H βιολογική καλλιέργεια του αμπελιού

Ελενα Μαγείρου

Περιδιαβαίνοντας τους δρόμους του κρασιού, συχνά θα συναντήσουμε αμπελώνες νέους αλλά και παλαιότερους με έντονα τα χαρακτηριστικά της επιμελώς αφημένης βιοποικιλότητας μέσα στις σειρές των αμπελιών. Οι βιοκαλλιεργητές των αμπελιών είναι εκεί! Σειρές με αγριόχορτα αφημένες επίτηδες στις παρυφές της καλλιέργειας, ή και κατά άλλους πιο φανατικούς και ανάμεσα στις γραμμές του αμπελιού, υποδηλώνουν την προσπάθεια του παραγωγού να προστατέψει με φυσικά μέσα την καλλιέργειά του.

Στη βιολογική καλλιέργεια του αμπελιού, τα πάντα θα πρέπει να βρίσκονται σε μια αρμονία. Όσο περισσότεροι εχθροί των παρασίτων της καλλιέργειας επιβιώνουν, τόσο πιο καθαρό σταφύλι θα βγει και καλύτερης ποιότητας κρασί. Ο οίκος αυτών των εχθρών βρίσκεται μέσα στην αυτοφυή βλάστηση που περιτριγυρίζει το αμπέλι, γι' αυτό και την συντηρούμε. Οι καλλιεργητικές φροντίδες είναι καθημερινές, κλαδέματα, ξεφυλλίσματα, σκαλίσματα, ξεχορτίσματα. Και η προσπάθεια του βιοκαλλιεργητή του αμπελιού θα πρέπει να δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα για να καταφέρει να πάρει καλής ποιότητας βιολογικό κρασί χωρίς χημικές εισροές. Η ισορροπία είναι πολύ λεπτή. Το αποτέλεσμα όμως μας ανταμείβει.

Από αρχαιοτάτους χρόνους στην Ελλάδα καλλιεργούταν η άμπελος, το κρασί έρεε στα συμπόσια, ο αρχικελευστής ξαναγέμιζε τις κούπες, οι συζητήσει κυλούσαν με αργούς ρυθμούς...Το κρασί αραιωνόταν και πινόταν μέχρι πρωίας.

Στην Ελλάδα του σήμερα το οινοποιήσιμο σταφύλι είναι μια από τις δυναμικές καλλιέργειες της ελληνικής αγροτικής οικονομίας. Ποικιλίες πολλές, αρκετές εμπορικές και εισαγόμενες, άλλες γηγενείς τοπικές, με πλούσια αρώματα, πυκνή φρουτώδη ή και απαλή γεύση, καλλιεργούνται στους ελληνικούς αμπελώνες. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης όπως αυτά είναι δημοσιευμένα στο www.minagric.gr, κατά το έτος 2006 στην Ελλάδα καλλιεργούνται βιολογικά 46.000 περίπου στρέμματα.

Tο βιολογικό κρασί

Αν και η βιολογική καλλιέργεια του αμπελιού είναι δύσκολη, η παραγωγή οίνου στην βιολογική γεωργία είναι ακόμα δυσκολότερη. Για να πετύχουμε να πάρουμε καλής ποιότητας κρασί από βιολογικά σταφύλια, θα πρέπει οι χειρισμοί να είναι πολύ προσεχτικοί. Τα σταφύλια διαλεγμένα, σε ομοιόμορφο στάδιο ωριμότητας, απαλλαγμένα από μολύνσεις, και γρήγορα για οινοποίηση για να αποφευχθούν οι μετασυλλεκτικές μολύνσεις. Οι χειρισμοί στο οινοποιείο αρκετά παραδοσιακοί. Γρήγορη μετάγγιση στις δεξαμενές. Καμία διόρθωση στην οξύτητα και στα σάκχαρα. Οι επιδράσεις μπορούν να γίνουν μόνο στο χωράφι με αμπελουργικές τεχνικές όπως αραίωμα των σταφυλιών. Συχνές απολασπώσεις του γλεύκους και μεταγγίσεις για απομάκρυνση του ιζήματος. Διήθηση με φίλτρα κυτταρίνης. Σταθεροποίηση με ψύξη. Σωστή εφαρμογή των οινοποιητικών διαδικασιών. Αποφυγή οξειδώσεων. Ο βιο-οινοποιός θα πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από προσεκτικός...

