Δ Ι Ε Θ Ν Η   Ο Ι Κ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Α   Ν Ε Α

                                                Ευθύμης  Παπαδημητρίου 

Η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται αυτές τις μέρες αντιμέτωπη με διχογνωμίες σχετικά με τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα αναγκαία μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας απο τα κράτη μέλη.  Πρόκειται για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να υλοποιηθούν οι αποφάσεις   που είχαν λάβει οι 27 χώρες μέλη, στην διάσκεψη κορυφής ,το Μάρτη του 2007.  Δύσκολη φαίνεται κυρίως η μετατροπή σε εθνικά ποσοστά της φόρμουλας  «20-20-20-10».  Δηλαδή 20% λιγότερα βλαπτικά για το κλίμα αέρια, μέχρι το 2020, μέ τη βοήθεια 20% ανανεώσιμης ενέργειας, και 10% βιοκαύσιμων.

Οι στόχοι του Μαρτίου 2007 στηρίζονται σε τρία θεμέλια.  Πρώτον  στην οικολογική παραγωγή ενέργειας και βιοκαύσιμων, δεύτερον στο «εμπόριο» εκπομπών για τη απόκρυψη των επικίνδυνων εκπομπών αερίων απο την βιομηχανία και τρίτον στον τομέα των κτηριακών μονώσεων και των μεταφορών.  Η κατάλληλη θερμομόνωση των κατοικιών υπολογίζεται οτι είναι σε θέση να μειώσει κατα 1/5 την χρησιμοποιούμενη ενέργεια για θέρμανση.

Ενα άλλο μέτρο αφορά στις εκπομπές καυσαερίων απο τα αυτοκίνητα, οι οποίες θα πρέπει να μειωθούν, μέχρι το 2012, απο 160 σε 130 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα για κάθε χιλιόμετρο οδήγησης.  Το μέτρο αυτό δεν αρέσει ιδιαίτερα τη Γερμανία που έχει ειδικευτεί στην κατασκευή αυτοκινήτων μεγάλου βάρους και κυβισμού.  Εδώ θα φανεί πλέον πόσο σοβαρά παίρνουν οι υπεύθυνοι της ευρωπαϊκής πολιτικής για το περιβάλλον  τα «μεγάλα λόγια» για την ευρωπαϊκή πρωτοπορία και οικολογική ευαισθησία όταν αυτή πρόκειται να έρθει σε σύγκρουση με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και την περίφημη «ανταγωνιστικότητα»  της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας….

                ………………………………

Η Ιρλανδία θέλησε να γίνει πρωτοπόρα στην γενικευμένη χρήση οικολογικών λαμπτήρων φωτισμού και την απαγόρευση της διάθεσης παραδοσιακών λαμπτήρων, που είχαν εφευρεθεί απο τον Θ.  Εντισον, πριν εκατοντριάντα χρόνια.  Σύμφωνα με τον υπουργό περιβάλλοντος της Ιρλανδίας η υποχρεωτική αλλαγή των λαμπτήρων φωτισμού θα βοηθήσει στην εξοικονόμηση 185 εκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο και 700. 000 τόνων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. 

Με μια μικρή λεπτομέρεια…ο υπουργός παρέλειψε να πληροφορηθεί αν τα μέτρα που πρότεινε είναι υλοποιήσιμα σε μια Ευρώπη σαν την σημερινή…Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε σχετικά οτι η απαγόρευση ενός προϊόντος, το οποίο επιτρέπεται να αγοραστεί σε μια άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δεν είναι εφαρμόσιμη. Σύμφωνα με το ευρωπαικό δίκαιο κάθε έμπορος μπορεί να εισαγάγει λαμπτήρες παλαιού τύπου, για όσο καιρό δεν υπάρχει γενική ρύθμιση που να ισχύει σε όλα τα ευρωπαικά κράτη !

Η πρωτοβουλία για την γενικευμένη αντικατάσταση λαμπτήρων φωτισμού κρίνεται απο τους αντιπάλους της ως    προσπάθεια της κυβέρνησης του Δουβλίνου να εντυπωσιάσει με ένα πιό οικολογικό προφίλ ενώ αμφισβητείται και απο περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένους πολίτες  με τον ισχυρισμό ότι οι λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας περιέχουν υδράργυρο και δεν μπορούν να ανακυκλωθούν στους συμβατικούς για την Ιρλανδία.  κάδους συλλογής γυαλιού.  Ενα επιπλέον επιχείρημα που χρησιμοποιούν είναι και το γεγονός οτι έχουν παρατηρηθεί μεγάλες διάφορες στην ποιότητα των λαμπτήρων.  Η διάρκεια ζωής των φθηνών νέων λαμπτήρων πολύ λίγο διαφέρει απο τη διάρκεια ζωής των παραδοσιακών .  Αλλωστε μόνο το ¼ απο τις νέες  λάμπες   παράγεται στην Ευρώπη.  Το υπόλοιπο έρχεται απο την Κίνα, όπότε και η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα,λόγω της απόστασης,  σχετικοποιείται.

 .

Οταν η Οικολογία υπαγορεύει τους κανόνες στην Οικονομία. για κάποιους οικονομικούς παράγοντες αυτό θεωρείται σκάνδαλο! Όμως πέρασε η εποχή όταν η πετρελαϊκή κρίση επέτρεπε χαμηλό  κόστος της παραγωγής ενέργειας λόγω της χαμηλής τιμής του πετρελαίου.  Σήμερα, τριάντα χρόνια αργότερα,η ενεργειακή κρίση συμπίπτει με το τέλος του φτηνού πετρελαίου και την απειλητική κλιματική αλλαγή.  Oι βιομήχανοι γνωρίζουν ότι  το κύμα του «οικο-καπιταλισμού» δεν μπορεί να αποφευχθεί.

