Rock + Οικολογία

(Η πρώτη μορφή αυτού του άρθρου πρωτοεμφανίστηκε το Μάιο του 2000, στο μουσικό ηλεκτρονικό περιοδικό www.alternative.gr με τη βοήθεια του φίλου Κυριάκου Σκόρδα.)

του Γ. Μπλιώνη

Για τους περισσότερους Ίσως το ροκ να μην έχει πολύ μεγάλη σχέση με τι οικολογία. Κι' όμως, αν ξαναθυμηθούμε τις απαρχές του μουσικού αυτού ρεύματος, θα διαπιστώσουμε ενδιαφέροντα πράγματα. Όταν η μαύρη μουσική - σουϊνγκ, τζαζ. μπη-μποπ, μπλουζ- άρχισε να σπάει τα γκέτο και να ελκύει τη λευκή νεολαία της Βόρειας Αμερικής, εμφανίστηκε εκείνο το μουσικό χορευτικό μίγμα που ονομάστηκε ροκ 'ν ρολ. Ερωτικό και επαναστατικό αϊ το ξεκίνημα του, ήταν μια επίθεση της νεολαίας στον εκφυλιστικό ευδαιμονισμό και την υποκριτική γκλαμουριά της δεκαετίας του '50, με την καταναλωτική κυριαρχία του φιλελεύθερου επιφανειακά, αλλά υπόρρητα φασιστικό "αμερικάνικου ονείρου". Άμεσες κοινωνικές και οικολογικές κριτικές όμως δεν είχε. Ήταν η σύνδεση του τη δεκαετία του '60 με τα νεοαναδυόμενα ριζοσπαστικά νεολαιίστικα κινήματα που του έδωσε μια πιο πολιτικοποιημένη και περισσότερο διεκδικητική μορφή.

Οι μπήτ

Η πρώτη καλλιτεχνική επιρροή που επέδρασε σε αυτή τη ριζοσπαστικοποίηση προήλθε από το χώρο της λογοτεχνίας και το κίνημα των "Μπήτ". Στη δεκαετία του '50, υπήρξε μια λογοτεχνική γενιά που αντέδρασε στην κυρίαρχη αμερικάνικη ιδεολογία, στην επίμονη και ανεξίτηλη ανάμνηση της Χιροσίμα και επομένως στη μόνιμη απειλή της "βόμβας", στον ψυχρό πόλεμο, στο "κυνήγι μαγισσών" του Μακάρθι, και θέλησε να επιστρέψει σε έναν πιο ουσιώδη τρόπο ζωής. Η γενιά αυτή ταυτίστηκε με τους περιθωριοποιημένους της αμερικάνικης κοινωνίας και εξέφρασε ένα αίσθημα "καταβεβλημένου" ίοβσ") που θεωρούσε ότι είχε κυριαρχήσει σε όσους θέλησαν να εναντιωθούν στην ψεύτικη ευτυχία που προωθούσε το κυρίαρχο οικονομικό και κοινωνικό σύστημα. Σύμφωνα με το Μ. Μάφι (υπάβι·-αι·ουπά, εκδ. Οδυσσέας), "η δεκαετία του '50 είναι η δεκαετία της αποκαρδίωσης, της στενοχώριας, της βαθιάς και ασύλληπτης 5ΐεκηβ35, της αβεβαιότητας και του φόβου. Και οι οβαίε οι εξαιρετικά ευαίσθητες κεραίες αυτής της πραγματικότητας". Ο Νόρμαν Μέηλερ στο ΑανβΠΊ5βπΊθη<5 ο^ Μγ3β1ΐ (1959) έγραφε: "Πάνω σ' αυτή την άθλια σκηνή εμφανίστηκε ένα φαινόμενο, ο αμερικανός υπαρξιστής, ο άνθρωπος που ξέρει ότι αν πρόκειται όλοι μας να ζήσουμε κάτω από την απειλή ενός στιγμιαίου θανάτου από ατομικό πόλεμο, ενός σχετικά γρήγορου χτυπήματος από το κράτος, ή ενός αργού θανάτου από κονφορμισμό, ύστερα από το πνίξιμο κάθε δημιουργικού ή επαναστατικού ενστίκτου, αν η μοίρα του ανθρώπου του 20ου αιώνα είναι να ζήσει με το θάνατο από την εφηβεία ως κάποια πρώιμα γηρατειά, ωραία λοιπόν, η μόνη ζωτική λύση είναι να δεχτούμε τους όρους του θανάτου, να ζήσουμε με το θάνατο ως άμεσο κίνδυνο, να πάρουμε διαζύγιο από την κοινωνία, να υπάρξου με χωρίς ρίζες, να ξεκινήσουμε ένα άγνωστο ταξίδι μέσα στις επαναστατικές παρορμήσεις του είναι μας".

