Η λειψυδρία και τα μέτρα της αντιμετώπισής της

                                                                                 Μιχάλης Παπαγιαννάκης

(Ομιλία του βουλευτή Β’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ στην επερώτηση δεκατεσσάρων Βουλευτών του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., σχετικά με τη λειψυδρία και τα μέτρα της αντιμετώπισής της)

Όταν έγιναν οι προγραμματικές δηλώσεις της Κυβερνήσεως πριν από ένα χρόνο, είχαμε αφιερώσει πολλά -το μεγαλύτερο ίσως κομμάτι των παρεμβάσεών μας- σε θέματα οικολογικής προστασίας και αειφορίας. Και το μεγαλύτερο κομμάτι από αυτά το είχαμε αφιερώσει στα θέματα του νερού, της λειψυδρίας, της κακής διαχείρισής του κ.λπ.. Έκτοτε δεν έχει γίνει τίποτα.

Τα ξαναπαίρνουμε αυτά τα θέματα, τα ξαναβάζουμε όλα στην επερώτηση που υποβάλαμε προς την Κυβέρνηση. Δεν θα τα ξαναπιάσω και εγώ. Είναι γραμμένα, τα είπε ο κ. Τσούκαλης, θα τα πουν και οι άλλοι συνάδελφοι. Θέλω, όμως, να τονίσω μερικά από αυτά, γιατί νομίζω ότι πρέπει να σκεφθούμε λιγάκι και με όρους πλέον συνθηματικούς, για να συνεννοούμαστε.

Πρώτος όρος: Το οικολογικό αποτύπωμα της χώρας. Θα είδατε όλοι αυτά που δημοσίευσε η WWF πρόσφατα. Η Ελλάδα είναι ενδέκατη, στη χειρότερη θέση στον κόσμο, ως προς το γενικό της οικολογικό αποτύπωμα και δεύτερη στον κόσμο ως προς την κατανάλωση και τη διαχείριση του νερού. Μάλιστα, είναι δεύτερη μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Βλέπω ότι εκεί έχουμε καλή παρέα και είμαστε στις χώρες που έχουν τα κακά ρεκόρ.

Έχουμε, λοιπόν, προφανώς πρόβλημα κατανάλωσης και σπατάλης νερού. Η υπερεντατικοποιημένη γεωργία μας καταναλίσκει το 80% με 87% του νερού που έχουμε, ένα ποσοστό που δεν γνωρίζει καμία άλλη χώρα.

Αυτές οι ποσότητες οφείλονται, κυρίως, στο ότι βρίσκουν οι αγρότες μας, ή γενικά όσοι ασχολούνται με αυτά τα ζητήματα, «εύκολα», χωρίς ελέγχους και χωρίς αποτρεπτικό κόστος το νερό, όπου μπορούν, σε όσο βάθος πάνε. Και επομένως, πάλι οδηγούν σε κατασπατάληση του πόρου και επίσης σε απώλειες, κατά τη μεταφορά του νερού και κατά τη χρήση του. Και μάλιστα, χρησιμοποιώντας απαρχαιωμένες μεθόδους άρδευσης και ακατάλληλα εργαλεία, αντί των σύγχρονων μεθόδων, όπως είναι η στάγδην άρδευση, η υπόγεια άρδευση, η ανακύκλωση αστικών υδάτων, η κατασκευή μικρών φραγμάτων κ.λπ., οδηγούν επίσης σε κατασπατάληση του πόρου του νερού.

Οι άλλοι τρόποι κατανάλωσης νερού καταναλίσκουν λιγότερο. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ντε και καλά ότι συμβάλλουν λίγο στα προβλήματά μας. Στα μεν αστικά δίκτυα ξέρουμε ότι τα δίκτυα ύδρευσης χάνουν, 35% έως 60%, του νερού κατά τη μεταφορά. Στις τουριστικές δραστηριότητες ξέρουμε, ότι με τη μεγάλη κατανάλωση που υπάρχει το καλοκαίρι με τις υψηλές θερμοκρασίες -εκεί είναι το μεγάλο πρόβλημα και γίνεται οξύ- γίνεται η κατάσταση όλο και χειρότερη με αυτά τα απίστευτα σχέδια επενδύσεων, σε γήπεδα και σε γκολφ, τα οποία είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα και ιδιαίτερα υδροβόρα. Και βεβαίως ο βιομηχανικός τομέας, ο οποίος καταναλίσκει το μικρότερο ποσοστό, ίσως κάνει τη μεγαλύτερη ζημιά, διότι αυτός επηρεάζει κυρίως, όχι την ποσότητα, αλλά την ποιότητα του διαθέσιμου νερού, με όλες αυτές τις ρυπάνσεις και τις αποβολές αποβλήτων σε ποτάμια και σε υδροφόρους ορίζοντες που γνωρίζουμε αυτόν τον καιρό. Όλα αυτά δημιουργούν εφιαλτικές καταστάσεις και προοπτικές. Υπάρχουν λίμνες που εξαφανίστηκαν, η λίμνη Κορώνεια, άλλες που κινδυνεύουν, η Δοϊράνη, η Βεγορίτιδα, ο Πηνειός ποταμός πνέει τα λοίσθια. Στις αρνητικές προοπτικές σε περιφέρειες της χώρας, αναφέρθηκε ο κ. Τσούκαλης.

