«Πάει, άδειασε η θάλασσα»

Βάσω Κανελλοπούλου

Ηταν ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό στο γραφικό λιμάνι της παραλιακής πόλης. Μόλις ο πρώτος ψαράς ξεφορτώνει τα ελάχιστα ψάρια της ημέρας στον πάγκο, ακούω τη νοικοκυρά που περίμενε από ώρα να έλθουν τα καΐκια: «Πάει άδειασε η θάλασσα, κάθε ημέρα τα ίδια, δεν υπάρχει ψάρι». Σε πέντε λεπτά καταφθάνει ο δεύτερος ψαράς. Με έκπληξη, αντιλαμβάνομαι ότι είναι σε κατάσταση φοβερού εκνευρισμού. Πετά τα ψάρια του στον πάγκο, τα πλένει με σπασμωδικές και νευρικές κινήσεις, μουρμουρίζει διάφορα ακατανόητα για μένα, είναι τέλος πάντων εκτός εαυτού. Μαθαίνω ότι έχει σκάφος με ισχυρή μηχανή που καταπίνει το πετρέλαιο. Καθώς το τελευταίο ακριβαίνει, καθώς η ψαριά συνεχώς λιγοστεύει, τα έξοδα έχουν φθάσει τα 150 ευρώ την ημέρα, ενώ τα έσοδα κυμαίνονται γύρω στα 80 ευρώ. Αδύνατον να επιβιώσει.

Μέσα στο διπλανό ελλιμενισμένο καΐκι, ο ιδιοκτήτης, παράκτιος ψαράς και αυτός, μου εξηγεί πως ο ίδιος, με μικρή μηχανή, τα φέρνει βόλτα, οριακά. Δεν μπαίνει μέσα, αλλά τα έσοδα είναι ελάχιστα. Κατά τη γνώμη του πατέρα του, που δηλώνει 45 χρόνια συμβίωσης με τη θάλασσα, την ουσιαστική καταστροφή την κάνουν οι μηχανότρατες γιατί ξυρίζουν το βυθό με τα συρόμενα εργαλεία και πίσω τους αφήνουν μια έρημο που δεν μπορεί να υποστηρίξει τη θαλάσσια ζωή. Καταστρέφουν και τα θαλάσσια λιβάδια της Ποσειδωνίας που αποτελούν ζωτικό βιότοπο των ψαριών.

Παρανόμως, συνεχίζει ο έμπειρος ψαράς, οι τράτες πλησιάζουν όλο και περισσότερο την ακτή, δηλαδή τις περιοχές που αναπαράγονται τα ψάρια. Κι όταν το λιμεναρχείο πιάσει τους παρανομούντες τους δίνει τη δυνατότητα να ορίσουν εκείνοι ποιες ημέρες θα εκτίσουν την ποινή της υποχρεωτικής αργίας! Όπως είναι φυσικό, επιλέγουν τις ημέρες με φουρτούνα, που δεν θα έβγαιναν έτσι κι αλλιώς για ψάρεμα. Αφού λοιπόν στην ουσία, η ποινή ακυρώνεται, γιατί να μην πλησιάσουν την ακτή; Έτσι καταστρέφονται οι βιότοποι και τα μικρής ηλικίας ψαράκια πριν να μπορέσουν να μεγαλώσουν και να αναπαραχθούν. Πώς λοιπόν να έχουμε ψάρια; Καταλήγει ο ηλικιωμένος ψαράς και περιγράφει με μεγάλη νοσταλγία ως κήπους της Εδέμ, τους ψαρότοπους της αφθονίας που συναντούσε κάθε ημέρα στα νιάτα του, ακριβώς στην ίδια περιοχή.

Τον περασμένο Μάρτη η Ελληνική κυβέρνηση μείωσε τις υποχρεωτικές αποστάσεις της τράτας από την ακτή, από το 1,5 ναυτικό μίλι που ορίζει ο Ευρωπαϊκός κανονισμός, στο 1 μίλι. Η νομιμότητα της απόφασης αυτής αμφισβητείται από τον επίτροπο Αλιείας της ΕΕ. Επιπλέον στη χώρα μας δεν λαμβάνονται μέτρα για τα αλιευτικά καταφύγια- περιοχές που επιτρέπουν την ανενόχλητη αναπαραγωγή των ψαριών... Τι να απαντήσεις στον παράκτιο ψαρά;

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 85, 9/08