ΕΦΕΤ και ασφάλεια τροφίμων

ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ

Γραμματεία Τομέα Ποιότητας ζωής

Ο ΕΦΕΤ συμπλήρωσε 5 χρόνια λειτουργίας (Ίδρυση το 1999, Διορισμός του Δ.Σ. το 2000). Ο τρόπος λειτουργίας του, η στελέχωσή του, οι αρμοδιότητές του, η υπαγωγή του στο Υπουργείο Ανάπτυξης, όπως επισημάνθηκε από την πρώτη ώρα από τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς, δεν εγγυώνται την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία των καταναλωτών.

Η ασφάλεια των τροφίμων εξαρτάται από τον έλεγχο της πρωτογενούς παραγωγής. Μια κακή πρώτη ύλη δεν μπορεί ποτέ να κάνει καλό προϊόν. Ο αρμοδιότητες του ΕΦΕΤ αρχίζουν και τελειώνουν στον δευτερογενή τομέα της μεταποίησης και της προσφοράς στην κατανάλωση των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων (Super Markets, Καταστήματα εστίασης, κ.ά.). στη μεταποίηση ειδικότερα ο ΕΦΕΤ δεν έχει αρμοδιότητα να ελέγχει τα προϊόντα της οριζόμενης ως πρώτης μεταποίησης που περιλαμβάνει: Κρέατα, Βρώσιμα παραπροϊόντα σφαγίων, ιχθείς, γάλα και προϊόντα γαλακτοκομίας, δημητριακά προϊόντα αλευροποιίας, λαχανικά, έλαια και λίπη κλπ. Ουσιαστικά ο ΕΦΕΤ λειτουργεί σαν μια αγορανομική υπηρεσία που δεν προλαμβάνει, αλλά προσπαθεί να καταστείλει με διάφορες ποινές, παραβιάσεις του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών και κυρίως να εντοπίσει αλλοιωμένα τρόφιμα και γενικότερα επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία στο στάδιο όμως της κατανάλωσης και όχι της πρωταρχικής παραγωγής τους.

Η παραγωγή και διάθεση ασφαλών τροφίμων προϋποθέτει πολιτική πρόληψης και όχι πυροσβεστικής καταστολής, όπως γίνεται ως τώρα. Για να έχουμε πρόληψη πρέπει οι έλεγχοι στα φυτικά προϊόντα να ξεκινάνε από το χωράφι (προετοιμασία εδάφους, ζιζανιοκτόνα, λίπανση, φυτοπροστασία, κλπ.) και στα ζωικά προϊόντα από το στάβλο (ζωοτροφές, διατροφικά πρότυπα, φαρμακευτική αντιμετώπιση των ασθενειών, συνθήκες διαβίωσης κλπ.) και να συνεχίζονται σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας της παραγωγικής διαδικασίας, έως την συγκομιδή των προϊόντων, φτάνοντας και στον έλεγχο των συνθηκών συντήρησης κατά την αποθήκευση ως και την παρασκευή των μεταποιημένων προϊόντων που θα φτάσουν στον καταναλωτή, χωρίς να εξαιρούνται ούτε τα υλικά συσκευασίας τους.

Το αδιάσπαστο της αλυσίδας όλων αυτών των ελέγχων επιτρέπει την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων, ώστε να εντοπίζεται το όποιο πρόβλημα ασφάλειας στο συγκεκριμένο στάδιο παραγωγής τους, για να είναι δυνατή η διόρθωσή του και η απόδοση ευθυνών. Έλεγχος των τροφίμων χωρίς πολιτική πρόληψης, χωρίς διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας στην παραγωγή τους και διατήρησης ενός ενιαίου συστήματος ελέγχων από την πρωτογενή παραγωγή ως την κατανάλωση δεν μπορεί να υπάρξει.