Νομίζω, λοιπόν, ότι τα μέτρα που μας προτάθηκε να πάρουμε για να λύσουμε αυτά τα ζητήματα απεδείχθησαν αναποτελεσματικά και αρνητικά. Ούτε οι γεωτρήσεις -κατ’ εκτίμηση είναι διακόσιες χιλιάδες και με τις παράνομες, ίσως να διπλασιάζονται- έλυσαν το πρόβλημα –ίσα-ίσα επέτειναν το πρόβλημα- ούτε τα μεγάλα Φαραωνικά έργα, όπως οι εκτροπές ποταμών, Αχελώος αλλά και Μόρνος, αλλά και Εύηνος και παλαιότερα σχέδια και ένωσης λιμνών, έδωσαν καμία οριστική και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα. Αντιθέτως.

Επομένως, εγώ θα έλεγα να επιμείνουμε να επανέλθουν στο όλο ζήτημα και αντί να πιάσουμε τη γενική θεωρία, θα σας ζητούσα εντελώς έτσι συνθηματικά, όπως είπα και στην αρχή της ομιλίας μου, εμβληματικά, μερικές πράξεις, μερικές δράσεις. Πείτε οριστικά «όχι» στις εκτροπές ποταμών. Ακυρώστε τον Αχελώο. Ζητήστε αμέσως πλήρη και επίσημη απογραφή όλων των γεωτρήσεων που υπάρχουν στη χώρα. Υπάρχουν υπηρεσίες, να το κάνετε. Απογραφή τους και επαναξιολόγησή τους και επανέγκρισή τους και επομένως και κλείσιμο πολλών απ’ αυτές.

Προωθήστε τα νέα προγράμματα καλλιεργειών. Όπου έγιναν προσπάθειες, έδωσαν αποτελέσματα.

Τις νέες μεθόδους μεταφοράς νερών και άρδευσης και δώστε και τα σχετικά κίνητρα. Πρόγραμμα για την αλλαγή όλων των υδρευτικών δικτύων των πόλεων, ιδιαίτερα της Αθήνας που φαίνεται ότι είναι από τα χειρότερα.

Μελετήστε τις μεθόδους και τις τεχνικές μέτρησης και παροχής του νερού, ώστε να μπορεί να εξορθολογιστεί η διανομή του και η τιμολόγησή του. Να γίνει σε όλη την Ελλάδα, ό,τι γίνεται στις πόλεις.

Να μετριέται το νερό, ώστε να μπορούμε να ξέρουμε τι καταναλίσκει ο καθένας και πώς μπορούμε με τις τιμές, όχι να φτιάξουμε λεφτά για το ταμείο, αλλά να οδηγήσουμε σε αποτρεπτικές του χρήσεις σε εξοικονόμηση του νερού. Πάρτε ένα από τα καλύτερα παραδείγματα που μπορείτε να πάρετε. Φτιάξτε το βιολογικό καθαρισμό. Φτιάξαμε το βιολογικό καθαρισμό στην Ψυτάλλεια, πάρτε το νερό της Ψυτάλλειας και ποτίστε το Ποικίλο Όρος. Θα ήταν κάτι το εντελώς εμβληματικό και πάρα πολύ χρήσιμο για όλη τη χώρα.

Πάρτε μέτρα, ένα πρόγραμμα για την αποκατάσταση των λιμνών και ιδιαίτερα της Κορώνειας για την οποία υπάρχουν και πόροι, αλλά υπάρχουν ανάξιες τοπικές αρχές. Βάλτε μπροστά πραγματικά ένα γενναίο πρόγραμμα αφαλάτωσης για όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα φυσικά τα νησιά που το έχουν ανάγκη. Το κόστος της μικραίνει συνεχώς, ιδίως δε, αν τη συνδυάσουμε και με νέους μεθόδους χρήσεως ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θα μπορούμε να έχουμε πολλαπλό όφελος.

Και τέλος, ενσωματώστε μέσα στην πολιτική μας αυστηρές προδιαγραφές για τις εγκαταστάσεις των γκολφ, εγώ θα έλεγα να απαγορευτούν- και άλλων τέτοιων εγκαταστάσεων ενεργοβόρων και μια γενική αποτρεπτική τιμολόγηση των χρήσεων του νερού, ώστε πάνω από την κανονική χρήση μιας κανονικής οικογένειας με άνεση, η υπόλοιπη κατανάλωση –πισίνες και άλλα διάφορα τέτοια πράγματα- να τιμολογούνται σε πολλαπλές τιμές και αποτρεπτικά και εγώ θα έλεγα και σε κάποιο σημείο και εμβληματικά για την υπόλοιπη κοινωνία.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 88, 12/08