Η επιτυχία των Γάλλων Οικολόγων και ο Κον Μπεντίτ

Βασίλης Παπακριβόπουλος

Την επαύριο των ευρωκλοεγών, όλη η Ευρώπη μιλούσε για την επιτυχία των Γάλλων Οικολόγων, καθώς κατέλαβαν την τρίτη θέση και σχεδόν ισοψήφισαν με τους Σοσιαλιστές (16,3% έναντι 16,8%) οι οποίοι υπέστησαν συντριπτική ήττα. Ωστόσο, όταν στις αρχές του 2008 ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ έκανε τις πρώτες νύξεις για το σχέδιό του, σχεδόν όλοι (ανάμεσά τους και ο υπογράφων) μίλησαν για την απόλυτη εκλογική αρπαχτή, η οποία ήταν καταδικασμένη σε πλήρη αποτυχία. Πράγματι, αυτός ο πανέξυπνος, χαρισματικός –αλλά και εξαιρετικά πολιτικά αμφιλεγόμενος- Ευρωπαίος (Γαλλογερμανός, ευρωβουλευτής στο παρελθόν των Γάλλων Πράσινων, αλλά και των Γερμανών, και πρώην αντιδήμαρχος της Φρανκφούρτης) σκόπευε να ηγηθεί στις ευρωεκλογές ενός σχήματος με την επωνυμία Ευρώπη-Οικολογία, το οποίο θα περιλάμβανε τους εξής:

- τον Ζοζέ Μποβέ τον ελευθεριακό αγροτοσυνδικαλιστή, σφοδρό πολέμιο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές του 2007 των altermondialistes (των υπέρμαχων της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης), ακτιβιστή της οργάνωσης αγροτών Via Campesina, δημιουργό της οργάνωσης των Εθελοντών Θεριστών η οποία εντοπίζει και καταστρέφει τις καλλιέργειες γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, και πρωταγωνιστή επιθέσεων ακτιβιστών κατά εστιατορίων Mac Donald’s, τα οποία θεωρεί κατ’ εξοχήν εκπροσώπους της malbouffe (σκουπιδοφάι) και του αγροτοβιομηχανικού συμπλέγματος.     

- το κόμμα των Γάλλων Πρασίνων, του οποίου οι θέσεις είναι από τις ριζοσπαστικότερες στην Ευρώπη (στο πρόγραμμά του κυρίαρχη θέση έχει εδώ και μερικά χρόνια η «αποανάπτυξη»1) και το οποίο  θεωρείται πολύ πιο αριστερό από τον Κον Μπεντίτ· ωστόσο, παρά την επιτυχημένη παρουσία του στη γαλλική πολιτική σκηνή τις δύο τελευταίες δεκαετίες, στις προεδρικές εκλογές του 2007 είχε καταβαραθρωθεί (1,57%, το μικρότερο ποσοστό του από το 1974, όταν η οικολογία ήταν ακόμα μια άγνωστη υπόθεση), ενώ οι σχετικά ικανοποιητικές επιδόσεις τους στις βουλευτικές και δημοτικές εκλογές (όπου ισχύει απόλυτο πλειοψηφικό σύστημα) που ακολούθησαν, προέκυψαν από τη συνεργασία τους με τους Σοσιαλιστές, θέμα που διχάζει εξαιρετικά το κόμμα. Τον τελευταίο καιρό, οι Πράσινοι είχαν βυθιστεί σε μια εσωστρέφεια η οποία επιδεινώνονταν από την ύπαρξη πολλών τάσεων, τις έριδες και τους βυζαντινισμούς, καθώς κι από ένα ιδιαίτερα περίπλοκο –έως και αρτηριοσκληρωτικό για ορισμένους- σύστημα συλλογικής λειτουργίας, μείγμα γραφειοκρατίας και αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών. 

- στελέχη της Greenpeace (όπως ο Γιάν Ζαντό, ο πρώην «νούμερο δύο» της οργάνωσης, υπεύθυνος για τις αντιπυρηνικές εκστρατείες της) και διάφορων άλλων οικολογικών, περιβαλλοντικών και φυσιολατρικών οργανώσεων όπως η France nature Environnement, καθώς και ακτιβιστές από τα κοινωνικά κινήματα.

- την πρώην δικαστικό Εύα Ζολύ, η οποία έγινε διάσημη όταν αρνήθηκε να συγκαλύψει πολύκροτες υποθέσεις διαφθοράς, διεξάγοντας ανακρίσεις εναντίον μεγάλων ονομάτων της πολιτικής και της οικονομικής και προφυλακίζοντας αρκετούς από αυτούς και η οποία σήμερα ασχολείται ενεργά με το ζήτημα των φορολογικών παραδείσων που προσφέρουν «νόμιμες» -αλλά ελάχιστα ηθικές- δυνατότητες φοροδιαφυγής στους πλούσιους ή σε όσους επιθυμούν να αποκρύψουν «μαύρα εισοδήματα».

