Τοξικοί Καναπέδες!

Βασίλης Παπακριβόπουλος

Καθώς η Κίνα βρίσκεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες της κρίσης που πλήττει του καλύτερους πελάτες της, περιορίζοντας τους διψήφιους ρυθμούς της οικονομικής μεγέθυνσης, η κυβέρνηση της χώρας εξήγγειλε ένα μεγαλόπνοο πρόγραμμα κρατικών δαπανών (το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από τα συσσωρευμένα ως τώρα εμπορικά πλεονάσματα) για την ανάπτυξη των πάσης φύσεως υποδομών. Είναι δε πολύ πιθανόν ότι το περιβάλλον, το αποπαίδι της ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης της τελευταίας εικοσαετίας, θα ωφεληθεί σε αρκετά σημαντικo βαθμό. Όμως, αυτό που ίσως θα έπρεπε να αποτελέσει την μεγαλύτερη εθνική προτεραιότητα της χώρας είναι η δημιουργία αξιόπιστων θεσμών και μηχανισμών ελέγχου των κάθε είδους προϊόντων. Κι αυτό γιατί απειλείται σοβαρά, όχι μονάχα η διατροφική ασφάλεια ενός πληθυσμού που ξεπερνάει κατά πολύ το ένα δισεκατομμύριο, αλλά και το βάθρο στο οποίο στηρίχθηκε ως τώρα η ευημερία της χώρας: το εξαγωγικό εμπόριο.

Κι όντως, αν η κρίση που συγκλονίζει τον Δυτικό χρηματοπιστωτικό τομέα οφείλεται στην απληστία για κέρδος και στην έλλειψη μηχανισμών ελέγχου, από τους ίδιους ακριβώς λόγους ενδέχεται να κινδυνεύσει και η κοινωνική συνοχή της χώρας αλλά και η εξωστρεφής οικονομία της.

Πράγματι, μετά τα σκάνδαλα των κινεζικών δηλητηριωδών γατοτροφών και σκυλοτροφών που εξήχθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα κατεψυγμένα ζυμαρικά που περιείχαν τοξικές ουσίες και οδήγησαν χιλιάδες Γιαπωνέζους καταναλωτές στο νοσοκομείο με σοβαρή δηλητηρίαση, την αυτοκτονία του γενικού διευθυντή του Οργανισμού Τροφίμων όταν διαπιστώθηκε ο αθέμιτος πλουτισμός του από δωροδοκίες (1) και την εκτέλεση, το 2007, του Οργανισμού Φαρμάκων επειδή είχε δωροδοκηθεί για να εγκρίνει την κυκλοφορία επικίνδυνων σκευασμάτων που οδήγησαν στο θάνατο πολλούς ασθενείς, τόσο στην Κίνα όσο και στον Τρίτο Κόσμο, ήρθε η σειρά του μολυσμένου με μελαμίνη γάλακτος που απασχόλησε πρόσφατα την επικαιρότητα..

Όμως, στις 30 Οκτωβρίου, η Ημερησία του λαού και το ειδησεογραφικό πρακτορείο Xinhua παραδέχτηκαν αυτό που όλοι φοβόντουσαν στη χώρα: το σκάνδαλο της μελαμίνης δεν περιορίζεται στο αγελαδινό γάλα και στα 54.000 άρρωστα βρέφη: ίχνη μελαμίνης ανιχνεύτηκαν επίσης σε αυγά και σε κάθε είδους ζωοτροφές, για πουλερικά, ιχθυοκαλλιέργειες και την κτηνοτροφία. Μάλιστα, σύμφωνα με την (ανώνυμη) μαρτυρία ενός Κινέζου εμπειρογνώμονα, ενώ μέχρι πριν πέντε χρόνια οι χημικές βιομηχανίες πλήρωναν υπεργολάβους για να ξεφορτωθούν από τις εγκαταστάσεις τους τα υπολείμματα της μελαμίνης, στη συνέχεια άρχισαν να τα πουλάνε σε βιομήχανους ζωοτροφών που τα μετέτρεπαν σε «σκόνη πρωτεΐνης»  (2). Η έκταση του προβλήματος για τη δημόσια υγεία γίνεται περισσότερο κατανοητή αν σκεφθεί κανείς ότι η κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος και γαλακτοκομικών αποτελεί μια πολύ πρόσφατη και περιθωριακή διατροφική συνήθεια, ενώ τα αυγά, τα πουλερικά το ψάρι και το χοιρινό κατέχουν  κυρίαρχη θέση στην κινεζική διατροφή…  

