Οικο-διήγημα ΙΙ: Σκοπιανομάχων 113

Βασίλης Πεσμαζόγλου

Με το περιβάλλον, ο Δήμος δεν είχε πολλά πάρε-δώσε, αν εξαιρέσουμε την κάπως ρυπογόνα επαγγελματική του δραστηριότητα. Θα εύρισκε, ως εκ τούτου, παράδοξο το όνομά του να φιγουράρει σε κάποιο οικολογικό έντυπο- και μάλιστα, προτού γεννηθεί, Απρίλιο του 2005. Αλλά ούτε και με την ιστορία δεν τα πήγαινε και τόσο καλά. Ούτε με τη μεγάλη, ούτε με τη μικρή, ούτε και με τη μικροσκοπική: δηλαδή τη δική του. Και από πολλές απόψεις ήταν πράγματι νανοϊστορία η ζωή του. Τι να σου κάνει ένας εικοσάρης που από τα δεκαέξι του μπαζοβγάζει και φουσκώνει λάστιχα; Για σαμπρέλες, ούτε λόγος. Δεν σπανίζουν πλέον, δεν είναι απλώς είδος υπό εξαφάνιση. Είναι είδος πλήρως εξαφανισθέν. Μουσειακό.

Παλιά, γύρω στο 2000, τότε που είχε ανοίξει το βουλκανιζατέρ Ο Τζίμης, υπήρχαν ακόμα σαμπρέλες - ο πατέρας του τις θυμάται, αν και κάπως αμυδρά. Αλλά τώρα, σωτήριον έτος 2049, έχουν πια παντελώς εκλείψει. Κατά τα άλλα, ως προς τα υπόλοιπα, στις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα, παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις διαφόρων ειδημόνων Πανεπιστημιακών*, η τεχνολογία των ελαστικών έχει παραμείνει άθικτη: σταθερή ή στάσιμη; διαλέξτε το επίθετο της αρεσκείας σας. Αυτό εν αντιθέσει με το σύνολο σχεδόν των άλλων στοιχείων των αυτοκινήτων: για παράδειγμα, δεν κινούνται πλέον με πετρέλαιο ή βενζίνη και άρα δεν ρυπαίνουν- χαρμόσυνο νέο, υποθέτω, για τους αναγνώστες του Δαίμονα. Αλλά η ιστορική διαδρομή της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας, καθώς και οι πάλαι ποτέ περιβαλλοντικές ευαισθησίες, διαφεύγει πλήρως του Δήμου.

Οι πελάτες τον φωνάζουν Τζίμη, μετονομασία που μοιάζει μακρόθεν με το Δήμος και η οποία προέκυψε από την εκούσια και σκόπιμη αλλαγή ονόματος που έκανε ο παππούς του τότε παλιά, όταν ήρθε από την Αλβανία και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Αλλά και γι αυτό ιδέαν δεν έχει ο Δήμος-Τζίμης, ούτε τον απασχολούν εν γένει τα ονόματα Πολλώ μάλλον τα ονόματα των δρόμων: για παράδειγμα, η προέλευση της διεύθυνσης του συνεργείου του, Σκοπιανομάχων 113, που αναγράφεται μάλιστα φαρδιά πλατιά στην κάρτα που δίνει στους πελάτες, του είναι εξ ίσου άγνωστη με την γωνία Ρεχάγκελ και Νικοπολίδη, λίγο παρακάτω, όπου διαμένει. Για να φθάσει σπίτι του με το (ηλεκτροκίνητο) παπάκι του, ανηφορίζει τη λεωφόρο Χαριστέα- άλλο άγνωστο όνομα και αυτό.

Ο γηραιός κύριος που εμφανίζεται με το ολοκαίνουργιο ηλεκτροκίνητο Χιουντάϊ (Μακεδονικής παραγωγής, όπως διαφημίζεται, διότι οι Κορεάτες επέλεξαν να φτιάξουν εργοστάσιο στα Σκόπια για να τροφοδοτήσουν την Ευρωπαϊκή αγορά, παρακάμπτοντας έτσι τους δασμούς) είναι λαλίστατος. «Ρε Τζίμη», του λέει, καθώς ο Δήμος εντοπίζει μια θεόρατη τρύπα στο λάστιχο, «γνωρίζεις γιατί λέγεται έτσι ο δρόμος σου;». Ο εικοσάχρονος κοντοστέκεται: «Πού να ξέρω;». «Να σου πω εγώ! Για ΜΑΣ είναι ο δρόμος, προς τιμήν μας! Τα θυμάμαι εκείνα τα ένδοξα χρόνια… Είμασταν τότε νέοι, με ιδανικά, όνειρα, ενέργεια. Και κατεβήκαμε στους δρόμους, κόσμος πολύς. Το όνομά μας είναι η ψυχή μας, έλεγε και μια γνωστή ηθοποιός. Σιγά να μην τους αφήναμε να πάρουν όποιο όνομα ήθελαν, αυτοί οι ξυπόλητοι! Είμασταν σαφείς: ούτε Μακεδονία, ούτε και κανένα παράγωγο της ιερής αυτής λέξης. Δε σου λέω τίποτα! Ένδοξες εποχές! Αλλάξαν όμως οι καιροί… Τώρα ποιος τα θυμάται, όλα αυτά! Πάλι καλά που ο τοπικός δήμος πήρε τότε, πριν από χρόνια, την πρωτοβουλία και ονόμασε έτσι αυτόν το δρόμο. Κάτι έμεινε έτσι…Τι γίνεται; Έτοιμο το λάστιχο;»

Καθώς έσκυβε να ελέγξει τα ελαστικά του ολοκαίνουργιου και πάμφθηνου Χιουντάι, το μάτι του έπεσε πάνω στην καρότσα, σε ένα μικρό πλαίσιο: «N. 752419806NT-Hyundai-Made in the Republic of Macedonia, E.U.»

Αλλά δεν είπε τίποτα.

Αθήνα, Φεβρουάριος 2025

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ

Βλέπε λ.χ. Robinson: “The dire future of conventional tires”, Harvard Business Review, volume 113, May 2005

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 49, 5/05