- τον Νικολά Υλό και την ομάδα του. Ο παρουσιαστής της οικολογικής εκπομπής Ushuaïa στο μεγαλύτερο κανάλι της χώρας είναι εξαιρετικά δημοφιλής και έχει βάλλει ως στόχο να «οικολογικοποιήσει» ολόκληρη την πολιτική ζωή της Γαλλίας. Ωστόσο, από πολλούς αριστερούς και οικολόγους  θεωρείται δεξιός και υπερβολικά χλιαρός, φίλος του Σαρκοζί και των καναλαρχών, «περσόνα των μήντια» και άτομο που εμπορευματοποιεί την οικολογία. Σε κάθε περίπτωση, το παρακάτω γεγονός είναι ενδεικτικό της επιρροής του: όταν ο Σαρκοζί θέλησε τον Απρίλιο του 2009 να συνεχίσει την «διεύρυνσή» του (υπουργοποίηση ή ανάθεση αξιωμάτων σε αποστάτες από το χώρο των Σοσιαλιστών) με τον «αιρετικό» Κλοντ Αλέγκρ (ένα είδος αξιοπρεπέστερου Πάγκαλου, πρώην Υπουργό Παιδείας που εξακολουθεί να αποτελεί το κόκκινο πανί για ολόκληρη την εκπαιδευτική κοινότητα), ο Υλό θύμισε ότι ο Αλέγκρ συγκαταλεγόταν σε εκείνους που αμφισβητούσαν τη σημασία του φαινομένου του θερμοκηπίου και δήλωσε ότι, με την υπουργοποίησή του, ο Σαρκοζί στέλνει απλούστατα σε κάθε οικολογικά ευαίσθητο πολίτη  το εξής μήνυμα: «Άει γαμ…». Αμέσως, από τους κύκλους της προεδρίας σταμάτησε και η παραμικρή συζήτηση περί υπουργοποίησης. Πάντως, ανεξάρτητα των όσων λέγονται γι’ αυτόν, όταν τον Ιανουάριο του 2008 ο Ζοζέ Μποβέ και πολλοί ακτιβιστές είχαν οργανώσει μεγάλη απεργία πείνας για να εμποδίσουν την αδειοδότηση της καλλιέργειας γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, ο Υλό τους είχε συμπαρασταθεί κι είχε συμμετάσχει στη δράση τους.   

 Όμως, η σύνθεση όλης αυτής της «διαφορετικότητας», «η συσπείρωση στην οποία η πολλαπλότητα των διαδρομών των συμμετεχόντων παράγει, αφενός κοινές αξίες και όχι προσωπικές φιλοδοξίες, και, αφετέρου, ένα πρόγραμμα στο οποίο οι πεποιθήσεις του καθενός γίνονται πηγή διαλόγου κι ανταλλαγών με τους άλλους, χωρίς σεχταριστική εκτροπή»2 γινόταν ακόμα δυσκολότερη από την απόφαση του Κον Μπεντίτ να επικεντρωθεί ολόκληρη η προεκλογική εκστρατεία αυτού του νέου σχήματος στην Ευρώπη και στα ευρωπαϊκά ζητήματα. Πράγματι, το 2005, κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος για το Ευρωσύνταγμα, ο Κον Μπεντίτ ήταν ένας από τους πλέον θερμούς υπέρμαχους του ΝΑΙ, ο Μποβέ ένας από τους πρωταγωνιστές της –απρόσμενης- νίκης του ΟΧΙ, ενώ αυτό το ζήτημα είχε προκαλέσει τεράστιες τριβές στο εσωτερικό των Πράσινων! Πόσο μάλλον που –σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές και τον υπόλοιπο πολιτικό κόσμο- η Ευρώπη ήταν ένα πολύπλοκο και βαρετό ζήτημα για το οποίο η κοινή γνώμη αδιαφορούσε εντελώς. Γι’ αυτόν τον λόγο, η προεκλογική εκστρατεία των υπόλοιπων κομμάτων, η οποία άρχισε με εξαιρετική καθυστέρηση, επικεντρώθηκε (τι πρωτότυπο!) στα εσωτερικά ζητήματα, ενώ οι δύο μεγαλύτεροι χαμένοι των εκλογών (το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το κεντρώο Modem) περιορίστηκαν σε μια καθαρά αντισαρκοζική εκστρατεία. 

