Αφιέρωμα Ευρωεκλογές

Ψηφίστε Γη

Αχιλλέας Πληθάρας*

Η κρίση στις χρηματαγορές έσπρωξε το παγκόσμιο οικονομικό οικοδόμημα στο χείλος του γκρεμού, και αναγκάζει τις κυβερνήσεις να καταστρώσουν σχέδια έκτακτης ανάγκης. Η οικονομική κρίση ήταν το φυσικό αποτέλεσμα της απληστίας, της ανυπαρξίας κανόνων και της αδιαφορίας για λήψη θεσμικών μέτρων σε μια «άυλη και παγκοσμιοποιημένη» οικονομία, που πριμοδοτεί την καταλήστευση των φυσικών πόρων και την αλόγιστη βραχυπρόθεσμη μεγέθυνση των οικονομικών δεικτών εις βάρος της βιωσιμότητας του ίδιου του πλανήτη. Αν όμως αρκούσε η κατάρρευση της αλυσίδας των τοξικών ομολόγων για να φέρει την παγκόσμια κοινότητα σε κατάσταση πανικού, τότε πρέπει να αναλογιστούμε με προσοχή τι θα συμβεί σε περίπτωση που αποτύχουμε να θέσουμε υπό έλεγχο μια νέα μέγα-κρίση, που άρχισε ήδη να χτυπά το σύνολο της «υπαρκτής» οικονομίας και κοινωνίας. Ο διάσημος πλέον οικονομολόγος Νίκολας Στερν σημείωσε με εμφατικό τόνο ότι το κόστος των επιπτώσεων της «μέγα-κρίσης» που ακούει στο όνομα κλιματική αλλαγή, μπορεί να στοιχίσει έως και το 20% του παγκοσμίου ΑΕΠ, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι συνέπειες στη δημόσια υγεία και ο αφανισμός πολλών ειδών βιοποικιλότητας.

Παρά το γεγονός ότι οι βιώσιμοι ενεργειακοί πόροι και τεχνολογίες που βρίσκονται σήμερα στη διάθεσή μας είναι επαρκείς για να  ανταποκριθούμε σε αυτήν την πρόκληση, σήμερα είναι εμφανές ότι οι οικονομικές, πολιτικές και κυβερνητικές παρεμβάσεις, που χρειάζονται για να επιταχύνουν αυτή τη μετάβαση, όχι μόνο δεν έχουν υλοποιηθεί, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προβλέπεται καν να πραγματοποιηθούν στο εγγύς μέλλον. Ίσως γιατί το περιβάλλον και δη η κλιματική αλλαγή επιβάλλει μια εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση με συντονισμένη δράση, αποκέντρωση των πόρων και μέσο-μακροπρόθεσμη πορεία υλοποίησης, πράγμα προφανώς μη ικανοποιητικό για όσους πιστεύουν (και δεν είναι λίγοι) ότι η διάσωση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και κατ’ επέκταση η διατήρηση του business as usual είναι το μοναδικό μέλημα της παγκόσμιας οικονομίας, πιο σημαντικό από τη διάσωση του κλίματος και των επόμενων γενεών.

Υπάρχει, όμως, ακόμα ένα στενό περιθώριο δράσης. Τα επόμενα πέντε χρόνια είναι το κλειδί για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος. Μέσα σε αυτά τα χρόνια θα πρέπει να σχεδιαστούν και να αρχίσουν να υλοποιούνται όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα οδηγήσουν στην αποτελεσματική μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Δηλαδή μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα πρέπει να υλοποιούνται όλες οι δράσεις που θα επιτρέψουν την μείωση των εκπομπών κατά 25-40% έως το 2020 και κατά 60-80% έως το 2050. Αλλά για εφαρμοστούν τα μέτρα, θα πρέπει έως το 2012 να έχει συμφωνηθεί από όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ μια φιλόδοξη νέα συνθήκη για το κλίμα (διάδοχο του Πρωτοκόλλου του Κιότο, που εκπνέει το 2012). Η Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, που θα γίνει στην Κοπεγχάγη τον Δεκέμβριο του 2009, θα πρέπει να καταλήξει σε μια παγκόσμια κοινή συμφωνία, αν θέλουμε να ελπίζουμε σε αποτροπή των χειρότερων επιπτώσεων από την αλλαγή του κλίματος. Με άλλα λόγια, μπορεί η σωτηρία των τραπεζών και η επιβολή κανόνων να απαιτείται εκ των πραγμάτων, αλλά προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην αναζωογόνηση της μεγαλύτερης και σπουδαιότερης τράπεζας, που φυλάσσει τον πλούτο της ζωής και ονομάζεται ΓΗ.

Αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα της παγκόσμιας εκστρατείας του WWF με τίτλο «Ψηφίστε Γη». Ζητάμε από τους πολίτες να επιβραβεύσουν τους πολιτικούς που πραγματικά εργάζονται για την υλοποίηση μιας φιλόδοξης παγκόσμιας συμφωνίας στην Κοπεγχάγη, ζητάμε από τους πολιτικούς να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει και αυτοί να ψηφίσουν υπέρ της Γης στα διάφορα φόρα κατάστρωσης των πολιτικών του μέλλοντος. Στις 28 Μαρτίου 2008, στην Ώρα της Γης (μια από τις σχεδιασμένες δράσεις της εκστρατείας του WWF), σχεδόν 1 δισεκατομμύριο συμπολίτες σε όλο τον κόσμο, κλείσαμε τα φώτα για μια ώρα στέλνοντας μήνυμα στους πολιτικούς ότι απαιτούμε ισχυρά μέτρα για το κλίμα. Το επόμενο διάστημα θα εντείνουμε την άσκηση πίεσης προς τους πολιτικούς, ώστε να βεβαιωθούμε πως πήραν το μήνυμα και πως αντιλαμβάνονται ότι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί, ίσως, το καλύτερο αντίδοτο στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.

Στις ερχόμενες ευρωεκλογές, ζητούμε από τους Ευρωπαίους πολίτες να μην αδιαφορήσουν, αλλά να ψηφίσουν μαζικά υπέρ όσων πολιτικών σχηματισμών δεσμεύονται ότι θα ακούσουν τους επιστήμονες και την «κοινωνία των πολιτών», που καλούν για μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 40% στην ΕΕ έως το 2020, παράλληλα με την διοχέτευση τεχνογνωσίας και χρηματικών πόρων στις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου και αυτές να ανταποκριθούν στη μεγάλη πρόκληση.

Στις ερχόμενες ευρωεκλογές, το WWF Ελλάς ζητά και από τους Έλληνες πολίτες να διεκδικήσουν με την ψήφο τους αλλαγές όχι μόνο στην οικονομική πολιτική της χώρας, αλλά και στις πολιτικές για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Μέσα από την εκστρατεία του WWF Ελλάς για την κλιματική αλλαγή, καλούμε τους πολίτες να απαιτήσουν κίνητρα για την εξοικονόμηση ενέργειας, μαζική διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον, «πρασίνισμα» των μεταφορών με ιδιαίτερη έμφαση στις δημόσιες μεταφορές και στην αποτροπή κίνησης των ΙΧ στο κέντρο πόλεων, πραγματική εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». Καλούμε τους πολίτες να αναδείξουν με την ψήφο τους όσους δεν μένουν σε γενικόλογες παροχολογίες και γαλαντόμες δεσμεύσεις, αλλά προχωρούν σε παροχή έμπρακτων και ρεαλιστικών πολιτικών προσεγγίσεων, που ενσωματώνουν ουσιαστικά το περιβάλλον στις οριζόντιες και κάθετες τομεακές πολιτικές. Στο WWF Ελλάς λέμε ότι στις ερχόμενες ευρωεκλογές ψηφίζουμε για τη ΓΗ μας, ψηφίζουμε αυτούς που θεωρούν ότι το περιβάλλον είναι πλεονέκτημα και όχι πάρεργο που επιβάλλεται από κάποιους δήθεν γραφειοκράτες των Βρυξελλών. Το κλίμα είναι στο χέρι μας.

*Υπεύθυνος εκστρατειών πολιτικής,

WWF Ελλάς, a.plitharas@wwf.gr

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 93, 5/09