“I Can ’t Get No Innovation…”

Δήμος Τσαντίλης

Το μόνο παρήγορο είναι ότι θα μείνω πάντα κατά τι νεότερος από τον Mick Jagger. Είναι αλήθεια. Ο καθαρά μαθηματικός χρόνος είναι ένα βέλος που δείχνει πάντα προς την ίδια πλευρά του απείρου. Τόσο για μένα όσο και για τον Mick. Μόνο που αυτός έχει ένα μικρό προβάδισμα.

“Ο χρόνος είναι ένα ποτάμι που δεν γυρίζει πίσω” υποστηρίζουν όσοι θέλουν να μας τρομάξουν. “Ξανάνιωσες” μου ’λεγε αντίθετα τις προάλλες μια φίλη, αναφερόμενη προφανώς στα τέσσερα κιλά που κατόρθωσα να χάσω φέτος το καλοκαίρι (υποβάλλοντας, είναι αλήθεια, τον εαυτό μου στο μαρτύριο του Ταντάλου).

Απλή φιλοφρόνηση; Ο βιολογικός χρόνος μοιάζει να είναι λίγο πιο ελαστικός από τον μαθηματικό. Τα φαινόμενα όμως απατούν. Μακροπρόθεσμα, ο βιολογικός χρόνος είναι το ίδιο άτεγκτος με τον μαθηματικό. Και το χειρότερο: είναι αυτός που σε τελική ανάλυση πονάει.

Αλλιώς ο ψυχολογικός χρόνος. Χωρίς σταθερή φορά και διεύθυνση, αρέσκεται να μας παίζει πονηρά παιγνίδια. Συνήθως μας κρατά ή μας γυρίζει στο παρελθόν. Δεν μεγαλώνουμε. Και όταν διαπιστώσουμε ξαφνικά ότι μεγαλώσαμε, αιφνιδιαζόμαστε. Ίσως γιατί ο χρόνος τώρα τρέχει καλπάζοντας. Περίεργο όμως: η απόσταση από το μακρινό παρελθόν, τότε που ο χρόνος κυλούσε αργά, αντί να μεγαλώνει μικραίνει.

Σαν να ήταν χθες. Ο χρόνος των Stones είναι δίχως άλλο κυκλικός. Επανέρχονται πάντα και επανέρχονται και πάλι με έναν καινούργιο τους δίσκο: “A Bigger Bang”.

Τι είναι αυτό; Η απαρχή ενός νέου σύμπαντος; Το “pop!” μιας βραδυφλεγούς σαπουνόφουσκας που σκάει μετά από τέσσερις και βάλε δεκαετίες; Τι μας συνέβη στο μεγάλο διάστημα που πέρασε από τότε που για πρώτη φορά ακούσαμε τον Mick να διατραγωδεί την ανικανότητά του να βρει ικανοποίηση; Κερδίσαμε ή χάσαμε χρόνο; Μας μένει ακόμη χρόνος; Και αν ναι, για να κάνουμε τι;

Ο κόσμος, τελικά, αλλάζει με φοβερά γρήγορους ρυθμούς. Προφανώς δεν τον αλλάζουμε εμείς. Εμείς είμαστε παγιδευμένοι στον ιδιωτικό ψυχολογικό του χρόνου και τα πονάκια που προκαλεί το πέρασμα του βιολογικού. 

“Mick lives” θα γράφουν κάποτε τα παιδιά στους τοίχους. Αλλά μη φοβάστε το μέλλον δεν είναι ακόμη πραγματικό. Ο ενεστώτας κρύβει απλώς έναν μέλλοντα μη τετελεσμένο. Ναι ξέρω. “On the very long run…”