Η διατροφική κρίση και τα έλαια

Έλενα Μαγείρου

Τον τελευταίο καιρό έχει έρθει στο φως της δημοσιότητας μεγάλο διατροφικό σκάνδαλο, που καλυπτόταν χρόνια τώρα. Λίπη και έλαια, απαραίτητα στη διατροφική αλυσίδα, αποκαλύπτεται ότι είναι επιμολυσμένα, ή και νοθευμένα και ανακατεμένα με άλλα χαμηλότερης ποιότητας. Τι πραγματικά συμβαίνει όμως;

Είναι γεγονός ότι οι λιπαρές ουσίες αποτελούν μια «δεξαμενή καυσίμων» για τον ανθρώπινο οργανισμό, παράγουν δηλαδή και αποθηκεύουν ενέργεια. Επιπλέον, εμπλέκονται στη δομή και λειτουργία των κυττάρων. Ταυτόχρονα, χρησιμεύουν για ειδικές δράσεις επικοινωνίας του οργανισμού μας με το περιβάλλον του. Βοηθούν στην αποθήκευση και μετακίνηση μέσα στον οργανισμό μας, των λιποδιαλυτών βιταμινών, A, D, E και Κ, βοηθούν στη μετακίνηση των λιποπρωτεϊνών δια μέσω του αίματος, βοηθούν στην κυκλοφορία του, και αυξάνουν την πηκτικότητά του, συμμετέχουν στον μεταβολισμό του οργανισμού, καθώς και στην καλή λειτουργία πολλών οργάνων, όπως του ήπατος και του παγκρέατος.

Υπολογίζεται ότι μια φυσιολογική δίαιτα πρέπει να περιέχει λίπη σε ποσοστό 25-30%.

Τα λίπη υπάρχουν στη φύση σε ζωικούς και σε φυτικούς οργανισμούς. Η διατροφική τους όμως αξία ποικίλει ανάλογα με τη στερεοχημική τους σύσταση και την προέλευσή τους. Συγκεκριμένα, τα ζωικής προέλευσης λίπη είναι κορεσμένες οργανικές ενώσεις, σε αντίθεση με τα φυτικής προέλευσης έλαια, που είναι ακόρεστες οργανικές ενώσεις. Οι ακόρεστες ενώσεις απαντώνται στη φύση σε cis στερεοχημικές μορφές, οι οποίες είναι και αφομοιώσιμες από τον οργανισμό. Όταν αυτές θερμανθούν αρκετά, αλλάζουν σε trans μορφές, μη αφομοιώσιμες από τον ανθρώπινο οργανισμό. Οι τελευταίες εναποτίθενται εύκολα σε κύτταρα και διάφορους ιστούς, ενώ απομακρύνονται δύσκολα. Σε αυτή την εναπόθεση οφείλονται και αρκετές θρομβώσεις αρτηριών.

Αυτό που διαφοροποιεί το ελαιόλαδο από τα άλλα φυτικά έλαια, εκτός από τα υψηλής βιολογικής αξίας λιπαρά οξέα που περιέχει, είναι η περιεκτικότητα σε οξειδωτικές ουσίες, που το κάνουν περισσότερο ανθεκτικό σε υψηλές θερμοκρασίες τηγανίσματος. Ταυτόχρονα, βοηθάνε και στην προστασία του οργανισμού από οξειδώσεις που προέρχονται από το επιβαρυμένο περιβάλλον στο οποίο ζούμε, από χημικά καρκινογόνα, ιονίζουσες ακτινοβολίες, κάπνισμα ενεργητικό ή παθητικό.

Είναι λοιπόν φανερό ότι, όχι μόνο διαθέτουμε ως χώρα ένα από τα καλύτερα αγροτικά προϊόντα για την ανθρώπινη υγεία, αλλά θα έπρεπε να το περιφρουρήσουμε περισσότερο και να το καταναλώνουμε καθημερινά. Το ελληνικό ελαιόλαδο, χιλιοαναφερόμενο από τη μινωική εποχή για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, αλλά και χρησιμοποιούμενο από τον Ιπποκράτη, ενώ γίνεται όλο και πιο πολύ περιζήτητο από τους Ευρωπαίους φίλους μας, από Αμερικάνους και τώρα τελευταία και Κινέζους, δεν έχει την πρέπουσα σημασία στην πατρίδα μας!