Παρ' όλες αυτές τις δυσκολίες, οι ετικέτες κρασιού από «σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας» που κυκλοφορούν, είναι πολλές και πλούσιες σε κελεύσματα. Ενδεικτικά το «Άρωμα Λήμνου» από το Συνεταιρισμό Λήμνου, το «Φιλυριά» από τον Μπουτάρη, το «Μελιαστό» από το κτήμα Σπυρόπουλου, η ρετσίνα από την οικογένεια Γεώργα, ο «Μέλανας» από τον Κουτσογιάννη, είναι ενδεικτικά κάποιες από τις ελληνικές ετικέτες από σταφύλια βιολογικής γεωργίας που κυκλοφορούν.

Ταυτόχρονα, διαγωνισμοί γευσιγνωσίας οίνων από σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας έχουν ήδη γίνει στο παρελθόν και ένας νέος διενεργείται στην Αθήνα στις 11 Μαΐου από τη ΔΗΩ, Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων, ενώ υπάρχουν συμμετοχές σε εκθέσεις όπως και στο τελευταίο «Οινόραμα» που έγινε το προηγούμενο σαββατοκύριακο.

…και το γίγνεσθαι στο νομοθετικό πλαίσιο

Και ενώ όλα αυτά εξελίσσονται, οι διεργασίες στο νομοθετικό πλαίσιο γίνονται με αργούς ρυθμούς. Η Ε.Ε. από πέρισυ έχει ψηφίσει τον κανονισμό 834/2007 του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου του 2007, ο οποίος αντικαθιστά τον κανονισμό 2092/91. Με αυτόν εισάγεται για πρώτη φορά το πλαίσιο μέσα από το οποίο θα μπορέσει να γίνει η πιστοποίηση βιολογικού οίνου. Αναφέρονται γενικές αρχές στη μεταποίηση καθώς και αναφορές στην χρησιμοποίηση κάποιων ειδών ζυμών μη μεταλλαγμένων. Σύμφωνα με αυτόν, μέχρι την 01.01.2009 θα πρέπει να έχει δημιουργηθεί το πλαίσιο των προδιαγραφών μέσα από το οποίο θα πιστοποιείται ο βιολογικός οίνος. Όμως ακόμα δεν έχει δοθεί το Παράρτημα 1 με τα επιτρεπόμενα σκευάσματα, καθώς και το Παράρτημα 2 για την μεταποίηση.

Το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι για το βιολογικό κρασί διενεργείται μέσα από το πρόγραμμα ORGWINE (www.orgwine.org), ενώ στο παρασκήνιο μάχη διεξάγεται ανάμεσα στα κράτη μέλη. Η Ελληνική πρόταση που βγαίνει μέσα από το πρόγραμμα, που διεξάγεται σε συνεργασία με τον ΟΠΕΓΕΠ, ζητάει την χρησιμοποίηση ιθαγενών ζυμών, που υπάρχουν στον φλοιό των ελληνικών ποικιλιών σταφυλιών, διαφωνεί με την χρησιμοποίηση ζάχαρης για την αύξηση των αλκοολικών βαθμών την οποία και ζητάει η Γερμανία, μιας και τα κρασιά από ελληνικές ποικιλίες είναι επί το πλείστον υψηλόβαθμα, ενώ ζητάει να μειωθεί η χρησιμοποίηση των αντιοξειδωτικών και συγκεκριμένα των θειωδών, όπως μας λέει σε συνέντευξή του ο Χαρίσης Αργυρόπουλος, συνεργάτης του προγράμματος.

«Η επιβίβαση για τα Κύθηρα» έχει αρχίσει. Το βιολογικό κρασί είναι ο στόχος. Και αν και ο δρόμος για την βιολογική παραγωγή κρασιού είναι μεγάλος και δύσκολος, όμως οι προοπτικές για το Ελληνικό βιολογικό κρασί είναι ευοίωνες, αφού και άριστα χαρακτηριστικά έχει, και φανατικούς βιοκαλλιεργητές, και ένθερμους υποστηρικτές!

prorfyrou@otenet.gr

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 81, 4/08