ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΤΑ

Οφειλές και οφειλέτες και η ξεχασμένη αρχή της αυτοδυναμίας και της «αυτοδιοίκησης»

Ηλίας Ευθυμιόπουλος

Είναι γνωστό ότι το κράτος, σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων και εξωραϊσμού των δημόσιων λογαριασμών, καθυστερεί πληρωμές και οφειλές προς τρίτους: προς τα υπουργεία (που αδυνατούν έτσι να διεκπεραιώσουν το πρόγραμμά τους), προς τα συστήματα κοινωνικών παροχών (πράγμα που δημιουργεί δυσαρέσκειες και εντάσεις),  προς ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν ήδη εκτελέσει έργο (και που ζουν απ’ αυτή τη δραστηριότητα), προς τους ΟΤΑ που δικαίως διαμαρτύρονται (όταν πρόκειται για υπεσχεμένους και θεσμοθετημένους πόρους). 

Σε ότι αφορά μάλιστα τους ΟΤΑ θα μπορούσε να αναφέρει κανείς πλείστα όσα παραδείγματα, όπως αυτά των υποδομών και των μεταφορών ή αυτά που συνήθως τα ξεχνάμε : αναφέρομαι στην προστασία του περιβάλλοντος. Ένας σχετικά πρόσφατος νόμος (Σεπτέμβριος 2002) για την εμπορία των πετρελαιοειδών ορίζει ότι σημαντικό ποσοστό των εσόδων από την εμπορία καυσίμων πρέπει να πηγαίνει στους δήμους που βρίσκονται γύρω από διυλιστήρια. Η ενεργοποίηση όμως του νόμου απαιτεί ΚΥΑ που είναι αμφίβολο αν θα εκδοθεί ποτέ.

Από την άλλη μεριά οι ΟΤΑ οφείλουν να συμπεριφέρονται σύννομα όπως και ο τελευταίος  πολίτης. Να πληρώνουν τους φόρους και τις οφειλές τους στο δημόσιο,   να εξοφλούν τα δάνεια που συνάπτουν, να πληρώνουν τους λογαριασμούς των ΔΕΚΟ. Υπολογίζεται ότι οι δήμοι της Αττικής, ως παράδειγμα, χρωστούν μόνο στην (εισηγμένη στο χρηματιστήριο) ΕΥΔΑΠ περί τα 60 εκ. ευρώ. Οι ΟΤΑ επίσης οφείλουν να διαχειρίζονται εντίμως το δημόσιο ή Κοινοτικό χρήμα, πράγμα που επίσης απέχει από την πραγματικότητα. Οφείλουν να καταστρώνουν προγράμματα για την απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων και να συγκροτούν επιχειρηματικά υποκείμενα. Αντ’ αυτού προτιμούν την εύκολη λύση του κρατικοδίαιτου εταίρου, που συχνά φτάνει στα όρια της επαιτείας. Μοιάζουν περισσότερο με ποδοσφαιρικές ΠΑΕ και λιγότερο με αυτοδιοικούμενες οντότητες.

08.2003