ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΝΕΑ

Ευθύμης Παπαδημητρίου

Στοκχόλμη. Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές παρατηρήσεις και έρευνες η αλλαγή του κλίματος στην Αρκτική έχει πάρει δραματικές διαστάσεις. Το σύστημα της Αρκτικής θερμαίνεται σε τέτοιο βαθμό ώστε ακόμη και οι προσπάθειες μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου να μην είναι, προς το παρόν, σε θέση να σταματήσουν την διαδικασία υπερθέρμανσης, που δυναμώνει με γρήγορους ρυθμούς. O πάγος της Αρκτικής γίνεται όλο και πιο λεπτός. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας πάνω από την Αρκτική αυξάνεται πιο γρήγορα από ότι συμβαίνει σε άλλα μέρη της γης. Τον Οκτώβριο  η θερμοκρασία έφτασε 3-5 βαθμούς πάνω από το κανονικό. Σε μερικά σημεία μάλιστα έφτασε τους 7 βαθμούς παραπάνω. Οι θερμοκρασίες του αέρα ήταν και το Νοέμβριο πάνω από τον ετήσιο μέσο όρο.                    

Σύμφωνα με μετρήσεις της «Αμερικανικής Γαιωφυσικής Ένωσης» του Σαν Φραντσίσκο, η επιφάνεια με παγωμένο χειμωνιάτικο χιόνι στην Αρκτική ήταν 680.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα μικρότερη από τον μέσο όρο των ετών 1979-2000. Σύμφωνα με ερευνητές του κλίματος αυτή η διαδικασία, που παρατηρήθηκε τα τελευταία πέντε χρόνια, θα πρέπει να αποδοθεί στην «αρκτική θερμοκρασιακή ενίσχυση», που είχαν προβλέψει τα επιστημονικά κλιματικά μοντέλα. Καναδικό ερευνητικό κέντρο υποστηρίζει ότι η πρόγνωση του ΟΗΕ για το κλίμα, με ορόσημο το 2100, οπότε αναμενόταν, τα καλοκαίρια, μια Αρκτική χωρίς πάγο, θα πρέπει να μετακινηθεί στο 2015. «Κάτι που θάπρεπε να το πληροφορηθούν και οι πολιτικοί», λένε οι ειδικοί επιστήμονες. Δορυφορικές απεικονίσεις της ΝΑΣΑ δείχνουν ότι αυτό το όλο και πιο γρήγορο λιώσιμο των πάγων οδηγεί και στο μαζικό ξεπάγωμα των πάγων της Γροιλανδίας, που έχει ως συνέπεια μιαν ετήσια αύξηση της επιφάνειας των θαλασσών κατά μισό χιλιοστό. Κι’ αυτή η εξέλιξη συνεχίζεται. Σύμφωνα με την WWF: «Η Αρκτική αποτελεί έναν ρυθμιστή του κλίματος για ολόκληρη τη γη. Οι αναμφισβήτητες επιστημονικές αποδείξεις σχετικά με το Αρκτικό σύστημα προειδοποιούν για καταστροφικές συνέπειες στον υπόλοιπο πλανήτη. Αυτό το γεγονός μας υποχρεώνει να προχωρήσουμε, χωρίς αναβολές, στην σύναψη ενός νέου παγκόσμιου Συμφώνου για μεγάλες περικοπές των αερίων που επηρεάζουν το κλίμα του πλανήτη μας» (Για τις σχετικές αποφάσεις της Διάσκεψης στο Πόζναν της Πολωνίας για το κλίμα μπορείτε να διαβάσετε σε σχετικό κείμενο αυτού του τεύχους του Δαίμονα της Οικολογίας).

Οράν. Ενώ έτσι διαγράφονται οι εξελίξεις, σχετικά με την κλιματική αποσταθεροποίηση, το καρτέλ του πετρελαίου ανακοινώνει μείωση των αντλήσεων του «μαύρου χρυσού», όχι λόγω όψιμου οικολογικού ενδιαφέροντος αλλά... για την συγκράτηση των τιμών στα διεθνή χρηματιστήρια. Την απόφαση του ΟΠΕΚ, για μείωση της παραγωγής, σκοπεύουν να ακολουθήσουν η Ρωσία και το Αζερμπαϊτζάν. Παρόλα αυτά οι τιμές του πετρελαίου συνεχίζουν να χαμηλώνουν. Σε μια συνάντηση που είχαν οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες, στο Οράν του Αλγερίου, οι αρμόδιοι υπουργοί αποφάσισαν να προχωρήσουν σε ανάλογη μείωση της παραγωγής. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Σαουδικής Αραβίας η διάσκεψη συμφώνησε για περιορισμό των αντλήσεων στα 2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως! Ποσότητα ρεκόρ από το 1992. Την ίδια ώρα ο εκπρόσωπος της Ρωσίας προέβλεψε μείωση στην ημερήσια παραγωγή κατά 3320.000 βαρέλια, αν οι τιμές παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα.                                                                                  

Η ανακοίνωση του ΟΠΕΚ για μείωση της παραγωγής, που καλύπτει το 1/3 των παγκόσμιων αναγκών σε πετρέλαιο και ανέρχεται στα 86 εκατομμύρια βαρέλια, δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι τιμές εξακολουθούν να κυμαίνονται γύρω στα 50 δολάρια το βαρέλι ενώ το καλοκαίρι η τιμή κυμαινόταν πάνω από 100 δολάρια, τα 159 λίτρα. Η παγκόσμια πτώση στις τιμές αποδίδεται στην δραματική καπιταλιστική οικονομική και χρηματιστηριακή κρίση και στην αναμενόμενη μείωση της σχετικής κατανάλωσης. Το αστείο είναι ότι τα μέλη του ΟΠΕΚ δεν τηρούν συχνά τα συμφωνημένα και αυξάνουν κρυφά την παραγωγή προσπαθώντας να καλύψουν τα μειωμένα έσοδα με αύξηση των πωλήσεων έστω και σε χαμηλότερες τιμές. Στην κατάσταση αυτή έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι άλλες χώρες, όπως είναι η Ρωσία και το Αζερμπαϊτζάν, επιχειρούν να καλύψουν το ενεργειακό κενό που αφήνουν οι χώρες του ΟΠΕΚ. Όπως ειπώθηκε στη συνδιάσκεψη του Οράν οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες χρειάζονται μια τιμή γύρω στα 90 δολάρια το βαρέλι για να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν τις απαραίτητες επενδύσεις για πιο αποτελεσματική άντληση. Η μείωση της παραγωγής θα αρχίσει από την 1 Ιανουαρίου με άγνωστες για την ώρα συνέπειες στην τιμή του πετρελαίου. Εννοείται ότι οι κερδοσκόποι έχουν φροντίσει να αποθηκεύσουν, σε τάνκερ και σε δεξαμενές πετρελαίου, μεγάλες ποσότητες που αρκούν για μερικές εβδομάδες. Οι παρατηρητές υπολογίζουν πως όταν η διεθνής οικονομική κρίση θα πλησιάζει στο τέλος της οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν γρήγορα, αφού η διεθνής τάση για κατανάλωση πετρελαίου αυξάνεται, παρά την κλιματική αποσταθεροποίηση και τις ανησυχητικές προειδοποιήσεις των επιστημόνων.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 89, 1/2009