Χρηματιστηριακή κρίση και Οικοσύστημα

Μία νέα πραγματικότητα

      Μιχάλης Στρατηγάκης

Ε- mail: stratigakis@pasteur.gr

Οι ερμηνείες που δίνονται μέχρι τώρα για την τρέχουσα παγκόσμια χρηματιστηριακή κρίση είναι τεχνικές και πολιτικές. Αναφέρονται σε στεγαστικά δάνεια προς φτωχούς δανειολήπτες που δημιούργησαν «τοξικά ομόλογα» τα οποία εν συνεχεία πέρασαν από το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα στην παγκόσμια οικονομία μέσω τραπεζών. Ενοχοποιείται η ελλιπής παρέμβαση του κράτους καθώς και ο κακός σχεδιασμός και η απληστία των «Golden Boys» για υψηλά bonus. Είναι όμως αυτά αρκετά για να εξηγηθεί μία τόσο μεγάλη οικονομική αναστάτωση;

      Η λογιστική αξία (βλέπε πραγματική) των μετοχών είναι συνήθως λιγότερο από το 10% της χρηματιστηριακής. Λογιστική αξία είναι το πηλίκο της πραγματικής αξίας (περιουσία κ.λ.π.) μιας εισηγμένης δια του αριθμού των μετοχών. Το υπόλοιπο 90% είναι η προσδοκία για ανάπτυξη. Άρα όποιος αγοράζει μία μετοχή δεν αγοράζει μόνο πραγματική αξία αλλά και την πιθανότητα να την μεταπωλήσει σε υψηλότερη τιμή μετά από περαιτέρω ανάπτυξη της εισηγμένης επιχείρησης. Αυτή ακριβώς η πιθανότητα έχει μειωθεί.

      Κατά κανόνα οι φυσικοί πόροι για την ανάπτυξη αντλούνται άμεσα ή έμμεσα από το οικοσύστημα π.χ.

1.Βιομηχανική παραγωγή: Τεράστιες ποσότητες υλικών που είναι συμβατά με το οικοσύστημα μετατρέπονται σε ασύμβατα. Για παράδειγμα τα ορυκτά καύσιμα μετατρέπονται σε διοξείδιο του άνθρακα τόσο κατά την παραγωγική διαδικασία όσο και κατά τη χρήση προϊόντων της βιομηχανικής παραγωγής όπως αυτοκίνητα και ηλεκτρικές συσκευές. Επίσης τα βιομηχανικά απόβλητα κατά κανόνα μολύνουν το περιβάλλον.

2.Γεωργική παραγωγή: Τεράστιες εκτάσεις μετατρέπονται από δασικές σε καλλιεργήσιμες με αποτέλεσμα τη διατάραξη της βιοποικιλότητας τόσο στη χλωρίδα όσο και στην πανίδα. Αυτό γίνεται πιο έντονο με τη χρήση φυτοφαρμάκων την υπερκατανάλωση νερού και τις μονοκαλλιέργειες.

3.Οικιστική και τουριστική ανάπτυξη: Εδώ εκτός από την χωροταξική επιβάρυνση έχουμε και τις πολύ μεγάλες ανάγκες σε υποδομές, πρώτες ύλες και προϊόντα για τους πληθυσμούς που εγκαθίστανται ή μεταφέρονται χωρίς να αναφέρουμε τα απόβλητα.

  Όλα αυτά και πολλά άλλα έχουν προκαλέσει σημαντικές αλλοιώσεις στο οικοσύστημα τόσο στην ξηρά και την θάλασσα όσο και στην ατμόσφαιρα με κυριότερο το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

  Είναι αυτονόητο λοιπόν ότι οι φυσικοί πόροι στενεύουν και αρχίζει να δημιουργείται κλίμα δυσπιστίας για περισσότερη ανάπτυξη. Σε αυτό έχουν συντελέσει η πρόσφατη ενεργειακή κρίση, η παγκόσμια κρίση στις τιμές των τροφίμων και οι ερμηνείες που δίνονται για τις κλιματικές αλλαγές σε σχέση με το περιβάλλον.

 Το 1929 ο πληθυσμός της γης ήταν λιγότερο από 2 δισεκατομμύρια και σήμερα είναι σχεδόν 7 αυξανόμενος με ρυθμό 70 εκατομμύρια περίπου το χρόνο. Εκτός αυτού η μέση κατανάλωση περιβαλλοντικών πόρων ανά άτομο είναι σήμερα πάνω από διπλάσια σε σχέση με το 1929. Τότε το οικοσύστημα είχε ακόμη περιθώρια. Σήμερα που έχει φτάσει στα όριά του έχουμε παροδική κρίση ή νέα πραγματικότητα υπό το βάρος περιβαλλοντικών επιπτώσεων; 

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 88, 12/08