Η εξοικονόμηση ενέργειας θα προστατεύσει το κλίμα οπότε η προσπάθεια για την αποφυγή της υπερθέρμανσης του πλανήτη θα κοστίσει λιγότερο. Μοιάζει αυταπόδεικτο οτι αν και ο υπολογισμός των οικονομικών συνεπειών της υπερθέρμανσης είναι δύσκολο να γίνει με ακρίβεια, το να μην παρθούν έγκαίρως μέτρα θα κοστίσει περισσότερο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολλών ερευνών. 

Ολοι οι υπολογισμοί του κόστους της κλιματικής αλλαγής κρύβουν , σε τελευταία ανάλυση, μια ευχάριστη είδηση.  Τόσο οι ειδικοί της Επιτροπής του ΟΗΕ για το περιβάλλον, όσο και οι εκτιμήσεις του άγγλου οικονομολόγου Ν. Στέρνς, συμφωνούν στη γνώμη οτι «η μείωση του πυρετού του πλανήτη μας» θα μας κοστίσει ακριβά. Αλλά το κόστος θα είναι μεγαλύτερο αν δεν κάνουμε τίποτε.   Σύμφωνα με τον Στέρνς το κόστος θα φτάσει στα 5-20% του παγκόσμιου ακαθάριστου προϊόντος, αν δεν πάρουμε μέτρα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.  Για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στους δύο βαθμούς Κελσίου - αυτή είναι η κόκκινη γραμμή που σύμφωνα με τους ειδικούς για το κλίμα δεν πρέπει να υπερβούμε - θα χρειαζόταν μόνο 1% του παγκόσμιου ακαθάριστου προϊόντος.

Οι υπολογισμοί των ειδικών του ΟΗΕ θεωρούν οτι το κόστος θα είναι τριπλάσιο, απο όσο εκτιμά ο Στέρνς.  Στην ίδια εκτίμηση καταλήγει και το γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών ερευνών.  Το κόστος για την αντίμετώπιση των συνεπειών της αλλαγής του κλίματος, μέχρι το 2050, για τη Γερμανία θα φτάσει τα 800δις. ευρώ.  Η συγράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας στους δύο βαθμούς Κελσίου θα κόστισει 500 δις. ευρώ, κι’αυτό θα συμβεί επειδή οι συνέπειες για μια χώρα της κεντρικής ευρώπης θα είναι σχετικά μικρότερες απο εκείνες που θα αντιμετωπίσοτν χώρες του Νότου – όπως η Ελλάδα – και της Αφρικής.

              .

Μια σύντομη αποτίμηση των αποτελεσμάτων της Διασκεψης για το Παγκόσμιο κλίμα στο Μπαλί θα έδινε την εξής εικόνα συνοπτικά.  Αποτελεί πιά γενική παραδοχή οτι το κλίμα αλλάζει ! Ετσι ακόμη και οι ΗΠΑ , η Κίνα και η Ινδία είναι πλέον έτοιμες να συζητήσουν για μέτρα κατά της υπερθέρμανσης.  Παρόλα αυτά στο Μπαλί δεν ήταν έτοιμες να προχωρήσουν σε συγκεκριμένα μέτρα για μείωση των εκπομπών αερίων που θεωρούνται υπεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση προβλέπεται οτι θα ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις που ανέλαβε με το Πρωτόκολλο του Κυότο. Εχει μεγάλα σχέδια για την προστασία του περιβάλλοντος.  Ομως δεν ακολουθούν όλα τα κράτη- μέλη με τον ίδιο ρυθμό.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δεν επικύρωσαν ποτέ το Πρωτόκολλο του Κυότο. Ομως σιγά σιγά έγινε παραδεκτό στην Ουάσιγκτον οτι η ανθρωπότητα θα πρέπει να λάβει μέτρα για να σταματήσει η αλλαγή του κλίματος.

Η  Κίνα εξακολουθεί  τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα με ιλιγγιώδη ταχύτητα.  Η κυβέρνηση βλέπει μέν την ανάγκη να αντιδράσει όμως προς το παρόν ακολουθεί τα γνωστά βήματα των βιομηχανικών κρατών.

Η  Ινδία ανήκει στις χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό αερίων θερμοκηπίου.  Θεωρεί όμως οτι θα πρέπει πρώτα να πάρουν μέτρα οι δυτικές βιομηχανικές χώρες.

Η Αφρική  έχει μικρές εκπομπές αερίων. Περιμένει επομένως απο τις υπεύθυνες βιομηχανικές χώρες υποστήριξη για την αντιμετώπιση των συνεπειών της μεταβολής του κλίματος.

Η Ρωσία που σκοπεύει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της απο το Πρωτόκολλο του Κυότο δεν συγκαταλέγεται στην κατηγορία των πιό καθαρών βιομηχανικών χωρών.

Η Αυστραλία μετά την κυβερνητική αλλαγή της προχώρησε στην επικύρωση του Πρωτοκόλλου του Κυότο.

Η Γερμανία κατέχει στο θέμα προστασίας του κλίματος θέση πρωτοπόρου. Οι απαιτήσεις της είναι υψηλές. Θα δούμε αν θα τις τηρήσει.  Η Ιαπωνία υπόσχεται να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ.  79, 2/08