Βιο-καλλιεργημένοι

Τα βιολογικά προϊόντα στο καθημερινό μας τραπέζι

Έλενα Μαγείρου

Βιολογικά προϊόντα παράγονται καθημερινά σε βιολογικά αγροκτήματα σε όλη την Ελλάδα, και πιστοποιούνται, και ελέγχονται υποχρεωτικά από πιστοποιητικούς οργανισμούς, εγκεκριμένους από την ΕΕ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. Εάν πάμε μια βόλτα στην ύπαιθρο, τα βιολογικά αγροκτήματα ξεχωρίζουν ανάμεσα σε όλα τα άλλα, γιατί έχουν σημάνσεις και ταμπέλες για τους αμύητους, ενώ για τους μυημένους διακρίνονται από τις παγίδες προσέλκυσης εντόμων, που είναι αναρτημένες στα δέντρα για την αντιμετώπιση των εχθρών των καλλιεργειών τους, τα κομποστοποιημένα και ανακυκλώσιμα λιπάσματά τους, τις γεμάτα «αγριόχορτα» ή κατά άλλους «ζιζάνια», καλλιέργειές τους. Αυτή η διαφορετικότητά τους είναι που από τη μια τους μειώνει την προσδοκούμενη παραγωγή, από την άλλη όμως διασφαλίζει την καθαρότητα του παραγόμενου προϊόντος από φάρμακα και χημικά κατάλοιπα καθώς και την ποιότητα στη γεύση.

Είναι εύκολο να ξεχωρίσουμε ως βιοκαταναλωτές τα βιολογικά προϊόντα. Βάση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, τυποποιούνται σε συσκευασίες, στις οποίες αναγράφεται ο παραγωγός, η περιοχή προέλευσης, το σήμα του πιστοποιητικού οργανισμού, και ο κωδικός πιστοποίησης του προϊόντος, ο οποίος ανανεώνεται σε κάθε καλλιεργητική περίοδο. Τοποθετούνται, είτε σε ξεχωριστά σημεία πώλησης μέσα σε μεγάλα υπερκαταστήματα, είτε προωθούνται μέσω καταστημάτων πώλησης βιολογικών προϊόντων, τα οποία φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια σε κάθε γειτονιά των μεγαλουπόλεων, και σε τουριστικές και νησιωτικές περιοχές.

Προσέξτε πολύ καλά! Τα βιολογικά προϊόντα διατίθενται στον καταναλωτή χύμα, μόνο παρουσία του παραγωγού, και για τη διασφάλιση του καταναλωτή, μετά από επίδειξη του πιστοποιητικού τους. Αυτό σημαίνει ότι για να τα βρούμε χύμα, ή θα πρέπει να πάμε μέχρι το χώρο παραγωγής τους, στα βιολογικά αγροκτήματα, ή να επισκεφτούμε τις λαϊκές αγορές βιολογικών προϊόντων. Οι τελευταίες διενεργούνται απογευματινές ώρες στις γειτονιές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, καθώς και στο Βόλο, τη Λάρισα, τα Τρίκαλα, το Ηράκλειο, και αλλού. Και πάντα στον πάγκο υπάρχει το πιστοποιητικό ποιότητας και ποσότητας του καθενός προς πώληση προϊόντος.

Είναι πλέον γεγονός ότι τα βιολογικά προϊόντα είναι ανώτερης βιολογικής αξίας, καθόσον είναι ελεύθερα από χημικά κατάλοιπα και τοξίνες, και ταυτόχρονα πλουσιότερα σε βιταμίνη C, μέταλλα σιδήρου, χαλκού και ψευδαργύρου καθώς και σε μεταβολίτες, που προστατεύουν από τον καρκίνο και τις καρδιοπάθειες.

