ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΖΩΟΑΝΘΡΩΠΟΝΟΣΩΝ  ΑΠΟ  ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΖΩΩΝ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ - Κτηνίατρος

Τόσο στη χώρα μας όσο και στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ από τοΝ Γενάρη του 2005 άρχισε να ισχύει ο καινούργιος κανονισμός περί μεταφοράς των ζώων. Πρακτικά αυτό σημαίνει:

α.  Αυστηρότερους κανόνες ελέγχου και μεγαλύτερη υπευθυνότητα των αρμόδιων αρχών,

β.  Εισαγωγή ελέγχου με τη βοήθεια δορυφορικών συστημάτων,

γ.  Αυστηρότερες προϋποθέσεις σχετικά με την εκπαίδευση των οδηγών και έγκριση των μέσων μεταφοράς (φορτηγά, πλοία, τρένα, αεροπλάνα),

δ.  Αναβάθμιση πληροφοριών μεταξύ των κρατών – μελών,

ε.  Επιμερισμό υπευθυνότητας για τη μεταφορά των ζώων κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, όχι μόνο των μεταφορέων αλλά και άλλων ατόμων που εμπλέκονται σε όλη την αλυσίδα μεταφοράς, για αποφυγή χρήσης βίας στα ζώα.

Σε δυο χρόνια από τη δημοσιοποίηση και εφαρμογή του κανονισμού αυτού η Commission θα εκδώσει αναφορά αξιολόγησης. Αξίζει να επισημάνουμε ότι ο μεγαλύτερος φορέας των κτηνιάτρων στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Κτηνιάτρων (F.V.E.), στην οποία και η υπογράφουσα συμμετέχει ως εκπρόσωπος της χώρας μας, είναι επίσημο μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής της Commission για την υγεία και την ευημερία των ζώων. Αυτό σημαίνει ότι θα επισημανθούν, σε επιστημονικό επίπεδο, όλοι οι κίνδυνοι που αφορούν τα ίδια τα ζώα, καθώς και οι κίνδυνοι από νοσήματα που τυχόν προκύψουν για τον άνθρωπο. Όσον αφορά τα τεχνικά δεδομένα, δηλαδή τη φόρτωση, την πυκνότητα, τη διάρκεια του ταξιδιού, υπάρχουν οδηγίες για σωστή διαχείριση.

Σ’ αυτό το κείμενο θα αναφερθούμε συνοπτικά σε νοσήματα που αποτελούν κίνδυνο για τον άνθρωπο, τόσο από τα ζώα συντροφιάς όσο και από τα παραγωγικά ζώα, κατά τις μετακινήσεις τους.

Η παράνομη διακίνηση των σαρκοφάγων, ερπετών, πτηνών και άγριων ζώων που χρησιμοποιούνται ως οικόσιτα περικλείει τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της λύσσας (ιογενές νόσημα) και όχι μόνο. Πρόσφατα στη Γαλλία (Σεπτέμβριος 2004) υπήρξε μεγάλο πρόβλημα με σκύλο προσβεβλημένο από λύσσα και προφανώς όχι εμβολιασμένο που ταξίδεψε παράνομα από το Μαρόκο. Επειδή ο ιός της λύσσας μπορεί να μεταφερθεί και από νυχτερίδες, επισημαίνουμε το μεγάλο κίνδυνο μη εμβολιασμού των κατοικίδιων και το ρίσκο μετάδοσης στον άνθρωπο.

Υπάρχουν και άλλα νοσήματα όμως, όπως η λεϊσμανίωση, η ερλιχίωση, Lyme disease, έσω, έξω παρασιτικά (εχινοκοκκίαση), τοξοπλάσμωση κ.λ.π., τα περισσότερα από τα οποία είναι μεταδοτικά στον άνθρωπο και τα οποία δυστυχώς θεωρούνται ως μη υπάρχοντα από τη νομοθεσία μεταφοράς των ζώων. Μπορούμε να αναφέρουμε το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο ζητά και σήμερα ακόμα τίτλο αντισωμάτων λύσσας σε ήδη προστατευμένα με αντιλυσσικό εμβολιασμό ζώα, ενώ δεν ζητά ορολογικό έλεγχο για την λεϊσμανίωση, η οποία είναι ζωοανθρωπονόσος, δεδομένου ότι οι κλιματολογικές συνθήκες στην Ευρώπη αλλάζουν δραματικά.

Όσον αφορά τα παραγωγικά ζώα (βοοειδή, χοιρινά, πουλερικά) εδώ θα πρέπει οι κρατικές υπηρεσίες να βρίσκονται σε εγρήγορση για νοσήματα όπως ο αφθώδης πυρετός, βρουκέλλωση, σαλμονέλλωση, ψευδοπανώλης, άνθρακας, τριχινέλωση κλπ, νοσήματα που απασχολούν τον πληθυσμό της Ευρώπης με τις γνωστές διατροφικές κρίσεις.

Όμως, η νόσος των «τρελών αγελάδων», η απειλητική παγκοσμίως γρίπη των πουλερικών και η σαλμονέλλωση είναι από τα σοβαρότερα νοσήματα και πονοκέφαλος των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων αρχών. Ήδη, για τη γρίπη των πουλερικών, έχουν εκφραστεί ανησυχίες από τις Βρυξέλλες και οι ειδικοί επισημαίνουν μέτρα προστασίας ιδιαίτερα για τα αποδημητικά πουλιά, τα οποία μπορούν να «εισάγουν» τη νόσο στον ευρωπαϊκό χώρο. Προτείνονται μέτρα επαγρύπνησης και ενημέρωσης με πλάνα και ελέγχους στα σύνορα της Ε.Ε. όχι μόνο των αποδημητικών αλλά και των εξωτικών πουλιών, φοβούμενοι μεταλλάξεις του ιού. Προτείνεται δε, η ικανοποιητική και αξιόπιστη πληροφόρηση του καταναλωτικού κοινού (η κατανάλωση κρέατος δεν επιφέρει κινδύνους), διότι η παραπληροφόρηση οδηγεί σε αναίτια έλλειψη εμπιστοσύνης. Επιστημονικά δεδομένα έχουν δημοσιοποιηθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Επιζωοτιών και Υγείας και την Επιτροπή της Ε.Ε. για την υγεία και την ευημερία των ζώων.

Ως κλινικοί κτηνίατροι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με «εισαγόμενα» νοσήματα στη χώρα μας, τα οποία άλλοτε βρίσκονταν σε χαμηλά ποσοστά ανεύρεσης λόγω των εμβολιακών και προληπτικών μέτρων που λαμβάνονταν. Οι κίνδυνοι δε πολλαπλασιάζονται, όταν υπάρχει παράνομη μεταφορά ζώων. Οι κοινωνίες πασχίζουν να καταπολεμήσουν τα ζωοανθρωπονόσα νοσήματα που απειλούν την υγεία και των ανθρώπων και των ζώων.

Κλείνοντας, θέλω να συγχαρώ όλους τους συμπολίτες μας που καταβάλουν προσπάθειες για την εξάλειψη της παράνομης μετακίνησης ζώων, όχι μόνον για λογους υγείας του ανθρωπίνου είδους αλλά και για λόγους ευημερίας των ανθρώπων και των ζώων.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ.  53, 10/05