Είναι μονόδρομος και υπάρχουν τεράστιες ευθύνες στις προηγούμενες κυβερνήσεις και στην σημερινή βέβαια, που παρά τις κατ’ αρχήν αντιρρήσεις των εκάστοτε Υπουργών Γεωργίας τα οργανωμένα συμφέροντα της αγοράς από τις Βιομηχανίες Τροφίμων ως τις αλυσίδες των Super Markets επέβαλαν την πολιτική τους, να υπάγεται ο ΕΦΕΤ στο Υπουργείο Ανάπτυξης και να υπολειτουργεί σαν μια αγορανομική υπηρεσία.

Αυτή τη στιγμή από τις προβλεπόμενες οργανικές θέσεις ο ΕΦΕΤ έχει καλύψει μόλις το 30% Από τις προβλεπόμενες περιφερειακές Υπηρεσίες (13 τον αριθμό) σήμερα υπολειτουργούν μόνο 5 περιφερειακές Υπηρεσίες στην Κεντρική Μακεδονία, Θράκη, Πελοπόννησο, Κρήτη και Θεσσαλία. Για εργαστηριακή υποδομή δεν μπορεί να γίνει λόγος γιατί είναι ανύπαρκτη και η συνεργασία του ΕΦΕΤ με τα εργαστήρια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που αποτελούν το θεμέλιό του γίνεται σε ένα αμφισβητούμενο πλαίσιο συντονισμού, υποτίθεται από τον ΕΦΕΤ.

Επειδή κανένας δεν μπορεί να παίζει με την υγεία των καταναλωτών, επειδή οι παραγωγοί μας δικαιούνται να λαμβάνουν την προστιθέμενη αξία που τους αναλογεί από την παραγωγή ασφαλών αγροτικών προϊόντων και επειδή καταντήσαμε να εισάγουμε τα πάντα, από τα όσπρια και τα φρούτα ως τα γαλακτοκομικά και τα άλλα προϊόντα ζωικής παραγωγής με δραματική μείωση των δικών μας εξαγωγών, αφού δεν μπορούμε να πιστοποιήσουμε την ασφάλεια και ποιότητα των προϊόντων μας, για να είμαστε ανταγωνιστικοί, άμεσα πρέπει να εκκινήσουν οι νομοθετικές και υπηρεσιακές πρωτοβουλίες των αρμοδίων Υπουργείων για την υπαγωγή του ΕΦΕΤ στο φυσικό του χώρο, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπου υπάρχει εργαστηριακή υποδομή και επιστημονικό προσωπικό κατανεμημένο σε όλη την χώρα.

Βεβαιότατα τα εργαστήρια πρέπει να εκσυγχρονίσουν την τεχνολογική τους επάρκεια, βεβαιότατα πρέπει να γίνουν προσλήψεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού, που υπάρχει και αναμένει να το καλέσουν, για να προσφέρει τις υπηρεσίες του. Αυτονόητη πλέον θεωρούμε την απόδοση στον ΕΦΕΤ όλων των αρμοδιοτήτων για τη διενέργεια ελέγχων από την πρωτογενή παραγωγή και την πρώτη μεταποίησή της ως την διάθεση των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων στον καταναλωτή και την εξαγωγή τους στην διεθνή αγορά, για να γίνει πραγματικά, ενιαίος ΕΦΕΤ.

Τα διατροφικά σκάνδαλα της επικαιρότητας είναι τα μικρά γράμματα μπροστά στον τίτλο του μεγάλου σκανδάλου που είναι οι συνθήκες που παράγουμε, μεταποιούμε και διαθέτουμε τα προϊόντα μας. Όχι μόνο δεν υπάρχει άλλος διαθέσιμος χρόνος, αλλά και αυτός που χάθηκε αθροίστηκε μέσα μας με τα όσα κατάλοιπα, βαρέα μέταλλα, κ.ά. καταναλώσαμε, επιβαρύνοντας το μέλλον μας.

ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ

Γραμματεία Τομέα Ποιότητας ζωής

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 49, 5/05