Ο Τζακ Κέρουακ, ο πιο γνωστός ίσως πεζογράφος αυτού του ρεύματος, γράφει τα βιβλία Στο δρόμο (19571, Αλήτες του Ντάρμα (1958 Μοναχικός Ταξιδιώτης (1962) και άλλα, όπου αναφέρεται στη ζωή του δρόμου, τα ώτο-στοπ, τα δωρεάν ταξίδια σε άδεια βαγόνια φορτηγών τρένων, το βουδισμό, και δουλεύει για μερικούς μήνες ως φύλακας σ' έναν εθνικό δρυμό. Ο Άλεν Γκινζμπεργκ είναι ίσως ο πιο γνωστός ποιητής αυτού του ρεύματος και βλέπει τα καλύτερα μυαλά της γενιάς του να καταστρέφονται (το Ουρλιαχτό, 1956):

"... με την απόλυτη καρδιά του ποιήματος της ζωής σφαγμένη και πεταμένη έξω από τα κορμιά τους καλή για φαγωμα για χίλια χρόνια".

Τα τραγούδια διαμαρτυρίας

Η αμερικάνικη και η βρετανική νεολαία επηρεάζεται από αυτά τα μυνήματσ. Δημιουργεί τη δική της κουλτούρα, όπου η μουσική και η διασκέδαση είναι κυρίαρχη. Εδώ θέση δεν έχουν όμως μόνο τα πρώτα ερωτικά τραγουδάκια των Μπητλς, αλλά και τα τραγούδια διαμαρτυρίας του Μπομπ Ντύλαν και της Τζόαν Μπαέζ που συνδυάζουν τη φολκ και κάντρυ μουσική με τα νέγρικα μπλουζ. Έχουμε να κάνουμε με το ξεκίνημα του κινήματος ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ. Το 1963 ο Ντύλαν τραγουδά "ΒΙοννιη' ιη ίήβ \Λ/ιηά" και "ΜαετβΓδ ο? ν\/αι·" ενώ το 1964 "Τηβ ίιπιβδ ίήβγ αΓβ α-(:παηαιη"'.

