ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ

Η δημόσια δράση του Δικτύου Ε.Π.Ι.Β.Α.ΤΗ.Σ. έχει ως στόχο την αφύπνιση της Κοινωνίας των Πολιτών πάνω στα θέματα της βιώσιμης κινητικότητας και την στήριξη των τριών πυλώνων της που είναι η Δημόσια Συγκοινωνία, η πεζή μετακίνηση και η ποδηλατοκίνηση, για μια δημοκρατική και ανθρώπινη πόλη.

w Πρέπει να αλλάξει η συλλογική συμπεριφορά στις καθημερινές μετακινήσεις στην πόλη, ώστε η σημερινή κατά-χρηση της αυτοκίνησης να δώσει τη θέση της στην κατά προτεραιότητα χρήση της Δημόσιας Συγκοινωνίας και των υπόλοιπων ήπιων τρόπων μετακίνησης, προκειμένου να προληφθεί, όσο είναι καιρός το κυκλοφοριακό έμφραγμα και ο περιβαλλοντικός θάνατος της πόλης.

w Η αλλαγή της κοινωνικής συμπεριφοράς σε θέματα κινητικότητας θα πρέπει να ενταχθεί σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης της ζήτησης μετακινήσεων, που να βασίζεται στις αρχές της οικο-κινητικότητας (προτεραιότητα στα μέσα μαζικής μεταφοράς και ιδιαίτερα στα οικολογικώτερα εξ_αυτών, στους πεζούς και τους ποδηλάτες). Το σχέδιο αυτό απαιτεί ριζικές τομές στον κυκλοφοριακό, συγκοινωνιακό και πολεοδομικό σχεδιασμό και θαρραλέες πολιτικές που θα απεμπολούν το κακώς εννοούμενο «πολιτικό κόστος». Υπάρχουν παραδείγματα που έχουν εφαρμοστεί σε σύγχρονες ευρωπαϊκές πόλεις και που αξίζει να μελετηθούν και να προσαρμοστούν ή εξειδικευτούν κατάλληλα και για τις συνθήκες των ελληνικών πόλεων.

w Ως προς την ενθάρρυνση της ποδηλατοκίνησης στην πόλη, ο ΕΠΙΒΑΤΗΣ πιστεύει πως με πρωτοπορεία ελληνικές πόλεις μεσαίου μεγέθους, όπου το ποδήλατο αποτελεί ήδη δημοφιλές μέσο μετακίνησης, θα πρέπει να σχεδιαστούν (ή να εφαρμοστούν, όπου ήδη έχουν μελετηθεί και σχεδιαστεί), ρυθμίσεις και υποδομές για την διευκόλυνση των ποδηλατών. Συγκεκριμένα δημιουργία δικτύου ποδηλατοδρόμων και ποδηλατολωρίδων (βασισμένων σε ενιαίες οδηγίες και προδιαγραφές σχεδίασης) που να επιτρέπουν την διάνυση ικανών αποστάσεων για την σύνδεση κατοικίας-εργασίας ή χώρων αναψυχής ή για την σύνδεση στάσεων και αφετηριών της Δημόσιας Συγκοινωνίας με την ενδοχώρα τους. Το δίκτυο αυτό των ποδηλατοδρόμων πρέπει να σημανθεί κατάλληλα, ώστε να είναι ευχερώς αναγνωρίσιμο και παράλληλα στους χάρτες των πόλεων να σημαίνεται, όπως και το δίκτυο των Δημόσιων Συγκοινωνιών. Τέλος είναι καιρός να μελετηθεί στην φωτεινή σηματοδότηση των κόμβων του αστικού οδικού δικτύου και η ένταξη της κίνησης των ποδηλατών στις φάσεις σηματοδότησης κατά το πρότυπο των ολλανδικών πόλεων, τουλάχιστον εκεί που οι ποδηλατόδρομοι τέμνουν οδικές αρτηρίες γενικής κυκλοφορίας. Μία άμεση πρόταση επ_αυτού, θα ήταν ο συνδυασμός της φάσης πρασίνου για τους πεζούς, με το «πράσινο» για τους ποδηλάτες.

