Πάλι «λυόμενα» μετά την πυρκαγιά;

Μαργαρίτα Καραβασίλη

Η αλλαγή του κλίματος προκαλεί και εντείνει ακραία καιρικά φαινόμενα και είναι πηγή των εντεινόμενων φυσικών καταστροφών.

Ωστόσο, όλα τα μέτρα που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή ή αναποτελεσματικά, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ η πολυμορφία και η έλλειψη συντονισμού των μηχανισμών και των λύσεων που υπάρχουν σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο δεν ευνοούν την αποτελεσματική δράση. Υπογραμμίζεται δε ότι υπάρχει μεγάλο έλλειμμα σε δράσεις που να διασφαλίζουν βιώσιμη, ορθολογική και αποδοτική χρήση του νερού, σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και υιοθέτηση καλών πρακτικών και στην προετοιμασία των εθνικών κυβερνήσεων για τις διαδικασίες που πρέπει να υιοθετηθούν σε καταστάσεις καταστροφών, όπως πυρκαγιές και πλημμύρες.  

Η χώρα αντιμετωπίζει σήμερα την πιο σοβαρή κρίση των τελευταίων δεκαετιών, καθώς είναι επιτακτική η ανάγκη για άμεση και αποτελεσματική αποκατάσταση, τόσο του φυσικού περιβάλλοντος, όσο και της στέγασης μιας νέας κατηγορίες πληγέντων, αυτής των «πυρόπληκτων. Αλλά δυστυχώς η χώρα μας είναι απροετοίμαστη καθώς δεν διαθέτει σχέδιο αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών με βιώσιμο τρόπο, αλλά εφευρίσκει ανεπαρκή ημίμετρα, με τη μορφή «φιλανθρωπικών» αποζημιώσεων ή την παροχή πρόχειρων και μη βιώσιμων λύσεων για την προσωρινή (βλέπε μόνιμη) στέγαση του πληγέντος πληθυσμού σε λυόμενα τύπου «containers» ή σκηνές που δεν εγγυώνται ασφάλεια και δεν παρέχουν στοιχειώδη θερμική άνεση και βασικές υποδομές για μια αξιοπρεπή διαβίωση. 

Ωστόσο, το ζήτημα της αποκατάστασης πληγέντων πληθυσμών από μεγάλες φυσικές καταστροφές έχει απασχολήσει έντονα την διεθνή κοινότητα και έχουν διαμορφωθεί ικανά σχέδια διαχείρισης παρόμοιων κρίσεων, όπου μεταξύ άλλων διαμορφώνονται άμεσα αξιόπιστοι καταυλισμοί, που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες στέγασης αυτών για όσο διάστημα απαιτηθεί έως την οριστική τους αποκατάσταση (βλέπε αποκατάσταση πληγέντων πληθυσμών του πρόσφατου τυφώνα Κατρίνα, των τσουνάμι στην Νέα Ορλεάνη και Φλώριδα, κλπ.).

Η παρούσα κρίση θα μπορούσε να αποτελέσει την ευκαιρία να ανατρέξει η Πολιτεία σε νέες – καινοτόμες – λύσεις αποκατάστασης αξιοποιώντας την υπάρχουσα εμπειρία και τους εθελοντές αρχιτέκτονες και μηχανικούς που μπορούν να προσφέρουν βιώσιμες λύσεις στέγασης ενεργειακά αυτόνομες και ποιοτικές, χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την βιοκλιματική αρχιτεκτονική.

Μια καλή ιδέα είναι να κληθούν έμπειροι αρχιτέκτονες μηχανικοί, σε θέματα βιοκλιματικού-ενεργειακού σχεδιασμού προκειμένου να προσφέρουν ιδέες και άμεσες λύσεις, καθώς επίσης να αξιοποιηθούν υπάρχουσες μελέτες τύπων κατοικιών ή και τα αποτελέσματα του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, που προκηρύχθηκε από το ΤΕΕ και τη Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA) και ο οποίος ολοκληρώνεται στις 24 Σεπτεμβρίου 2007, δεδομένου ότι το θέμα του αφορά αποκλειστικά τη στέγαση των θυμάτων μεγάλων φυσικών καταστροφών με τη βοήθεια της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσα από καινοτόμες ιδέες.

Ήδη έχουν υποβληθεί πολλές και σημαντικές προτάσεις από αρχιτέκτονες από κάθε περιοχή του πλανήτη, που προσφέρουν πρωτότυπες καινοτόμες ιδέες και λύσεις για άμεση και ταχεία στέγαση ομάδων πληθυσμών σε ανθρώπινες, βιώσιμες συνθήκες κατοίκησης και τη δημιουργία ενεργειακά αυτόνομων οικισμών και κατοικιών χαμηλού κόστους, υψηλής περιβαλλοντικής αποδοτικότητας.

Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί μια πρωτότυπη και ουσιαστική απάντηση στο ζήτημα της στέγασης των πυροπλήκτων σε κατάλληλες, βιώσιμες συνθήκες, παρέχοντας κελύφη που θα προσαρμόζονται στο φυσικό περιβάλλον και θα αξιοποιούν το τοπικό κλίμα, θα εκμεταλλεύονται τα τοπικά υλικά και τις τοπικές φυσικές συνθήκες, θα κατασκευάζονται και θα τοποθετούνται γρήγορα σε ιδιαίτερα ευαίσθητες συνθήκες, θα εξασφαλίζουν αυτονομία σε ηλεκτρική ενέργεια και θέρμανση, πόσιμο νερό, κατάλληλες υποδομές και τέλος θα είναι χαμηλού κόστους.   

Η Πολιτεία έτσι, αφενός θα ανταποκριθεί ουσιαστικά στις τρέχουσες ανάγκες των πληθυσμών αυτών, αφετέρου θα δημιουργήσει μια υποδομή που θα συνεισφέρει τα μέγιστα στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του ευρύτερου κοινού για το ρόλο της Βιοκλιματικής Αρχιτεκτονικής και των ΑΠΕ στην διαμόρφωση βιώσιμων οικισμών, παράλληλα με τη σημασία τους στις διεθνείς προσπάθειες που έχουν αναληφθεί για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 74, 9/07