|
Αρχή κειμένου
ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΑΕΙΦΟΡΕΣ ΠΟΛΕΙΣ, της ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ
Ανατρέχοντας στους παραδοσιακούς οικισμούς μας θα αντιληφθούμε πως η παραδοσιακή αρχιτεκτονική παρουσιάζει μια σχεδόν τέλεια περιβαλλοντική απόκριση και ότι ο ορθά σχεδιασμένος περιβάλλων χώρος επηρεάζει τα κτίρια και την ποιότητα ζωής.
Απλοί άνθρωποι και όχι επιστήμονες αφουγκράζονταν τη φύση, γνώριζαν τους φυσικούς νόμους και επέλεγαν με σοφία την ορθή θέση του οικισμού, την κατάλληλη τυπολογία και μορφολογία των κτισμάτων, λάμβαναν υπόψη την κατεύθυνση των ανέμων, την κίνηση του ήλιου, την υγρασία, το ανάγλυφο και το είδος του εδάφους. Έτσι οι περισσότεροι οικισμοί κτίστηκαν σε υπήνεμες πλαγιές, προσανατολισμένοι στο νότο, ενώ συχνά, τμήμα των κατοικιών (το βορινό) βρίσκεται εν μέρει μέσα στο έδαφος. Τα προβλήματα θέρμανσης και δροσισμού αντιμετωπίστηκαν σοφά με το είδος και την ποιότητα της τοιχοποίας, τις κατάλληλες προστατευτικές περιφράξεις, το μέγεθος των ανοιγμάτων, το ύψος των κτιρίων, την επιστέγαση, το είδος των οικοδομικών υλικών και ορισμένες ειδικές κατασκευές. Το ανάγλυφο του εδάφους διευκόλυνε την υδροδότηση και αποχέτευση των κτιρίων, ενώ οι οικισμοί διατρέχονταν συχνά από ένα η περισσότερα ρυάκια και κυριαρχούσε η υψηλή και πυκνή βλάστηση.
Στις σύγχρονες πόλεις και οικισμούς ο σχεδιασμός έχει πραγματοποιηθεί με τελείως διαφορετικά κριτήρια, από αυτά του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Μετά την κυριαρχία της ιδεολογίας του γερμανικού ορθολογισμού, δηλαδή της απόλυτης γεωμετρίας το κύμα των προσφύγων δημιούργησε άμεσες και επιτακτικές στεγαστικές ανάγκες και οι πόλεις μας ανέπτυχθαν άναρχα και ανορθολογικά, απέχοντας – σήμερα – πολύ από την Συνθήκη του Aalborg (1992) που εισήγαγε την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης και ακόμη περισσότερο αυτό τη θεματική στρατηγική για την αειφόρο αστική ανάπτυξη (2006), σύμφωνα με τις οποίες οι πόλεις πλέον πρέπει να σχεδιάζονται με κριτήρια που στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος.
Σήμερα μόνη λύση στα πολεοδομικά αδιέξοδα και την περιβαλλοντική κρίση είναι ο επανασχεδιασμός της υφιστάμενης πόλης στη βάση βιοκλιματικών αρχών και παραμέτρων τόσο κατά την αντικατάσταση και επαναχρησιμοποίηση των κελυφών, όσο και της οργάνωσης των χρήσεων γης, της κυκλοφορίας, των υποδομών και της διαμόρφωσης των ελεύθερων δημόσιων χώρων.
ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ – ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΚΤΙΡΑΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ
Πρέπει να εντοπιστούν τα σημαντικά κτίρια που συνιστούν στοιχεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, τα περιβαλλοντικά προβλήματα από τη δόμηση, να καθοριστούν τα όρια του κτισμένου χώρου (π.χ. πρασιές, υποχρεωτικοί ακάλυπτοι, αίθρια) και να πραγματοποιηθούν ανακαινίσεις κτιρίων και αναπλάσεις που βελτιώνουν την περιβαλλοντική-ενεργειακή απόδοση, στοχεύουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, τη θερμική άνεση των χώρων και στη βελτίωση του αστικού μικροκλίματος.
Ο ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ – ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΣ – ΧΩΡΟΣ
Να οριοθετηθούν και να διαμορφωθούν τα προκήπια και οι εξώστες των οικοδομών, που παράλληλα με τον δημόσιο χώρο λειτουργούν ως φίλτρο για την ατμοσφαιρική ρύπανση, το θόρυβο και κάθε είδους όχληση (βέλτιστη λειτουργία του ενδιάμεσου χώρου - buffer space, ανάμεσα στην πόλη και τις δραστηριότητες της και το κτίριο).
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΥΛΙΚΑ
Η ανάδειξη του πολιτισμικού παράγοντα και η ενημέρωση των πολιτών θα συμβάλλει στην βέλτιστη επιλογή και αξιοποίηση των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν και στην αισθητική των κατασκευών, περιφράξεων, επιστρώσεων, στην διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, στον εξοπλισμό των υπαίθριων χώρων (καθιστικά, παιδότοπους, δοχεία απορριμμάτων, κιγκλιδώματα πεζοδρομίων, σήμανση, σχάρες δένδρων, φωτιστικά, χαμηλούς στύλους που απαγορεύουν τη διέλευση οχημάτων, ράμπες αναπήρων και ΑΜΕΑ, κιόσκια, στάσεις λεωφορείων, περίπτερα και τηλεφωνικούς θαλάμους).
Η ΦΥΤΕΥΣΗ
Ο ρόλος της φύτευσης είναι ιδιαίτερα σημαντικός και κάθε επέμβαση στο κτίριο ή την πόλη πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον εμπλουτισμό του πρασίνου, που πέρα από την ευεργετική έκλυση οξυγόνου και την απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα που πραγματοποιείται με την φωτοσύνθεση, προσφέρει σκιασμό των χώρων αλλά και των κτιρίων μειώνοντας τις θερμικές προσόδους του κελύφους, επιτρέπει ηλιασμό το χειμώνα, δροσισμό το καλοκαίρι (όταν τα δένδρα είναι φυλλοβόλα), ανεμοπροστασία, αισθητική, σταθεροποίηση του μικροκλίματος, περιορίζει το θόρυβο, τη σκόνη και τη ρύπανση.
Τέλος σημαντικό ρόλο παίζουν τα στοιχεία νερού που αξιοποιούνται η προστίθενται στην περιοχή. Τέτοιες κατασκευές μπορεί να είναι δεξαμενές συγκράτησης νερού, τα σιντριβάνια, τεχνητοί καταρράκτες και μικρές η μεγάλες λίμνες. Το νερό επισημαίνεται ότι έχει μεγάλη θερμοχωρητικότητα και συμβάλει στον δροσισμό με την εξάτμιση. Τέλος μεγάλη σημασία έχει η διαχείριση των όμβριων υδάτων, με επιλογή της κατάλληλης για την περίπτωση μεθόδου, καθώς και η βιολογική διύλιση των ακαθάρτων.
|
Επιστροφή