Ενότητα :Αρθρογραφία - Γενικά

Τίτλος : Μαργαρίτα Καραβασίλη: Μεταμοντερνισμός ή βιοκλιματική – πράσινη – αρχιτεκτονική;

Διαβάστηκε: 1065 φορές!

Πλήρες Κείμενο :   


Αρχή κειμένου
Μαργαρίτα Χονδρού-Καραβασίλη: Μεταμοντερνισμός ή βιοκλιματική – πράσινη – αρχιτεκτονική; Μετά από δύο δεκαετίες έρευνας και επενδύσεων ο ενεργειακός σχεδιασμός εξακολουθεί να παραμένει μια περιθωριακή αρχιτεκτονική τεχνική, χωρίς να έχει εξελιχθεί σε ένα καθιερωμένο αρχιτεκτονικό στυλ σε αντίθεση με την μόδα του Μεταμοντερνισμού, που αναδείχθηκε σαν την κυρίαρχη αρχιτεκτονική πρακτική και εξαπλώθηκε ραγδαία ανατρέποντας πολλές από τις μακρόχρονες αξίες του Μοντέρνου Κινήματος, χωρίς να απαιτηθούν επιστημονικές ή άλλες αποδείξεις, όπως έλεγχοι απόδοσης ή εξοικονόμησης που να απαιτούν οι κανονισμοί ή οι πελάτες, όπως συμβαίνει με τα ηλιακά κτίρια. Πρόκειται για μια ευκαιριακή – πρόσκαιρη ελπίζουμε – νίκη της Ψευδαίσθησης κατά της Λογικής, ένα πανηγύρι της παρακμής, αλλά και μια έκφραση των νέων πολιτικών τάσεων. Η βιοκλιματική θεώρηση έμεινε – για χρόνια – περιχαρακωμένη κάτω από το βάρος μιας αόριστης τεκμηρίωσης στη σχέση κόστους-απόδοσης, ενώ παρέμειναν στο ημίφως τα οφέλη από τη χρήση ήπιων μορφών ενέργειας, την οικολογική διάσταση της εξισορρόπησης του τεχνητού περιβάλλοντος με τις δυνάμεις της Φύσης, την απόλαυση της φυσικής ζωής και την ξεχασμένη σοφία της θεώρησης του κλίματος ως βασικής αρχιτεκτονικής παραμέτρου. Η ουσία της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, που ξεπερνά την απλή εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων, αποσιωπήθηκε σκόπιμα, καθότι το κέρδος μερικών φαίνεται να είναι πιο σημαντικό από την επιβίωση όλων, που έχει άμεση σχέση με την συνειδητοποίηση των ορίων του καταναλωτισμού και των περιορισμών του πλανήτη μας. Η πρόσφατη συνειδητοποίηση της πλανητικής κρίσης επανέφερε στο προσκήνιο τις αρετές της βιοκλιματικής οπτικής, με κάποια προβολή και των άλλων αρετών της, χωρίς την βοήθεια επιδέξιου marketing αρχετύπων που θα μπορούσαν να αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση ή συναφών πολιτικών και φιλοσοφικών πτυχών και έτσι η βιοκλιματική – πράσινη Αρχιτεκτονική δεν κατάφερε να αναδειχθεί και να γίνει πιο ελκυστική. Ωστόσο, πάνε πολλά χρόνια από τότε που περάσαμε από την πειραματική παιδικότητα στην επιστημονική εφηβεία του ενεργειακού σχεδιασμού. Από τους παραδοσιακούς οικισμούς μας περάσαμε στα νεώτερα βιοκλιματικά κτίρια αποδεικνύοντας ότι μπορούμε να χτίσουμε καλύτερα κτίρια, πιο αποδοτικά στη χρήση της ενέργειας, και με καλύτερη σχέση προς το τοπικό κλίμα. Και αυτή τη φορά θεωρήθηκαν «ουτοπικές» λύσεις και ζητήθηκαν αποδείξεις. Οι ειδικοί ξαναπήγαν στα εργαστήρια για να βρούν χειροπιαστές αποδείξεις. Έγιναν εκτεταμένες έρευνες και σημαντικές επενδύσεις, δόθηκαν ικανότατες απαντήσεις σε πλήθος επιστημονικών και άλλων ερωτημάτων, χωρίς ωστόσο να πειστούν, τόσο το κοινό όσο και οι επαγγελματίες, για τις πολύτιμες αρετές των ηλιακών κτιρίων. Δεν το κατάφερε αυτό ούτε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, που διοχέτευσε πολλούς πόρους προς αυτή τη κατεύθυνση, μέσω πληθώρας προγραμμάτων και έργων, παρά το γεγονός ότι διαθέτουμε πλέον πλήθος ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων, αλλά και συνθετικών βοηθημάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν όχημα στη πορεία προς τα βιοκλιματικά κτίρια. Η στροφή προς την βιοκλιματική Αρχιτεκτονική άρχισε να συντελείται μόνο όταν η παγκόσμια κοινότητα συνειδητοποίησε τις επιπτώσεις από την εντεινόμενη Κλιματική Αλλαγή και τις ψηλές τιμές του πετρελαίου που οδηγούν, όχι μόνο στην εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση του λογαριασμού ρεύματος, αλλά και στην ίδια την βιοκλιματική ιδέα, που συνδέεται με την αρχιτεκτονική και την τεχνολογία. Έτσι γίνεται περισσότερο κατανοητή η ίδια η φύση του βιοκλιματικού σχεδιασμού, που συνδυάζει το πεδίο της δομικής τεχνολογίας, όπως η ακουστική, η προκατασκευή ή η αντισεισμική προστασία, με το αυτοτελές αρχιτεκτονικό έργο, που έχει τις δικές του αρχές, λεξιλόγιο και μηνύματα, σε άμεση αλληλεπίδραση με τις εκάστοτε κοινωνικές εξελίξεις. Μέχρι σήμερα ο τρόπος προσέγγισης της βιοκλιματικής Αρχιτεκτονικής είχε αμφίβολη αποτελεσματικότητα, λόγω της διδεδομένης αντίληψης ότι ο ηλιακός τομέας αποτελεί περιοχή εξειδίκευσης επιστημονικού χαρακτήρα και ότι μπορεί να εφαρμοσθεί μόνο μέσω κανονισμών, εγκυκλίων, στατιστικών ή μελετών σκοπιμότητας. Παράλληλα, η αρχιτεκτονική όψη του βιοκλιματικού σχεδιασμού δεν κατάφερε να αποκτήσει ξεχωριστή και ενδιαφέρουσα προσωπικότητα, διαμορφώνοντας έτσι την κοινή αντίληψη ότι η μορφή που ακολουθεί τη περιβαλλοντική λειτουργία σπάνια είναι ελκυστική.

Επιστροφή