλέξουν Νομαρχιακό Σύμβουλο.

Οι φίλοι μας ας θεωρούν δεδομένη τη ριζοσπαστικότητα της πολιτικής οικολογίας και την όσμωσή της με την αριστερά. Για την αντίστροφη όσμωση των συντρόφων τους με την οικολογία θα πρέπει να ανησυχούν και να αμφιβάλουν.

*  *  *

Πρόβλημα επίσης είναι η διγλωσσία του ΣΥΝ: Πως είναι δυνατόν σύντροφοι, να συσπειρώσετε τα κινήματα ενάντια στην Ολυμπιάδα, όταν ο Ν. Κωνσταντόπουλος δηλώνει στη Βουλή ότι η Ολυμπιάδα είναι εκτός πολιτικής αντιπαράθεσης; Οι σεβαστοί αγώνες του Μ. Παπαγιαννάκη για το περιβάλλον, αντιφάσκουν με τη στάση του απέναντι στην προοπτική της Κεντροαριστεράς (δηλαδή μίας σύγκλισης δέσμιας στις κοινωνικές συναινέσεις, που την υλοποίησή τους σήμερα επικρίνει). Η διαπίστωσή μας, ότι οι μακιαβελικές ικανότητες του κ. Λαλιώτη, κατά τον «εισοδισμό» του στον χώρο της Αριστεράς, ξεπερνούν τις αντίστοιχες ικανότητες των στελεχών του ΣΥΝ, ερμηνεύτηκε από τους Χ.Λ.-Χ.Π. ως «διακριτική γοητεία που μας ασκεί το ΠΑΣΟΚ». Η ερμηνεία αφορά δυστυχώς μεγάλη μερίδα των συντρόφων τους και καθόλου τις δικές μας προσπάθειες, που όφειλαν να διαχωρίσουν από τους διαχειριστές τύπου Ευθυμιόπουλου, που και αυτοί -στην πλειοψηφία τους- προέρχονται από την ανανεωτική αριστερά..

*  *  *

Αξιοσημείωτος είναι και ο παλαιοκομματικός τρόπος, του οικολογικού προσκλητήριου του ΣΥΝ: Όσοι δεν δήλωσαν παρόντες, αγνοούνται ή συκοφαντούνται συστηματικά. Μεταφέρουμε τους χαρακτηρισμούς, που χρησιμοποιεί για τους Έλληνες Οικολόγους ο Γ. Σακιώτης, εξαιρώντας τον εαυτό του και «7-8 ανθρώπους με στοιχειώδη πολιτική συγκρότηση»:

«...Επαγγελματίες της οικολογίας των ΜΚΟ, επαγγελματίες οικολόγοι-εργολάβοι της διαπλοκής με το ΠΑΣΟΚ, ημι-επαγγελματίες των τοπικών οικολογικών οργανώσεων με μικρο-υπολογισμούς για την αδιαφανή λήψη κανενός «προγραμματακίου» από το ΥΠΕΧΩΔΕ και ερασιτέχνες, που περιμένουν την ευκαιρία να ανέβουν κατηγορία και να παίξουν στο ημιεπαγγελματικό ή ακόμα και το επαγγελματικό πρωτάθλημα…». Ακόμα και ο κοινός υποψήφιος νομάρχης Θεσσαλονίκης Μ. Τρεμόπουλος λοιδωρείται από τον Γ. Σακιώτη για τη συμμετοχή του στη συγκρότηση του Οικολογικού Φόρουμ και στη δημιουργία αυτόνομου πολιτικού οικολογικού φορέα.

Κατά τον Γ. Σακιώτη «η μόνη δίοδος για το οικολογικό κίνημα είναι μαζί με την Αριστερά, το ΣΥΝ, την ΑΚΟΑ, την ΚΕΔΑ και άλλους δηλαδή το χτίσιμο της ευρείας ελληνικής οικο-αριστεράς». Σε ποιο Οικολογικό κίνημα κάνει τελικά το άνοιγμά του ο ΣΥΝ; Στην ΚΕΔΑ ή στον Γ. Σακιώτη, που η οικολογική του παιδεία εύκολα διαπιστώνεται από το ύφος του άρθρου του;