Οι χίπυς

Όμως το κίνημα δεν μένει μόνο στην αντίθεση στον πόλεμο, θέλει μια άλλη κοινωνία με αγάπη και πιο κοντά στη φύση. Εμφανίζονται οι πιρρίβ3, τα παιδιά των λουλουδιών, που αρχίζουν να πειραματίζονται και με τα πρώτα κοινόβια και τις κοινότητες. Η κύρια πηγή είναι το Σαν Φρανσίσκο (η Χέητ-Άσμπουρυ, το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ και το περίφημο κλαμπ ΡίΙΙπΊΟΓβ) όπου οι Νρ3ίβΓ5 ("λευκο-μαύροι") και οι οβαίπικ5 μεταλάσσονται στους πιρριβε, μετά το 1965. Το φθινόπωρο εκείνης της χρονιάς, τα κατάλοιπα του Κινήματος για την Ελευθερία του Λόγου (Ρι-ββ 5ρθβ(:π ΜονθΠΊβπτΙ στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ διοργάνωναν μια σειρά διαμαρτυριών εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ. Αντλώντας από την εμπειρία του Κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα ΙϋνΙΙ βίαηί3 Μονθίηβηί), οι αντιπολεμικοί διοργανωτές πάντα προέβλεπαν για την ύπαρξη μουσικής διασκέδασης - είτε πριν είτε μετά τις πορείες - για να κρατήσουν την προσοχή του κόσμου. Αυτό έδωσε την αφορμή για την εμφάνιση της ροκ και ψυχεδελικής σκηνής της πόλης, αφού συγκροτήματα άρχισαν να ξεπηδούν από παντού, έχοντας ως υπόβαθρο τις προϋπάρχουσες φολκ μπάντες. Είναι γνωστοί βέβαια οι ^βη:β^5οη Αιι-ρίαηβ και τα τραγούδια τους "ννήιίβ βαοοΙΓ και "5οπΊ@οοάγ ίο Ιονβ" (1966), οι ΟΓαΐθίυΙ Οβαά, οι ΟουηίΓγ ,Ιοβ αηά (ηβ Ρΐ3ή και τα αντιπολεμικά τραγούδια τους ή ο 5οο^ ΜοΚβΠΖίβ που προσκαλεί όποιον έρθει στο Σαν Φρσνσίσκο να βάλει ένα λουλούδι στα μαλλιά του. Ίσως κάποιοι να γνωρίζουν την οικολογική καταγγελία του Βαιτγ ΜοΟυΐΓθ "Εν@ οί ΟβϊίΓυοτίοη", ή το "Οοίηα ΙΙρ τήθ εουητι-γ" (1968) των Οαηηβα Ηβαί. Όμως πίσω από τη μουσική σκηνή του Σαν Φρανσίσκο βρισκόταν ένα ολόκληρο εναλλακτικό κίνημα. Οι πρόδρομοι των ομάδων που πίστευαν στην προσφορά μιας κοινωνικής υπηρεσίας μέσα από μια κοινότητα εμφανίστηκαν κι αυτοί γύρω στο 1965. Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι οι ΟιααβΓ3, που οργανώνουν έναν πυρήνα με σκοπό την υποστήριξη των χίπικων κοινοβίων του Σαν Φρανσίσκο. Διανέμουν δωρεάν φαγητό και ρούχα ενώ ανοίγουν και δύο "ξενώνες ανάγκης" για περαστικούς ταξιδιώτες ή για όσους τους έκαναν έξωση. Ο ιδρυτής τους Έμετ Γκρόγκαν οραματίζεται αγροκτήματα που τα μέλη τους θα καλλιεργούν μόνοι τα προϊόντα τους. Οι Μβιτγ ΡΓαηκ:5ίβι"5 αποτελούσαν ένα κινητό (με πολύχρωμο λεωφορείο) κοινόβιο από μουσικούς και ηθοποιούς. Η τολμηρή και πολιτικοποιημένη θεατρική ομάδα 5αη ΡΓαηαϊΟ) ΜΙΠΙΘ Τωυρθ ήταν μακροβιότερη. Οι ΟίααβΓ3 με τους Ραπιΐγ Οος και τους 5αη Ρι·σηα5(:ο Οι-αοΐθ είναι οι διοργανωτές στο Καλοκαίρι της Αγάπης, του 1967, όπου οι συναυλίες είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Μόνο στο τριήμερο φεστιβάλ του Μοηίβι-βγ (που απέχει 2 ώρες απ' την πόλη) εμφανίζονται 23 συγκροτήματα.

Οι ΟΟΟΓ£ που έχουν εμφανιστεί" ήδη λίγο πιο κάτω, στο Λος Άντζελες, θα αναδείξουν την ποιητική μορφή του –ΓΙΓΠ Μοπ55οη, ο οποίος στο "\Λ/ήβη ίήβ Μυεκ ιέ ονβι·" (1967) φωνάζει: έκαναν στη γη; Τί έκαναν στην όμορφη αδελφή μας; αφάνισαν, τη λεηλάτησαν, τη μαχαίρωσαν και τη δάγκωσαν, έμπηξαν μαχαίρια στην πλευρά του ηλιοβασιλέματος. ' έδεσαν με φράχτες και την έσυραν φριχτά".