Το παραπάνω συμπέρασμα έχει προκύψει από μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, διήρκησε τέσσερα χρόνια και συμμετείχαν 33 Πανεπιστήμια απ’ όλη την Ευρώπη (The Times, 2007). Για να καταλήξουν στα συμπεράσματα, οι ερευνητές, εξέθρεψαν βοοειδή και καλλιέργησαν λαχανικά. Όπως διαπίστωσαν, το επίπεδο των αντιοξειδωτικών στο βιολογικό γάλα ήταν κατά 90% ψηλότερο από αυτό στο συμβατικό. Επίσης το επίπεδο των αντιοξειδωτικών σε βιολογικές ντομάτες, ήταν κατά 40% υψηλότερο από αυτό των συμβατικών. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι τα αντιοξειδωτικά θεωρείται ότι προστατεύουν από καρδιαγγειακές παθήσεις.

Λίγο νωρίτερα, η  Αμερικανική Ένωση για την Πρόοδο της Επιστήμης (AAAS, 2006) δημοσιεύει την έρευνα του Donald Davis από το Τέξας, σύμφωνα με την οποία σε συμβατικά καλλιεργούμενα λαχανικά, φρούτα και σιτάρι, παρατηρήθηκε μείωση από 5 έως 35% στις συγκεντρώσεις μερικών βιταμινών, μετάλλων και πρωτεϊνών κατά τη διάρκεια του τελευταίου μισού αιώνα, ένα φαινόμενο που έχει γίνει γνωστό ως “dilution effect”.

Η στάση του υπουργείου

Παρά όμως την επιστημονικά διαπιστευμένη ανώτερη ποιότητα των βιολογικών προϊόντων και την σημαντική συνεισφορά τους στη δημόσια υγεία, το Ελληνικό Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης κωλυσιεργεί συστηματικά στην ανάληψη της ευθύνης προώθησης της βιολογική γεωργίας στην Ελλάδα, εγκαταλείποντας τους βιοπαραγωγούς.

Συγκεκριμένα, σε πολλές Νομαρχίες οι ενταγμένοι στο πρόγραμμα επιδοτήσεων βιοκαλλιεργητές, είναι απλήρωτοι για το 2006, γιατί έχει καθυστερήσει, όπως μας αναφέρεται, η μηχανογράφηση των δεδομένων από τις διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης. Όμως, οι υποχρεώσεις των παραγωγών είναι καθημερινές!

Σύμφωνα δε με δηλώσεις του Υπουργού κ. Αλ. Κοντού, από τα τρία εκατομμύρια πιστοποιημένα βιολογικά στρέμματα, μόνο το ενάμισυ εκατομμύριο είναι ενταγμένο σε αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι σύμφωνα με στατιστικές, που είναι αναρτημένες στο www.minagric.gr, από το 2005 στο 2006 είχαμε μια καταγεγραμμένη μείωση κατά 39,48% των καλλιεργούμενων εκτάσεων στο βιολογικό στάδιο, ενώ σε απόλυτους αριθμούς η πτώση εκφράζεται από 846.170 στρέμματα σε 512.089 στρέμματα. Και ενώ αυτά είναι καταγεγραμμένα, ο κ. Κοντός δεν κατάφερε να απαντήσει στη Βουλή στην ερώτηση που έκανε η κ. Αμανατίδου, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στις 11.02.2008 για το εν λόγω ζήτημα.

Ταυτόχρονα, και ενώ στη γείτονα Τουρκία λειτουργούν δύο Συμβούλια Βιολογικής Γεωργίας, ένα για το νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την παραγωγή και διάθεση των προϊόντων, και δεύτερο για την ανάπτυξη και προώθηση της βιολογικής γεωργίας στην Τουρκία, στην Ελλάδα καταργούμε το 2004 το Εθνικό Συμβούλιο Βιολογικής Γεωργίας, ενώ μέχρι σήμερα προσπαθούμε απεγνωσμένα να δημιουργήσουμε την Διεπαγγελματική Βιολογικών Προϊόντων, της οποίας η ίδρυση προσκρούει στη νομοθεσία περί Διεπαγγελματικών της ΕΕ.

 Άρα, κύριε Υπουργέ, από το 2004 έως και σήμερα βρισκόμαστε χωρίς συντονιστικό στη Βιολογική Γεωργία!

Είναι αλήθεια ότι χρειάζεται και πολιτική βούληση και συντονισμένες και οργανωμένες προσπάθειες. Όπως λέει και ο Οδυσέας Ελύτης, «για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολύ»

(porfyrou@otenet.gr)

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 80, 3/08