Η Θηλυκοποίηση των Αρσενικών και η Σύγχρονη Οικονομική σκέψη

Βάσω Κανελλοπούλου

Η Θηλυκοποίηση

Τα ερευνητικά και στατιστικά δεδομένα αποδεικνύουν, πέραν πάσης αμφιβολίας τη σημαντική μείωση της γονιμότητας των αρσενικών και στη φύση και στον άνθρωπο. Εκείνο που δεν ήταν μέχρι πρόσφατα γνωστό στο ευρύτερο κοινό είναι ότι αυτό οφείλεται στην περιβαλλοντική ρύπανση. Πολλές έρευνες συγκλίνουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Αντιμετωπίζουμε μια θηλυκοποίηση των πληθυσμών που προκαλείται από τις επιλογές μας. Βέβαια ούτε τα θηλυκά μένουν ανεπηρέαστα, αντιμετωπίζουν και αυτά ορμονικές διαταραχές με διάφορες νοσηρές επιπτώσεις, καθώς το περιβάλλον, έχει γεμίσει με ουσίες που μιμούνται τις ορμόνες μας και ξεγελούν τον οργανισμό δημιουργώντας προβλήματα. Οι ουσίες αυτές αποκαλούνται ενδοκρινικοί διαταράκτες. Πρόκειται για ένα τεράστιο θέμα δημόσιας υγείας που απαιτεί πολιτικές απαντήσεις.

Στο ντοκυμαντέρ της ARTE  με τίτλο «Αρσενικά δε Κίνδυνο»,  σοβαροί ερευνητές με δημοσιευμένες μελέτες, βγήκαν από τα εργαστήρια για να μας δώσουν το μήνυμα: «Τα προβλήματα του αναπαραγωγικού συστήματος των αρσενικών είναι σήμερα πολύ σοβαρά, πιθανόν όσο και η Κλιματική Αλλαγή», είπε ο Niels Skakkebaek, διευθυντής ερευνών του πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Κοπεγχάγης στη Δανία, στους δημιουργούς του ντοκυμαντέρ. Δυστυχώς και οι υπόλοιπες ερευνητικές μαρτυρίες υποστήριξαν την ίδια τοποθέτηση. «Στην αρχή δεν μπορούσα να πιστέψω τα αποτελέσματα» λένε οι περισσότεροι ερευνητές. Τα αποτελέσματα αναφέρονται είτε σε ορισμένα είδη- δήθεν αδρανών πλαστικών καθημερινής χρήσης- που περιέχουν ουσίες οι οποίες μιμούνται τα οιστρογόνα, ή σε θηλυκοποίηση αρσενικών βατράχων που ζούσαν σε νερά με κάποια φυτοφάρμακα, ή σε πολύ σημαντική στατιστική μείωση ανδρικής γονιμότητας κλπ. Υπάρχει όμως και κάποιο αισιόδοξο μήνυμα, καθώς στους ζωικούς πληθυσμούς που ερευνήθηκαν, η βλάβη αποδείχθηκε ανατρέψιμη μετά την αφαίρεση της ρύπανσης.

Η πολιτική διάσταση

Η ηθική εξέγερση των εφήβων που βιώνουμε αυτήν την εποχή, μας καλεί άμεσα να κάνουμε αυτοκριτική για όλα όσα εμείς ανεχόμαστε και στη συνέχεια τους κληροδοτούμε. Παρά τις ιαχές μας περί δημοκρατίας, αφήνουμε την ουσιαστική δημοκρατία συνεχώς να υποχωρεί πχ. σε ζωτικότατους τομείς όπως η αυθαίρετη επιβολή κάποιων τεχνολογιών καθημερινής χρήσης. Δεν προβληματιζόμαστε για τη σχέση μεταξύ δημοκρατίας και αυτών των τεχνολογιών οι οποίες μας επιβάλλονται χωρίς καν να ερωτηθούμε. Η Βία έχει πολλές μορφές, ορισμένες από αυτές ιδιαίτερα ύπουλες, καθώς οι επιπτώσεις τους εκφράζονται καθυστερημένα και έτσι η σχέση αιτίου αιτιατού, δεν είναι άμεσα αντιληπτή. Μια τέτοια μορφή βίας είναι η χημική ρύπανση που εισπράττουμε μέσα από τα φυτοφάρμακα τα είδη καθαρισμού, τα καλλυντικά, τα σαπούνια και σαμπουάν, τα υλικά των ειδών οικιακής χρήσης τις κόλες των πλακιδίων τα μονωτικά και  από τον αέρα που αναπνέουμε. Στη θεωρία ο καταναλωτής είναι βασιλιάς γιατί υποτίθεται μπορεί να επιλέξει ισορροπώντας το μικρότερο κόστος με το προϊόν που περισσότερο τον ωφελεί, αλλά στην ουσία αυτό αποτελεί τερατώδες ψέμα γιατί απλά δεν υπάρχει πληροφόρηση για τις επιπτώσεις των ουσιών που προτείνονται για εμπορία. Χωρίς πληροφόρηση κανείς από τους θεωρητικούς νόμους της οικονομίας δεν ισχύει. Αν και αυτό το γνωρίζουμε όλοι, και πρώτοι από όλους οι ίδιοι οι οικονομολόγοι δεν το «αναγνωρίζουμε». Μας χρειάζονται κάποια παιδιά ή «παιδιά» που να βλέπουν ότι ο «Βασιλιάς» της σύγχρονης οικονομικής σκέψης είναι γυμνός.

