Πριν από 200 χρόνια, στις 12 Φεβρουαρίου του 1809, γεννιέται ο Κάρολος Ροβέρτος Δαρβίνος στο Shrewsbury της Αγγλίας. Σε ηλικία 50 χρόνων, δηλαδή πριν από 150 χρόνια από σήμερα,  δημοσιεύεται το βιβλίο του “On the Origin of Species by Means of Natural Selection” (1859) ή όπως είναι γνωστό σε μας “Η Καταγωγή των Eιδών”, βιβλίο που έβαλε τη σφραγίδα του στον τρόπο που βλέπουμε τη φύση, τον ίδιο μας τον εαυτό, αλλά και την έννοια της ζωής. Η υπόθεση που μας πρότεινε ο Δαρβίνος ήταν να θεωρήσουμε ότι όλοι ζωντανοί οργανισμοί του πλανήτη κατάγονται από έναν κοινό πρόγονο, τον οποίο οι επιστήμονες ονομάζουν σήμερα Luca (Last Universal Common Ansestor, Τελευταίος Καθολικός Κοινός Πρόγονος).

Τη χρονιά που γεννήθηκε ο Δαρβίνος, δημοσιεύεται το θεμελιώδες σύγγραμμα του Lamarck «Ζωολογική Φιλοσοφία», γεγονός που συνδέεται με τη φετινή επετειακή χρονιά. Η πρώτη αναφορά στο έργο του Δαρβίνου στα ελληνικά γίνεται το 1871 (τίτλος, «Θεωρία του Δάρβιν, περί της εμφανίσεως του οργανικού κόσμου και του αλλοιωτού των ειδών»), ενώ το πρώτο κείμενο του ίδιου του Δαρβίνου δημοσιεύεται το 1879, με τίτλο «Βιογραφικό σχεδίασμα ενός μικρού παιδός», με την ευθύνη του Σπ. Μηλιαράκη (ανατυπώθηκε πρόσφατα από το ΜΙΕΤ).

Φέτος, σε ένα μήνα περίπου, γίνονται και οι ευρωεκλογές (ίσως και οι εθνικές!). Μέχρι τώρα, μόνο για τα θέματα της Ευρώπης δεν συζητάμε. Ούτε απολογισμοί, ούτε προγραμματικά θέματα, ούτε κριτική, ούτε προτάσεις. Κυριαρχεί ακόμη η εσωτερική δύσοσμη επικαιρότητα και απειλεί ότι θα δώσει το στίγμα της και στις ευρωεκλογές. Αφού δεν συζητάμε για την Ευρώπη γενικά, δεν συζητάμε ούτε για τα περιβαλλοντικά θέματα της Ευρώπης, βέβαια. Όμως, κάποιοι ασχολούνται, κριτικάρουν, προτείνουν και αναδεικνύουν μια πτυχή των ευρωπαϊκών υποθέσεων, η οποία τείνει να πάρει χαρακτηριστικά «ομπρέλας» για τις επιλογές της ΕΕ.

Ο Δαρβίνος αφενός και οι ευρωεκλογές αφετέρου, δίνουν το στίγμα του παρόντος τεύχους –μαζί, βέβαια, με την υπόλοιπη ύλη του περιοδικού. Δύο ανεξάρτητα μεταξύ τους θέματα που τα ενοποιεί η διαφορετική ματιά με την οποία τα προσεγγίζουμε. 

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 93, 5/09