w Μία ακόμη πρότασή μας για υλοποίηση ποδηλατοδρόμων, είναι η αξιοποίηση διαδρόμων που αποτελούν γραμμικά στοιχεία, ευχερώς αναγνωρίσιμα και με ευνοϊκά χαρακτηριστικά χάραξης όπως τμήματα καταργημένων σιδηροδρομικών γραμμών που έχουν εγκαταλειφθεί οριστικά, παράπλευροι οδοί σιδηροδρομικών και τροχιοδρομικών γραμμών ή ποταμών, σκεπασμένες κοίτες ρεμάτων, παραλιακές οδικές διαδρομές, λωρίδες παλαιών εθνικών οδών εκεί που έχει δημιουργηθεί νέα εθνική οδός κλπ.

w Στην Αθήνα, που είναι αρκετά δύσκολη η ποδηλατοκίνηση κάτω από τις σημερινές συνθήκες, θα πρέπει με σταδιακά, αλλά και αποφασιστικά βήματα να προωθηθεί η υλοποίηση κατ_αρχήν της υπάρχουσας μελέτης του καθηγητή του ΕΜΠ Αθ. Βλαστού, συμπληρούμενη κατάλληλα και με άλλες ώριμες προτάσεις των ποδηλατών για τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων / ποδηλατολωρίδων, που θα μπορούσε να συνδυαστεί με τολμηρές αλλά και αναγκαίες νέες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις αποθάρρυνσης ή εκλογίκευσης της κυκλοφορίας του ΙΧ, σε συνδυασμό με μέτρα ευνόησης της κίνησης της Δημόσιας Συγκοινωνίας και των πεζών (πχ διερεύνηση μονοδρομήσεων / πεζοδρομήσεων με δημιουργία συνεχούς αποκλειστικού δικτύου συγκοινωνιολωρίδων αποκλειστικής κίνησης ΜΜΜ, ποδηλατοδρόμου και πεζοδρόμου στον κυκλοφοριακό διάδρομο των οδών ΑΧΑΡΝΏΝ / ΠΑΤΗΣΙΩΝ, με παράλληλες πολεοδομικές παρεμβάσεις ανάπλασης).

w Άμεση υλοποίηση τοπικών δικτύων ποδηλατοδρόμων στους περιφερειακούς δήμους του λεκανοπεδίου, τόσο για δημιουργία διαδημοτικών αξόνων ποδηλατοδρόμων, όσο και για προσπέλαση των στάσεων και σταθμών του Πρωτεύοντος Δικτύου Δημόσιων Συγκοινωνιών (μέσων σταθερής τροχιάς και λεωφορειακών γραμμών κορμού). Δημιουργία υποδομών ασφαλούς φύλαξης των ποδηλάτων σε σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς για μετεπιβίβαση (Bike and Ride) και κατάλληλος σχεδιασμός ή ανασχεδιασμός των οχημάτων τους προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα και για μεταφορά του ποδηλάτου με το μέσο σταθερής τροχιάς. Σήμερα μόνο το τραμ και ο υπεραστικός σιδηρόδρομος είναι απολύτως φιλικά μέσα στην μεταφορά ποδηλάτου, ενώ ο Προαστιακός και ο Ηλεκτρικός είναι μεν και αυτοί φιλικά μέσα, με αρκετά περιθώρια όμως βελτιώσεων σε επί μέρους τομείς (προσβασιμότητα σταθμών και οχημάτων). Αντίθετα το μετρό στον σχεδιασμό του δεν έχει λάβει υπόψη του την δυνατότητα μεταφοράς ποδηλάτων, γι αυτό και απαιτείται ενδελεχής μελέτη για τις απαιτούμενες παρεμβάσεις σε σταθμούς και οχήματα, προκειμένου να μπορεί να επιτευχθεί αυτό.

Ο Ε.Π.Ι.Β.Α.ΤΗ.Σ. στον βαθμό που θα συμμετέχει σε δημόσιες διαβουλεύσεις γύρω από τον σχεδιασμό μελλοντικών συγκοινωνιακών μέσων, έργων, δικτύων και παρεμβάσεων τόσο στην Αθήνα, όσο και σε άλλες πόλεις, θα προσπαθεί στο μέτρο του δυνατού να προβάλει μεταξύ άλλων την παράμετρο «ποδήλατο» και «ποδηλατοκίνηση» στα προαπαιτούμενα του εκάστοτε σχεδιασμού.

(Από την εισήγησή μας στην ημερίδα που διοργάνωσε ο Σύλλογος ΠΟΔΗΛΑΤισσΕΣ στο ΕΜΠ, στις 15-03-2008, με θέμα "Σχεδιάζοντας την Αθήνα χωρίς ΙΧ")

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 81, 4/08