"68 και η αντεπίθεση των δυνάμεων παστολής

νέοι και ιδιαίτερα οι φοιτητές εκείνης της εποχής ενεργοποιούνται σε κινήματα πολιτικής διαμαρτυρίας και ελκύονται [διστακτικά στην αρχή) από την αριστερή ιδεολογία και επαναστατικότητα, χωρίς όμως να προσχωρήσουν σε συνδικάτα ή Κομουνιστικά Κόματα, των οποίων τα μέλη θεωρούν ως εξ' ίσου "£αυαι·β3"- δηλ. στεγνούς και χωρίς φαντασία. Διατηρούν έναν κριτικό αριστερισμό και επινοούν μια Νέα Αριστερά. Η αρχική ειρηνική, δημοκρατική και οικολογική όμως κατάσταση παίρνει βιαιότερο χαρακτήρα. Στο βιομηχανικό Ντητρό'ίτ, οι Μ05, εκφράζοντας το κλίμα των εξεγέρσεων που κυριαρχεί στους δρόμους της πόλης, φωνάζουν στην προηγούμενη γενιά και τους ανθρώπους του συστήματος "Κ1ε1< ουΐ "ήβ |αηΊ5, ηΊΟΙήβΓτυοκβΓδ!" (19681. Το 1969 οι ΚοΙΙιηο 5ίοηβ£ ηχογραφούν το τραγούδι 5ίι"ββ1 Ηα^ίηο Μάη, όπου μιλούν για βίαιη επανάσταση, ενώ το ίδιο έτος οι ^βίτθ^3οη Α1ι"ρ1αηβ βγάζουν το πιο πολιτικοποιημένο τους άλμπουμ (ΥοΙυπίθβΓε). Στο τραγούδι τους ννε οαη οβ ίοαβτήβΓ προβάλουν την εικόνα του παράνομου ήρωα, της ομαδικής εξέγερσης και του χάους και της αναρχίας. Οι Βθατίβε, που είχαν ήδη περάσει στον ειρηνικό χιπισμό (η επιρροή του .Ιοήη ίβηηοη πρέπει να ήταν καθοριστική), επιμένουν αντίθετα στο τραγούδι τους ΚβνοΙυτίοη (1968) ότι αρνούνται να βοηθήσουν όποιον κουβαλά εικόνες του Μάο και όποιον μαζεύει συνεισφορές "για ανθρώπους με μυαλά που μισούν". Εξάλλου τραγουδούν και το Μοίήβι· Να1υι·β'5 5οη. ταραχές και ο γαλλικός Μάης του '68, που ανέπτυξε παρα-βλαστήματα σε πολλές άλλες χώρες, τρομάζει τους κρατικούς μηχανισμούς και οι δυνάμεις καταστολής επιτίθενται στους νέους. Η κατάσταση επιτείνεται με την εμφάνιση ένοπλων οργανώσεων αντάρτικου πόλης. Οι αδυναμίες του κινήματος γίνονται εμφανείς ενώ τα ναρκωτικά κάνουν τη δική τους ήσυχη καταστροφική δουλειά. Η υποχώρηση του κινήματος της νεολαίας θα είναι κατακόρυφη, όπως και ο αντίκτυπος της στη μουσική σκηνή. Η τελευταία μουσική αναλαμπή θα είναι το τριήμερο φεστιβάλ του ννοοάετοοκ, το 1969, το μεγαλύτερο ως τότε, με 36 συγκροτήματα. Ο .