ΚΤΙΡΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Ηλίας Ευθυμιόπουλος (με τη συνεργασία Κώστα Μπαλαρά, Στέλιου Ψωμά και Προκόπη Γαβριήλ)

Εκδόσεις Παπασωτηρίου, 2005

ΣΑΚΗΣ ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΗΣ

Τα τελευταία 10-12 χρόνια κάτι κινείται στο χώρο της οικολογικής δόμησης. Τις σχετικά λίγες και μεμονωμένες προσπάθειες που μας έδωσαν κάποια ενδιαφέροντα δείγματα εφαρμογών, διαδέχθηκαν τα πρώτα θεσμικά βήματα και τώρα φτάνουν και οι σχετικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εν τω μεταξύ έχουμε και ορισμένα νέα δεδομένα στον τομέα τους κλίματος με την θέρμανση του πλανήτη, τομέα στον οποίο συμβάλει σημαντικά και ο κτιριακός τομέας. Όλα αυτά δημιουργούν προσδοκίες και απαιτήσεις από τους ανθρώπους που ασχολούνται με τα θέματα αυτά.

         Ο Ηλίας Ευθυμιόπουλος, της Νέας Οικολογίας, της Γκρήνπης και τώρα στο Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών Ερευνών (ΔΙΠΕ) –και μία ενδιάμεση στάση στο υφυπουργείο ΠΕΧΩΔΕ- είναι ένας «ειδικός», με την έννοια ότι και λόγω σπουδών αλλά και λόγω της μακροχρόνιας θητείας του στον οικολογικό χώρο, έχει εμπλακεί στα θέματα της διαχείρισης της ενέργειας και της οικολογικής δόμησης. Έχει επιμεληθεί, το 2000, τη συλλογική έκδοση «Οικολογική Δόμηση» που είχε ως θέμα του την εφαρμοσμένη έρευνα και την παρουσίαση της αγοράς, έκδοση που συνέβαλε στη διάχυση των πληροφοριών ειδικά για κάποιες πρότυπες εφαρμογές. Ο παρών τόμος αποτελεί ένα διεπιστημονικό επίσης εγχείρημα, ο οποίος προχωρά σε μεγαλύτερο βάθος τα σχετικά θέματα και επικαιροποιεί τα δεδομένα και ενσωματώνει σχετικούς προβληματισμούς των τελευταίων πέντε χρόνων.  

         Ποια ερωτήματα που συνδέονται με την οικολογική δόμηση έχουν αναδειχθεί αυτά τα χρόνια; Πόσο ενεργοβόρα και αντιοικονομικά είναι τα συμβατικά συστήματα θέρμανσης και ψύξης  ή αυτό που η σύγχρονη αρχιτεκτονική ονομάζει θερμική άνεση; Θέλουμε καλό και κατά προτίμηση φυσικό φωτισμό ή μας αρκεί ένα τεχνητό οπτικό περιβάλλον; Υπάρχουν ρεαλιστικές εναλλακτικές λύσεις που θα έκαναν την ζωή μας πιο άνετη, πιο υγιεινή και με λιγότερο κόστος; Υπάρχουν όλα αυτά τα αναγκαία στην αγορά;

         Η τρέχουσα και συντριπτικά πλειοψηφική αντίληψη, απαντά ότι όλα αυτά είναι καλά αλλά… πολύ ακριβά και άρα ασύμφορα. Ο Η.Ε. απαντά πειστικά ότι αυτό είναι εντελώς αναληθές. Μας εισάγει στη μεθοδολογική λογική της εκτίμησης των «αρχικών συνθηκών». Ότι, δηλαδή, το κόστος είναι συνάρτηση πολλών παραμέτρων που συνδέονται με τις συνθήκες που υπάρχουν στο χώρο κατασκευής ή ανακαίνισης ενός κτιρίου, με τις –διαρκώς και γρήγορα εξελισσόμενες- συνθήκες και  δυνατότητες που προσφέρει η αγορά.  Και βέβαια, είναι σίγουρο ότι η γενική οικολογική λογική που στοχεύει σε ένα χαμηλό λειτουργικό κόστος, επιβεβαιώνεται απολύτως στην περίπτωση των οικολογικών κτιρίων. Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε και τις ποιοτικές συνθήκες του εσωτερικού αέρα των κτιρίων αυτών, τότε η διαπίστωση ότι η οικολογική δόμηση «συμφέρει», ακούγεται πειστικά.  

Το βιβλίο «Κτίρια & Περιβάλλον» απευθύνεται σε ένα ευρύ και υποψιασμένο κοινό, κοινό που επιθυμεί σοβαρά να στραφεί στη λογική αυτή και το ψάχνει, αλλά κυρίως απευθύνεται  στους ειδικούς του κατασκευαστικού τομέα , όχι βεβαίως ως ένα εξειδικευμένο εγχειρίδιο για το χτίσιμο οικολογικών κτιρίων, αλλά ως ένας κατευθυντήριος οδηγός για αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων σε κάθε ερώτημα που τίθεται. Η «συντηρητική» γυάλα που οριοθετεί την συμβατική κατασκευαστική, μπορεί να διεμβολιστεί, κυρίως από τα «καταλυτικά ερωτήματα που θέτει το βιβλίο, έστω και αν δεν συμφωνεί πάντα με τις απαντήσεις που δίνει. Οφείλει να απαντήσει πειστικά ο κάθε μηχανικός, φυσικός ή άλλος εμπλεκόμενος στο σχεδιασμό κτιρίων ή συνόλων, χωρίς να καταφύγει στα πεπερασμένα εργαλεία σκέψης και πρακτικής που υιοθετούσε μέχρι σήμερα. Σε λίγους μήνες τίθεται σε εφαρμογή και η σχετική οδηγία της Ε.Ε., αν «σπρώξει κάπως και η ελληνική πολιτεία, μπορούμε να ελπίζουμε ότι ξεκινά μια νέα εποχή στον τρόπο που χτίζουμε και λειτουργούμε τα κτίριά μας.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 52, 9/05