Το όνειρο του κ. Σουφλιά

Δήμος Τσαντίλης

Το όνειρο του κ. Σουφλιά θα ήταν γίνει κάποτε Υπουργός Δημοσίων Έργων. Να απαλλαγεί επιτέλους από την χωροταξία και το περιβάλλον που έχει φορτωθεί από αμνημονεύτων χρόνων το υπουργείο του. Τι δουλειά έχει αυτός, ένας άνθρωπος που μετρά την ανάπτυξη σε χωματουργικά, με περιβαλλοντικές καθυστερήσεις και χωροταξικά προσκόμματα; Και γιατί να απολογείται ως Υπουργός Περιβάλλοντος για αυτά που διαπράττει ως Υπουργός Δημοσίων Έργων; Αν ήταν στο χέρι του, ο Αχελώος θα πότιζε ήδη τα βαμβάκια της  Θεσσαλίας, αντί το έργο να λιμνάζει στο νομικό φράγμα που έχει εγείρει το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Έτσι, βέβαια, τα βρήκε, ο κ. Σουφλιάς, και σε αυτά προσαρμόστηκε. Δεν ήταν δική του επιλογή. Την αναγκαστική συμβίωση των δημοσίων έργων, που τα καταλαβαίνει και τα πονά, με την χωροταξία και το περιβάλλον, που του είναι ξένα, τα κληρονόμησε, γαλάζιος αυτός, από τους πράσινους προκατόχους του. Αυτοί ήταν που πρώτοι μηχανεύθηκαν την συγχώνευση των εξουσιών για να υποτάξουν ευκολότερα το περιβάλλον στις αναπτυξιακές τους φαντασιώσεις. Οι συνθήκες ήταν τότε διαφορετικές, και δεν ήταν λίγοι αυτοί που πίστευαν ότι η υπαγωγή του περιβάλλοντος και της χωροταξίας στα δημόσια έργα θα έδινε φτερά στις μπουλντόζες. Τότε, βέβαια, ο λαός ήθελε και το ΠΑΣΟΚ μπορούσε.

Η νίκη των εργολαβικώς σκεπτομένων ήταν πράγματι ολοκληρωτική. Ήταν όμως και πύρρεια. Το περιβάλλον όντως ξεδοντιάστηκε και κάθε προσπάθεια χωροταξίας πνίγηκε πριν φέρει ορατά αποτελέσματα. Η χώρα κτίστηκε, δρόμοι ανοίχθηκαν, μεγάλα έργα έγιναν, οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις κατασκευάστηκαν (και ήδη αραχνιάζουν), το τοπίο ξεκοιλιάστηκε, τα σκουπίδια θριάμβευσαν, οι βιολογικοί καθαρισμοί πνίγονται στην λυματολάσπη τους, οι 27 εθνικοί δρυμοί δεν προστατεύονται παρά μόνον στα χαρτιά, οι 270 περιοχές Natura, ούτε καν σε αυτά - και δεν κινείται φύλλο.

Δεν ήταν αυτό το ζητούμενο; Ήταν. Δεν αποσκοπούσε το τρισυπόστατο του Υπουργείου Δημοσίων Έργων στην εξουδετέρωση της χωροταξίας και του περιβάλλοντος; Αποσκοπούσε. Γιατί ήταν τότε η νίκη πύρρεια; Ήταν, γιατί η συγχώνευση των εξουσιών απονεύρωσε μέχρις αναισθησίας την διοίκηση, που έχει πάψει να κατανοεί τα ερεθίσματα που δέχεται. Και αυτό έχει αρχίσει να έχει επιπτώσεις όχι μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στα δημόσια έργα και την χρηματοδότησή τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αυτό είναι σήμερα το κύριο «περιβαλλοντικό» πρόβλημα του κ. Σουφλιά: τα παλιά τεχνάσματα δεν επαρκούν, ο λαός δεν φαίνεται πια να θέλει και η Δεξιά δεν πείθει ότι μπορεί. Η αποτυχία του ελληνικού κράτους να εφαρμόσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι πλήρης και κραυγαλέα και η σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμενόμενη. Δεν είναι, συνεπώς, το Συμβούλιο της Επικρατείας το μεγαλύτερο εμπόδιο που πρέπει να παρακαμφθεί για να μη χαλάσει η σούπα των δημόσιων έργων, όπως φαίνεται να πιστεύει ο κ. Σουφλιάς (και πολλοί άλλοι, πράσινοι και βένετοι, αδιακρίτως). Δεν είναι ούτε η ξεδοντιασμένη Αρχαιολογική Υπηρεσία και τα υποβαθμισμένα δασαρχεία. Την νέα πραγματικότητα που αναδύεται, περιβαλλοντική πολιτική θα ασκούν, σε αυξανόμενο βαθμό, οι χαμηλόβαθμοι ευρωυπάλληλοι στην Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Και ας μη ξεχνάμε. Το «ΝΟΝ» των Γάλλων και το «ΝΕΕ» των Ολλανδών έχει μια κρυμμένη συνιστώσα. Τα πολυώνυμα χρηματοδοτικά πακέτα για την χρηματοδότηση έργων χωρίς πάτο στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, κάποιος τα πληρώνει. Και δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε, αν κάποιος «βασικός χρηματοδότης» πει ξαφνικά «I want my money back». Θα είναι, όπως και το «ΟΧΙ» στα δημοψηφίσματα «φωνή λαού» (ή θα συμπλέει επικίνδυνα με αυτήν).

Και η λύση; Η λύση είναι ο διαχωρισμός της εκκλησίας από το κράτος. Αλλά τι λέω; Αυτό είναι από άλλο άρθρο.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 51, 7-8/05