ΙΙΠΙ ΜοπΊεοη, ο .Πιπί Ηβηάηχ και η ^αη^3 -Ιορίιη θα πεθάνουν λίγο αργότερα. στροφή στη βία ήταν ότι ακριβώς χρειαζόταν η κρατική καταστολή για το τελικά χτύπημα. Οι χαμηλών τόνων προσπάθειες δημιουργίας δομών εναλλακτικών στο κυρίαρχο σύστημα είτε εγκαταλείπονται είτε καταστέλλονται. Όχι όμως όλες. Το οικολογικό υπόστρωμα έχει τεθεί και αρχίζει να βλασταίνει σε πολύ δύσκολες είναι η αλήθεια συνθήκες. Επηρεάζει πολιτικές (Εαπ·Η Οαγ, Συνδιάσκεψη της Στοκχόλμης), βγαίνει στο προσκήνιο ως αντιπυρηνικό κίνημα, οργανώνεται σε τοπικές οργανώσεις και ενώσεις πολιτών και τελικά στη δεκαετία του '80 εμφανίζεται ως διακριτό πολιτικό κίνημα. Αοοιβ Ηοτίιπαπ, από τους ιδρυτές των ΥιρρΙθ3 (Υου(ή ΙηίθΓηα-(ΊοηαΙ ΡαιΤγ) και τους πρωταγωνιστές του κινήματος στη δυτική ακτή, θα πει αργότερα ως απολογισμό: "Το μάθημα της δεκαετίας του '60 είναι ότι άνθρωποι που νοιάζονται αρκετά για να πράξουν σωστά μπορούν αλλάξουν την ιστορία. Δεν σταματήσαμε το ρατσισμό, αλλά σταματήσαμε τις νομικές διακρίοεις. Σταματήσαμε την ιδέα ότι μπορείς α στείλεις μισό εκατομμύριο στρατιώτες στην άλλη άκρη του κόσμου για έναν πόλεμο που δεν έχει την υποστήριξη του κόσμου. Σταματήσαμε την ιδέα ότι οι γυναίκες είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Κάναμε το περιβάλλον ένα ζήτημα που δεν μπορεί να αποφευχθεί'. Τα ροκ συγκροτήματα που ακολούθησαν την υποχώρηση του νεολαιίστικου κινήματος, είδαν τη ριζοσπαστικοποίησή τους να εξαφανίζεται υπό το βάρος της εμπορευματοποίησης και της 5ήονν ΟΙΖ. Οι αναφορές όμως στην οικολογία δεν έπαψαν να υπάρχουν.