Η επινόηση του Γ. Σακιώτη περί «καθαρών» Οικολόγων, που επιχειρεί να εξηγήσει την αμελητέα απήχηση του «Οικοαριστερού» του οράματος, είναι καθαρά «αριστερής» προέλευσης, αφού η «ενότητα των αντιθέτων» είναι ζωτικό στοιχείο της πολιτικής μας. Ουδέποτε χαρακτηρίσαμε «κατάπτυστους» τους Ολλανδούς «Πράσινους-Αριστερούς». Αυτή η ορολογία ανήκει αποκλειστικά στο ύφος και ήθος του Γ. Σακιώτη. Ασκήσαμε οξύτατη κριτική σε αυτούς και τους Γερμανούς «Πράσινους», επειδή τα δύο αυτά κόμματα υποστήριξαν τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία και την επίθεση των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, δηλαδή παραβίασαν καταστατικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Πρασίνων Κομμάτων. Είναι τουλάχιστον φαιδρό να εκθειάζονται οι «Πράσινοι Αριστεροί» ως παράδειγμα προς μίμηση.

Εάν είσαστε ευχαριστημένοι σύντροφοι από την πορεία του διαλόγου και την εμβέλεια του Κοκκινοπράσινου δικτύου του ΣΥΝ στην ελληνική κοινωνία, αγνοήστε την κριτική μας.

Γιατί όμως διευρύνεται η απαξίωση του ριζοσπαστικού πολιτικού λόγου, και λιγοστεύουν όσοι θεωρούν τη συμμετοχή στην πολιτική αποτελεσματικό τρόπο αντίστασης ενάντια στις αυθαιρεσίες του κράτους και των διαπλεκόμενων οικονομικών συμφερόντων; Γιατί τόσο πολλοί δραστήριοι πολίτες προτιμούν τη συμμετοχή στις ΜΚΟ, παρά σε πολιτικούς φορείς;

Επιτρέπεται να επαίρεστε για την ποιότητα του εσωτερικού κομματικού διαλόγου, όταν η Ελλάδα και ειδικότερα η Αττική υποθηκεύονται οικονομικά, χωροταξικά και περιβαλλοντικά με τον πιο επαίσχυντο τρόπο, σχεδόν χωρίς αντίσταση;

Οι ευθύνες όλων όσων αυτοαποκαλούμαστε αριστεροί, αντιεξουσιαστές, οικολόγοι, ριζοσπάστες, για την κατάσταση αυτή είναι  βαρύτατες. Οι ευαίσθητοι Έλληνες πολίτες, αντιμετωπίζουν με παγερή αδιαφορία τις συζητήσεις και τις συγκρούσεις που γίνονται στο εσωτερικό των χώρων μας σύντροφοι. Τα κόμματα δεν κρίνονται από τις καλές προθέσεις των ανώνυμων μελών τους, που επικαλείστε στο άρθρο σας, αλλά από τις δηλώσεις των εκπροσώπων τους και  την αποτελεσματικότητά τους.

Οι συνθήκες απαιτούν σκληρή κριτική και αυτοκριτική με πολιτικούς όρους και όχι «γαλατικές ευγένειες» για «όσα μας ενώνουν», ούτε το στείρο υβρεολόγιο του κ. Σακιώτη

Θέλουμε να διαβεβαιώσουμε τους Χ.Λ.-Χ.Π. ότι σεβόμαστε απόλυτα την αγωνιστικότητα τους και την βαρύτιμη πολιτική κληρονομιά της αριστεράς. Δεν υπάρχει όμως ιστορικό προηγούμενο μετεξέλιξης ενός αριστερού κόμματος σε οικολογικό, διότι οι ζωτικές αλλαγές σε στρατηγικές προτεραιότητες και δομές δεν θα ήταν ποτέ αποδεκτές από μία αριστερή πλειοψηφία –ιδιαίτερα όταν θεωρούν τη μειοψηφία δεδομένη.

Άρα ζωτικό σημείο της κριτικής μας είναι ότι το εσωτερικό ενός άλλου κόμματος δεν προσφέρεται για να αναπτυχθεί και να ωριμάσει ο οικολογικός πολιτικός λόγος. Χαιρόμαστε λοιπόν που οι Χ.Λ.-Χ.Π. συμφωνούν ότι η δημιουργία ενός αυτόνομου οικολογικού πολιτικού φορέα, θα είναι επωφελής και για την αριστερά. Επιπλέον, περιμένουμε από τον ΣΥΝ συμπεριφορά και ευαισθησία απέναντι στην αυτόνομη οικολογία ανάλογη με αυτήν που επιδεικνύει ενάντια στη λογική των ατομικών προσχωρήσεων, δηλ. του πλιατσικολογήματος των στελεχών του από το ΠΑΣΟΚ αλλά -εσχάτως- και από τη Ν.Δ.