Επιτρέπεται να υπάρχουν ελληνικές προτιμήσεις για σπορέλαια;

Επιτρέπεται να γίνονται επιμίξεις ελαιόλαδου με ηλιέλαιο, όπως αυτές που διαπιστώθηκαν φευ σε ελαιοτριβεία της Μεσσηνίας;

…και η ανώτερη ποιότητα των βιολογικών ελαιολάδων!

Είναι γεγονός ότι γίνεται ακόμα περισσότερο επίκαιρη και πιεστική η χρήση βιολογικού ελαιόλαδου στο καθημερινό μας τραπέζι!

Εάν τα έλαια, λόγω των ακόρεστων δεσμών που έχουν, δεσμεύουν πολύ εύκολα διάφορες χημικές, αρωματικές ενώσεις, όπως φυτοφάρμακα, υπαίτιες για πολλές μορφές καρκίνου, τότε το βιολογικό ελαιόλαδο, όχι μόνο διαθέτει όλα τα θετικά χαρακτηριστικά του ελαιόλαδου σε σχέση με τα υπόλοιπα λίπη, αλλά επιπλέον είναι σίγουρα απαλλαγμένο από επιπρόσθετες μολύνσεις.

Το βιολογικό ελαιόλαδο, μέχρι να φτάσει στο τραπέζι μας, ελέγχεται καθ' όλη την παραγωγική του διαδικασία από Οργανισμούς Πιστοποίησης, ελεγχόμενους από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ξεκινώντας από την καλλιέργεια στο χωράφι, την χρήση οργανικών και φιλικών προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον σκευασμάτων, για την ενίσχυση και τροφή των ελαιοδένδρων, καθώς και την προστασία τους από εχθρούς και ασθένειες, την έκθλιψη του καρπού και την παραγωγή ελαιόλαδου σε χαμηλή θερμοκρασία, την μεταφορά στις αποθήκες με μέσα που χρησιμοποιούνται μόνο από βιοκαλλιεργητές, την αποθήκευση σε ανοξείδωτες δεξαμενές, που είναι για αποκλειστική χρήση βιολογικού ελαιόλαδου, με πινακίδες χρονικής και τοπικής προέλευσης του προϊόντος, την τυποποίησή του σε ελεγμένο συσκευαστήριο και τη διοχέτευσή του στην αγορά μόνο με ετικέτες που αναγράφουν την πιστοποίησή του και τον οργανισμό που το πιστοποιεί, φαίνεται ανάγλυφα η πολυποικιλότητα των ελέγχων που υφίστανται όλα τα βιολογικά ελαιόλαδα.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι κατά τη διάρκεια του 2ου Φεστιβάλ Ελιάς και Ελαιόλαδου, που πραγματοποιήθηκε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στις 10 και 11 Μαΐου, στον 1ο Διαγωνισμό Γευσιγνωσίας που διενεργήθηκε για έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ανάμεσα σε 65 συμμετοχές, βιολογικό ελαιόλαδο από τα Κύθηρα με την ετικέτα «Αστάρτη», οικογενειακού κτήματος, κατάφερε να πάρει το χάλκινο μετάλλιο στην κατηγορία λαδιών αρωματικής φρουτώδους γεύσης, ενώ πριν δυο χρόνια η ίδια ετικέτα, απέσπασε το χρυσό στην ίδια κατηγορία ελαιόλαδων, σε παγκόσμιο διαγωνισμό στις Κάνες της Γαλλίας.

Είναι γεγονός ότι, για όλα αυτά που προαναφέρθηκαν, το βιολογικό ελαιόλαδο, ελεγμένο και τυποποιημένο, είναι άριστο, ιδανικό και οικονομικό προϊόν για το καθημερινό μας τραπέζι, ωμό στη σαλάτα μας, ή μαγειρεμένο και τηγανισμένο στην κουζίνα μας.

Μας δίνει μακροβιότητα, όπως αναδεικνύει η μεσογειακή διατροφή, ενώ μας απομακρύνει από επιμολύνσεις, σαν και αυτές που ήρθαν στην επιφάνεια τις τελευταίες ημέρες.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 83, 6/08