Η δεκαετία του '70

Διαφορετικά μουσικά ρεύματα αναπτύσσονται κατά τη δεκαετία του 70 από την κύρια γραμμή του ροκ, με περισσότερη οργή πολλές φορές. Οι πρωτοπόροι του ήβονγ ηιβίαΐ ΒΙαοΙ< 5αούα1(ι τραγουδούν το ΙΓΟΠ Μάη, που θυμίζει έντονα τον Φράνκεστάϊν της Μαίρη Σέλλεϋ, αλλά και το εύγλωττο \Νατ ρίαε. Οι Οβερ Ρυι-ρΐθ διασκευάζουν το αντιπολεμικό ΟΝΙά Ιπ Ήιπβ, των χίπυς Ιί'3 Α ΒβαυτιτυΙ Οαγ. Η απογοήτευση της νεολαίας βρίσκει διέξοδο στο Ρυπκ. Οι Οαείι επιτίθενται στην καταναλωτική κοινωνία με το ίο5( Ιη ίήβ 5υρβι"ΠΊαι"κθ(, ενώ στο ίοηάοη ΟαΙΙιηο τραγουδούν για ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα: "η εποχή των παγετώνων έρχεται, ο ήλιος ζουμάρει οι μηχανές σταματούν και το στάρι γίνεται λεπτότερο ένα πυρηνικό λάθος, αλλά δεν φοβάμαι το Λονδίνο πνίγεται κι εγώ ζω κοντά στο ποτάμι"
Ταυτόχρονα εμφανίζεται και ένα διαμάντι από τις ακτές της Καραϊβικής που συνδέεται με το ροκ και το πανκ. Είναι η Κβοααβ, με τον Βοο ΜαιΊβγ ως ύψιστο εκφραστή της. Κοοτ5, Κοοκ, Κβοααβ και Ρυπκγ Κβαααβ ΡαιΊγ. Άμεσες οικολογικές αναφορές δεν έχει, αλλά αντιπροσωπεύει την διαμαρτυρία του Τρίτου Κόσμου ενάντια στην εκμετάλλευση, την αποικιοκρατία και την εγωιστική απληστία του Δυτικού Κόσμου. Στο τραγούδι 5ο Μυοή Τι·ουοΙβ Ιπ Τπβ ν\/οι·Ιά, ο ΜαιΊβγ βλέπει ανθρώπους να σαλπάρουν στα εγωιστικά τους ταξίδια (β9ο-Τπρ3|, να εκτοξεύονται σε διαστημόπλοια εκατομμύρια μίλια μακρυά από την πραγματικότητα, χωρίς να νοιάζονται για σένα ή για μένα. Προτρέπει σε ένα ουνειδητό, ήπιο και θετικά τρόπο ζωής (Ρο3ί(Ινθ νΙοι-ατιοη), προσγειωμένο ("ταοβ Γβαίιίγ"), με αξίες και αλληλεγγύη, αλλά και υπεράσπιση των δικαιωμάτων (Οβί υρ, 3ταηά υρ / 5ίαπά υρ τοι" γουι" παήΫε). Μελοποιεί έναν από τους πιο οργισμένους αντιρατσιστικούς λόγους του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ("Μέχρι να καταργηθεί η νοοτροπία ότι η μια ράτσα είναι ανώτερη και η άλλη κατώτερη θα υπάρχει πόλεμος"), αλλά υπερασπίζεται την ειρήνη |ν"/β άοπ'Ι πθθά πο πποΓβ (Γουοίβ / ννηο! ννθ ηββά ΐ3 Ιονβ). Εκφράζει ακόμη και έναν πρωτόγνωρο πολιτικό λόγο, προτρέποντας τους τριτοκοσμικούς να ενωθούν (Αίιχα υπ^β). Κατά έναν περίεργο τρόπο, έχω συνδέσει το Κβαβππρίιοπ 5οη9 με τα ονόματα εκείνων που έχουν βρει το θάνατο στο όνομα της οικολογίας: το φωτογράφο της ΟΓββπρβαοβ Φερνάντο Περέ'ίρα που σκοτώθηκε όταν Γάλλοι πράκτορες ανατίναξαν το πλοίο Καιποονν νναπΊοΓ, το Βραζιλιάνο υπερασπιστή των εργατών και των δέντρων του τροπικού δάσους Τσίκο Μέντες, τον Νιγηριανό ποιητή και υπερασπιστή των Ογκόνι από τους εγκληματίες δικτάτορες της 5ΗβΙΙ Κεν Σάρο Ουίουα. Σ' εκείνους πάει η σκέψη μου όταν ακούω τον Βοο ΜαιΊβγ να μιλά για "προφήτες": "Απελευθερωθείτε από τη διανοητική σκλαβιά Κανείς εκτός από εμάς τους ίδιους δεν μπορεί να ελευθερώσει το μυαλό μας Μη φοβάστε την ατομική ενέργεια
Γιατί κανείς τους δεν μπορεί να σταματήσει το χρόνο Για πόσο ακόμα θα σκοτώνουν τους προφήτες μας. Ενώ εμείς θα καθόμαστε στην άκρη και θα κυττάμε;"

