Γεωθερμία: Ανεκμετάλλευτη ενέργεια

                                                                                       Μπάμπης ΜΠΙΛΙΝΗΣ

Την Κυριακή 19/10/08 έγινε στην Μήλο ημερίδα  του τμήματος Οικολογίας του ΣΥΝ για την γεωθερμία. Ήταν η πρώτη προσπάθεια διαλόγου, που έγινε μετά από είκοσι χρόνια, τότε που με ευθύνη της ΔΕΗ η αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου στη Μήλο απέτυχε και ταυτόχρονα κάθε άλλη προσπάθεια στην χώρα για αξιοποίηση της γεωθερμίας σταμάτησε. Η συμμετοχή του κόσμου μαζική και η καχυποψία  προς νέα προσπάθεια αξιοποίησης του γεωθερμικού πεδίου διάχυτη. 

Έχει δίκιο ο κόσμος να είναι καχύποπτος στις πρωτοβουλίες των επενδυτών στο θέμα της Γεωθερμίας (και όχι μόνο). Φυσικά αφού κινούνται από τη λογική του κέρδους και αν «τρυπώσουν» θα προσπαθήσουν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Αν βρουν –τους δώσουμε την ευκαιρία και βρουν πελατεία, όχι 5 αλλά 1005 MW θα φτιάξουν . (Σε μεγάλα μεγέθη καμιά ανανεώσιμη πηγή ενέργειας δεν είναι ήπια.) Το θέμα δεν είναι τι κάνουν οι επενδυτές, αλλά τι κάνει η κοινωνία, τα κόμματα, η τοπική αυτοδιοίκηση, η κυβέρνηση. Δεν μπορώ να καταλάβω τη λογική αυτών που την Κυριακή ζητούσαν επιτακτικά να τοποθετηθεί ο πρόεδρος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ για το μέγεθος της μονάδας. Σε τι αυτό θα εξασφάλιζε το νησί;

Το θέμα της αξιοποίησης του γεωθερμικού πεδίου της Μήλου είναι κύρια πολιτικό. Αν επιμείνουμε σε τεχνικά ζητήματα έχουμε ξεκινήσει ανάποδα. Είναι σαν να βάζουμε το κάρο μπροστά από τα άλογα (φορτωμένο μάλιστα υπέρβαρα με τις καυτές πατάτες της προ εικοσαετίας αποτυχίας της ΔΕΗ). Ο ΣΥΝ αυτό που ήθελε να κάνει με την ημερίδα είναι να ξεκινήσει την πολιτική συζήτηση  για το θέμα. Κάτι που οφείλουν να κάνουν όλοι από τώρα και να μην τρέχουν αργότερα πίσω από επενδυτικές προτάσεις ιδιωτών.

Πρώτα η κοινωνία – η πολιτική θα θέσει τους όρους, τα όρια, το μέγεθος, τις προϋποθέσεις και το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν οι όποιοι επενδυτές. Και εργαλεία για αυτή την προσπάθεια της έχει: Το ειδικό χωροταξικό για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας,( που με ευθύνη της  κυβέρνησης αργεί απελπιστικά), τα τοπικά χωροταξικά σχέδια, τη νομοθεσία για τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τη νομολογία του ΣτΕ για την προστασία των νησιών και των μικρών οικοσυστημάτων και το κυριότερο και ισχυρότερο την κινηματική δράση.  Ακούστηκε έντονα, γιατί αυτό ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα  στην προηγούμενη προσπάθεια, ότι η τεχνολογία για την επαναεισαγωγή  του υδρόθειου πίσω στη γεώτρηση  είναι ακριβή και επομένως υπάρχει κίνδυνος να αφήνεται το υδρόθειο ελεύθερο στην ατμόσφαιρα. Το αν η τεχνολογία για το υδρόθειο είναι ακριβή δεν είναι ζήτημα προς διαπραγμάτευση. Αυτή είναι  και ας την υπολογίσει ο επενδυτής στο κόστος της επένδυσης. Αν πάλι δεν τον συμφέρει ας μην προχωρήσει σε αυτή του την επένδυση. Η προστασία του περιβάλλοντος και η ποιότητα ζωής των κατοίκων του νησιού δεν παζαρεύεται.

Η παρουσία της ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ στην ημερίδα ήταν πραγματικά πολύ «λίγη». Όχι μόνο δεν μπόρεσε να κάνει ένα πρόχειρο απολογισμό για το προ εικοσαετίας αποτυχημένο πείραμα, αλλά όπως φάνηκε δεν μπορεί να προχωρήσει την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών  Ενέργειας. Είναι πλέον φανερό ότι η ΔΕΗ έχει συνδέσει το ενεργειακό μέλλον της χώρας μας με το πετρέλαιο, τον λιθάνθρακα και όπως αφήνει να εννοηθεί με την πυρηνική ενέργεια. (Αναφορά στην «καθαρή» πυρηνική ενέργεια  έκανε και ο εκπρόσωπος του σωματείου τουριστικών επιχειρήσεων  της Μήλου. Τι εννοούσε; Να μετατραπεί το εργοστάσιο της ΔΕΗ στο νησί σε πυρηνικό;)

Είναι αλήθεια ότι με την απελευθέρωση της ενέργειας, την πολιτική ανεπάρκεια των κομμάτων που κυβέρνησαν και κυβερνούν την Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες και την απληστία του ιδιωτικού κεφαλαίου, που ανακάλυψε καινούργιο ελ ντοράντο για εύκολο πλουτισμό η προσπάθεια για προστασία του περιβάλλοντος και για καλύτερη ποιότητα ζωής με τις Ανανεώσιμές Πηγές Ενέργειας, όχι μόνο έχει καθυστερήσει, αλλά και έχει δυσφημιστεί. Το παράδειγμα της Σερίφου είναι χαρακτηριστικό. Ένα νησί έτρεχε πίσω από τα φαραωνικού μεγέθους σχέδια ενός ιδιώτη για εκμετάλλευση του αιολικού πεδίου.

Η ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό. Όποια προσπάθεια  για αξιοποίηση του Γεωθερμικού πεδίου στη Μήλο, είτε με χαμηλή, είτε με υψηλή ενθαλπία, γίνει, πρέπει να ξεκινά από αυτή την πολιτική θέση.  Η  συζήτηση αυτή την φορά άνοιξε έγκαιρα και ελπίζω να μην πάει χαμένη κι αυτή η ευκαιρία. Η κοινωνία έχει την δύναμη να επιβάλλει το πλαίσιο σε όποια επενδυτική πρόταση, οποιουδήποτε ιδιώτη.

Μπορούμε να αναπτύξουμε τη Μήλο, που έχει μια ιστορία, βάζοντας όρους. Δεν μπορούμε να αφήσουμε την αγορά να ορίσει τον ενεργειακό σχεδιασμό , γιατί η αγορά έχει ένα μόνο κίνητρο, την παραγωγή κέρδους.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 87, 11/09