Τι θα περίμενα από την εναλλακτική οικονομική σκέψη

Το ανωτέρω ερώτημα με έβαλε σε σκέψεις, μετά την παρακολούθηση πρόσφατης ομιλίας έγκριτου αριστερού οικονομολόγου που είχε κληθεί από το Ινστιτούτο Πουλαντζά για να δώσει διάλεξη στην αίθουσα της ΓΣΕΕ. Κατά τη διάρκεια της κατά τα άλλα ενδιαφέρουσας ομιλίας αλλά και του διαλόγου που ακολούθησε, ουδόλως αναφέρθηκαν οι λέξεις περιβάλλον ή/και υγεία ενώ, η λέξη οικολογία ήχησε μόνο μια φορά, ως επίθετο (τοποθέτηση υπέρ οικολογικών αυτοκινήτων). Δεν αναφέρθηκε καν η διαφορά μεταξύ μεγέθυνσης και πραγματικής ανάπτυξης της οικονομίας συσχετισμένης με την ποιότητα ζωής, περιβάλλοντος και υγείας, δεν αναφέρθηκε η παντελής απουσία του περιβάλλοντος από το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μιας χώρας και από άλλους οικονομικούς δείκτες, τέλος δεν αναφέρθηκε το μεγάλο  μέρος της ευθύνης που φέρει η παρούσα οικονομική σκέψη για την κατάσταση του περιβάλλοντος την οποίαν κληροδοτούμε στα παιδιά μας, μια σκέψη που θεωρεί τις οικολογικές επιπτώσεις ως εξωτερικό κόστος, που συνυπολογίζει σχεδόν τα πάντα εκτός από

α) το περιβάλλον (και την έντονη ταξική του διάσταση)

 β) τις μακροχρόνιες και αθροιστικές επιπτώσεις πολλών τεχνολογιών καθημερινότητας στην υγεία (βλέπε πχ. αμίαντος ή θηλυκοποίηση των αρσενικών), την απουσία της μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης διάστασης από τον υπολογισμό του οικονομικού οφέλους

γ) την έλλειψη ουσιαστικής πληροφόρησης για τις επιπτώσεις των καθημερινών τεχνολογιών, φαινόμενο με έντονες αντιδημοκρατικές διαστάσεις.

Το οικονομικό όφελος μετριέται σε άλλη χρονική διάσταση από αυτήν στην οποίαν επέρχονται κάποιες άλλες αθροιστικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία οι οποίες λογικά θα μείωναν το οικονομικό όφελος. Βάσει της σύγχρονης οικονομικής σκέψης δεν το μειώνουν. Δεν άκουσα προτάσεις για αντιμετώπιση αυτού του αδιεξόδου, δεν άκουσα τίποτα για την νομική Αρχή της Προφύλαξης και την ένταξή της στην οικονομική σκέψη ούτε για την ενσωμάτωση του εξωτερικού περιβαλλοντικού κόστους, ούτε για το πώς θα συνδυασθούν οι ανωτέρω χρονικές αποκλίσεις μεταξύ άμεσου και μακροχρόνιου κόστους, άμεσου και μακροχρόνιου οφέλους.

Ο οικονομολόγος Σπύρος Μαντάς, πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης Πέτρινων Γεφυριών είπε  «Η θέα και μόνο ενός πέτρινου γεφυριού, τουλάχιστον σε εμένα, καταρρίπτει την βασική αρχή στην οποίαν στηρίζεται η επιστήμη μου -με το μικρότερο κόστος το μεγαλύτερο όφελος. Παρότι τα γεφύρια στήριξαν οικονομικά τις τοπικές κοινωνίες, η κατασκευή τους δεν έγινε με το μικρότερο δυνατό κόστος. Για αυτό και εξακολουθούν να επιβιώνουν, τη στιγμή που σύγχρονες γέφυρες, με υλικά τελευταίας τεχνολογίας, πέφτουν. Το είδαμε λ.χ. στις πλημμύρες στο Σπερχειό, τα τελευταία χρόνια, όπου τα πέτρινα γεφύρια σώθηκαν και τα τσιμεντένια κατέρρευσαν».

Δαίμων της Οικολογίας

 τ. 89, 1/2009