Μέχρι και σήμερα

Στις επόμενες δεκαετίες πληθαίνουν οι αναφορές στην οικολογία. Για πρώτη φορά το 1984, έχουμε και μια αναφορά στον οικο-φασισμό (και πιο συγκεκριμένα στην ιδιότυπη εκείνη δημαγωγία του κυβερνήτη της Καλιφόρνια Ί@π"γ ΒΓοννπ] από τους πανκ Οβαά Κεηβάάγε, στο Οα1ιίοι"πια υοβι" Αΐ1β3: "Είμαι ο κυβερνήτης ,ϊθίτγ Βι-οννπ Η αύρα μου χαμογελά και ποτέ δεν μορφάζει Σύντομα θα είμαι Πρόεδρος Ο Κάρτερ σύντομα θα φύγει θα γίνω Φύρερ μια μέρα θα σας διατάζω όλους Τα παιδιά σας θα κάνουν διαλογισμό στο σχολείο Φασίστες του Ζεν θα σας ελέγχουν Εκατό τοις εκατό φυσικοί" Μια άλλη ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι οι Σκωτσέζοι πανκ 01 ΡΟίίΟΙ (ναι σωστά καταλάβατε! Διάλεξαν ελληνικό όνομα!). Το 1990 βγάζουν ένα δίσκο άκρως επηρρεασμένο από τη Βαθιά Οικολογία και την αμερικάνικη οργάνωση Εαι-Κι ΠΓ5Τ! Ο δίσκος ονομάζεται "Για την υπεράσπιση της γης μας" (Ιπ Οβτβποβ Οί Ουι- Εαη·ή| και τουλάχιστον 5 τραγούδια μιλούν για την υπεράσπιση της φύσης, τη μαζική άμεση δράση και το οικο-σαμποτάζ. Παντού ένα μήνυμα θέλουν να περάσουν: στην απληστία, τη ρύπανση και την καταστροφή που προκαλούν κυβερνήσεις και πολυεθνικές, μόνο ένα πράγμα μπορεί να σταθεί εμπόδιο: ΕΣΥ! Άλλη μια αξιοσημείωτη περίπτωση είναι οι αμερικανοί ρι·οαΓβ55ΐνβ ηηβταΙ Ουθθη3Γγοή@, που έχουν αρκετά τραγούδια ενάντια στην νεο-σκλαβιά της τεχνολογίας. Στο τραγούδι Κβ3ΐ3ΐαποβ του δίσκου ΕππρίΓβ (19901 λένε: "Καίγοντας κάρβουνο/ πρέπει να κρατήσεις την εταιρεία ζεστή, καθώς η βροχή συνεχίζει να σκοτώνει τα δέντρα/ Κόψτε τα γρήγορα Πλήρωσε τον άνθρωπο το μισθό του, φτιάχνει χαρτί Για να τροφοδοτήσει τον "Αιώνα της Πληροφορικής"

Αυστραλοί Μιάηιαπί ΟιΙ, με τον τραγουδιστή τους, που ήταν ηγετικό στέλεχος των Αυστραλών Πράσινων, έκαναν επιτυχία το "Ββά5 αΓβ ουΓπιπα", όπου κατακρίνουν την εκτόπιση και την εξόντωση των Αμπορίτζιναλς από τους λευκούς.