Από την άλλη πλευρά, τα κινεζικά προϊόντα πρωταγωνιστούν σε άλλο ένα πολύκροτο σκάνδαλο στην Ευρώπη. Έτσι, πολύ πρόσφατα, στη Γαλλία ξέσπασε ένα καινούριο σκάνδαλο με κινεζικά τοξικά προϊόντα: η πολύ γνωστή αλυσίδα ένδυσης Etam διέθεσε στην πελατεία της 881 ζευγάρια μπότες κινεζικής κατασκευής, οι οποίες οδήγησαν πολλές από τις πελάτισσες στα νοσοκομεία με εκζέματα, εγκαύματα και διάφορα άλλα σοβαρά δερματολογικά προβλήματα. Όσο κι αν  κατά την παραγωγή των υποδημάτων είχαν τηρηθεί οι προδιαγραφές της παραγγελιοδότριας εταιρίας, κατά τη συσκευασία τους χρησιμοποιήθηκε το ισχυρότατο μυκητοκτόνο dimethylfumarate, μια ουσία επικίνδυνη –και απαγορευμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση- για να αποτραπεί η τυχόν υποβάθμιση των προϊόντων από την υγρασία και τη μούχλα, τόσο κατά την αποθήκευσή τους σε συνθήκες υψηλής υγρασίας, όσο και κατά τη μεταφορά τους (3).

Βέβαια, ο εντοπισμός της αιτίας αυτών των κρουσμάτων δεν ήταν δύσκολος καθώς δεν ήταν η πρώτη φορά που αυτό το μυκητοκτόνο αναστάτωνε τις ευρωπαϊκές υγειονομικές αρχές: την περίοδο 200-7-2008 πουλήθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία, στη Φινλανδία και στη Γαλλία δεκάδες χιλιάδες καναπέδες στη συσκευασία των οποίων είχε χρησιμοποιηθεί αυτό το επικίνδυνο  μυκητοκτόνο. Εκείνη την εποχή, ο εντοπισμός υπήρξε πολύ πιο δύσκολη υπόθεση, και σίγουρα υπήρξε μεγάλος αριθμός κρουσμάτων των οποίων η αιτία δεν αναγνωρίστηκε.

  Μονάχα στη Γαλλία,  εκατοντάδες πελάτες που είχαν αγοράσει καναπέ από τη μεγάλη αλυσίδα Conforama (ειδικεύεται στα είδη σπιτιού και μαστορέματος) προσβλήθηκαν από αλλεργία (μάλιστα αρκετές δεκάδες νοσηλεύτηκαν σε κρίσιμη κατάσταση), ενώ πλήθος άλλων τη γλίτωσε με μια κρίση έντονης φαγούρας. Μάλιστα, 400 άτομα έχουν έως σήμερα προσέλθει στα γραφεία της εταιρίας προσκομίζοντας πιστοποιητικά από γιατρούς για να ζητήσουν αποζημίωση (4). Η εταιρία κατηγορείται ότι άργησε να αποσύρει τα προϊόντα της, να κοινοποιήσει το πρόβλημα και να έρθει σε επαφή με τους 38.000 άτυχους πελάτες της.       

Φυσικά, εκτός από την –ήδη κάκιστη- εικόνα των προϊόντων made in China, επλήγη και η εικόνα της Conforama, η οποία είχε την ατυχία να επιλέξει πρόσφατα το διαφημιστικό σύνθημα  «Conforama : η χώρα όπου η ζωή είναι φτηνότερη» : ορισμένοι έχουν αρχίσει να το συμπληρώνουν με την εξής φράση «…- Κίνα : η χώρα όπου η ζωή είναι πολύ φτηνή, αναλώσιμη».

Βασίλης Παπακριβόπουλος

1) Le Monde, 16-08-08, «Suicide d’un haut responsable de la qualité alimentaire»

2)  Le Monde, 11-11-08, «De l’animal à l’homme : le chaînon toxique». Μάλιστα, σε αυτό το άρθρο γίνεται αναφορά στις έρευνες εμπειρογνωμόνων της International Solid Waste Association ότι, γενικότερα στην Ασία, στην βιομηχανική κτηνοτροφία χρησιμοποιούνται τόσο μεγάλες ποσότητες ορμονών, αντιβιοτικών, φαρμάκων και ζωοτροφών που περιέχουν βαρέα μέταλλα και αρσενικό, ώστε οι μεγάλες ποσότητες κοπράνων των ζώων να αποτελούν σοβαρή πηγή ρύπανσης…!

3) Libération, 6-11-08, «Après les fauteuils, les chaussures chinoises qui démangent»

4) Libération, 18-9-07, «Les fauteuils de Conforama donnaient de l’eczéma»

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 88, 12/08