Ο κατάλογος θα μπορούσε να μεγαλώσει πάρα πολύ, αλλά ας κλείσουμε κάπου εδώ με κάτι πιο πρόσφατο. Πρόκειται για ένα οργισμένο μίγμα χιπ-χοπ, χέβυ-μέταλ και πανκ, με πολιτικές αναφορές στην παγκοσμιοποίηση, την αποικιοκρατία και τις πολυεθνικές. Μιλάμε για τους αμερικανούς (αριστερούς και νεο-Μαύρους Πάθηρες) βααβ Αααιπ3ϊ Τπθ Μαοπίπβ. Δεν συμφωνούμε με όλα όσα λένε. αλλά το τραγούδι τους Τβείιτγ από το άλμπουμ Τήθ ΒαΠίθ Οί ίο5 Αηαβ1@5 (1999) δεν θα μπορούσε να μας αφήσει ασυγκίνητους, αφού καταφερόμενο ενάντια στον Πόλεμο του Κόλπου κάνει και μια εξαιρετική σύνδεση μεταξύ της κοινωνίας της αυτοκίνησης, των πολυεθνικών του πετρελαίου, της χειραγώγησης των ΜΜΕ και των πολέμων που γίνονται για το μαύρο χρυσό: Η ταινία με διαπέρασε/Η γκλαμουριά με ρίχνει/Η εφημερίδα με χαλαρώνει/Είμαι άδειος παρακαλώ γέμισε με/Κύριε τηλεπα-ρουσιαστά δισβεβαίωσέ με/Πως η Βαγδάτη φλέγεται/Η φωνή σου είναι τόσο καθησυχαστική/Πανούργο μάντρα του σκοτωμού/Σε χρειάζομαι μαρτυρά μου/Να το καμουφλάρεις χωρίς αίματα/Να με ναρκώσεις και να με εξαγνίσεις/Από σκέψεις που σε κατηγορούν/Το αυτοκίνητο είναι το αναπηρικό μας καροτσάκι/Μαρτυρά μου βήχεις/Ησυχία πετρελαίου κοροϊδεύει τους ανάπηρους/Που τώρα ταξιδεύουν σε φέρετρα/ Αλλά στη γωνία/Οι ένορκοι ξαγρυπνούν/Βρήκαμε την αδυναμία σου/Και βρίσκεται έξω από την πόρτα μας/Και τώρα κατάθεσε!

Στα κεντροδυτικά/ άκου το βρυχηθμό των τρακτέρ Μετατρέπουν τα λιβάδια σε άμμο Πρέπει να θρέφεις τους ανθρώπους περισσότερο κάθε μέρα Αλλά ο άνεμος συνεχίζει να παρασέρνει το έδαφος μακρυά" Από το χώρο του πβονγ ιτιβίαΐ βέβαια, οι αγαπημένοι πολλών είναι οι ΜβίαΙΙιοα, των οποίων το τραγούδι Οηβ, είναι από τα πιο συνταρακτικά αντι-πολεμικά τραγούδια, αφού οικοδομείται μουσικά γύρω από το θέμα της ταινίας "Ο Τζόνυ πήρε τ' όπλο του". Όμως και στην πιο ποπ σκηνή υπήρξαν σημαντικές οικολογικές καταγγελίες. Ο Στινγκ βέβαια και με τη στάση του έχει συμπαρασταθεί στους αμερικανούς ιθαγενείς λαούς. Οι ΚΕΜ έχουν τραγουδήσει το "ΙΤ'3 ίήε βηά οί "πβ  νοι·1ά αε \Νβ κηονν ΪΤ" που θα νίνει κηι υηιιπικη ιιητίβη ΤΠΓ (",ΓοοηηοπΓο Γ>ι Με ακρίβεια με τρέφεις/Μαρτυρά μου είμαι πεινασμένος/Ο ναός σου με καλμάρει/Για να συνεχίσω/Η σκλαβιά μου ιδρώνει το δέρμα από τα κόκκαλά μου/Σε πύρινο κρεβάτι πνίγομαι απ' τον καπνό που γεμίζει το σπίτι μου/Η μπουλντόζα μουγκρίζει/ Μαρτυρά μου ντρέπεσαι/Ο πετρελαιαγωγός έχει διαρροή/Ενώ εμείς βρισκόμαστε θαμμένοι στους τάφους/Ενώ στη γωνία/Οι ένορκοι ξαγρυπνούν/Βρήκαμε την αδυναμία σου/Κι είναι ακριβώς έξω από την πόρτα σου/Και τώρα κατάθεσε! Μαζικοί τάφοι για την άντληση και η τιμή καθορίστηκε Όποιος ελέγχει το παρελθόν τώρα ελέγχει το μέλλον Όποιος ελέγχει το παρόν τώρα ελέγχει το παρελθόν Όποιος ελέγχει το παρελθόν τώρα ελέγχει το μέλλον Ποιος ελέγχει το παρόν τώρα ;

Οικοτοπία

τ. 19, Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2001