Τελικά, ευοδώθηκαν οι διαπραγματεύσεις για τη συγκρότηση και τη λειτουργία του σχήματος που ξεκίνησαν στις αρχές Μαΐου του 2008. Σύμφωνα με τον Μποβέ, σημαντικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη έπαιξε το γεγονός ότι, «στους οικολογικούς αγώνες όπου είχαν συναντηθεί στο παρελθόν, καθένας είχε ρίξει όλο του το ειδικό βάρος, σεβόμενος τους υπόλοιπους» αλλά και το γεγονός ότι «κάναμε την επιλογή της συνάντησης, της συνεννόησης, του ξεκαθαρίσματος των αποκλίσεων μέσα από τον διάλογο, και της προσπάθειας για ένα κοινό όραμα. Όταν έχεις κολλημένο το μάτι σου στον καθρέφτη του αυτοκινήτου κοιτώντας πίσω σου, δεν βλέπεις τι υπάρχει μπροστά σου». 

Αντί για τον Υλό συμμετέχουν στενοί συνεργάτες του με επικεφαλής τον Ζαν Πολ Μπεσέ, ενώ το συνέδριο των Πρασίνων, όχι μόνο ενέκρινε τη συμμετοχή στο σχήμα, αλλά δέχθηκε επίσης και ότι το κόμμα τους –η συντριπτικά μεγαλύτερη συνιστώσα του εγχειρήματος- θα είχε τη μειοψηφία στην επιτροπή συντονισμού του εκλογικού αγώνα. Οι τέσσερις από τις έξι τάσεις και οι περισσότερες προσωπικότητες του κόμματος (η γενική γραμματέας Σεσίλ Ντιφλό, οι βουλευτές Νοέλ Μαμέρ και Υβ Κοσέ, ο αντιδήμαρχος του Παρισιού Ντενί Μποπέν, ο απερχόμενος ευρωβουλευτής Αλαίν Λιπιέτζ) τάχθηκαν υπέρ του εγχειρήματος της «επανίδρυσης της πολιτικής οικολογίας» συγκεντρώνοντας 65%. Η πρόταση της πρώην ηγέτιδας του κόμματος Ντομινίκ Βουανέ για «οικολογική επανίδρυση της αριστεράς» με «προνομιακή συνεργασία με τους Σοσιαλιστές» συγκέντρωσε 26%, ενώ η αριστερή πτέρυγα του κόμματος που απέρριπτε και τις δύο παραπάνω προοπτικές μονάχα 12%.

Η προεκλογική εκστρατεία του σχήματος άρχισε ήδη …από το φθινόπωρο του 2008. Πολύ γρήγορα δημιουργήθηκαν 5.000 τοπικές επιτροπές που ανέλαβαν την προεκλογική εκστρατεία υπό τον συντονισμό της επιτροπής συντονισμού του εκλογικού αγώνα (comité d’animation et de pilotage) στο οποίο εκπροσωπούνταν οι πάντες. Δεν άργησαν να προσελκύσουν πολύ κόσμο (ανένταχτους κομματικά ενεργούς πολίτες, ακτιβιστές, συμπαθούντες την οικολογία…) οι οποίοι γοητεύονταν από τη δυναμική που δημιουργούσε αυτό το ενωτικό εγχείρημα.

Το πρόγραμμά τους συνοψιζόταν στις φράσεις «Εναλλακτική λύση δεν είναι ο οικονομικός φιλελευθερισμός, αλλά η οικολογία», «Οικολογική και κοινωνική Ευρώπη των πολιτών»  και «Ναι, η Ευρώπη μπορεί να μας βοηθήσει να βγούμε από την κρίση». Πρόβαλλαν δε αναλυτικά το πλήθος των δράσεων που μπορούν να επιχειρηθούν αν υπάρξει η πολιτική βούληση, ακόμα και με το σημερινό –καθόλου ικανοποιητικό πράγματι- θεσμικό πλαίσιο της Ένωσης.  

Ανάμεσα στις θέσεις που προβλήθηκαν ήταν η απομάκρυνση από την αντιοικολογική ιδεολογία του παραγωγισμού που χαρακτηρίζει τόσο τη δεξιά όσο και την αριστερά (μάλιστα, για τον Μποβέ η οικολογία είναι εντελώς ασύμβατη με τον καπιταλισμό), η ιστορική ευκαιρία για τον αναπροσανατολισμό της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής προς όφελος των αγροτών, των καταναλωτών, της ποιότητας των τροφίμων και του περιβάλλοντος.3 Σε πρώτη φάση, προτείνονταν η σύναψη από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες –με κοινό επιτόκιο για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ,και με την εγγύηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας- ενός δανείου 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ για τη χρηματοδότηση του οικολογικού μετασχηματισμού του υπάρχοντος οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου,4 καθώς και η θέσπιση, τόσο ενός αξιοπρεπούς κατώτατου εισοδήματος, όσο και ενός ανώτατου επιτρεπόμενου εισοδήματος, έτσι ώστε να περιορίζονται οι ακραίες κοινωνικές ανισότητες.

Όσον αφορά τους ευρωπαϊκούς θεσμούς,  πρότειναν τη δημιουργία ενός πραγματικού ευρωσυντάγματος, συνταγμένο από τους πολίτες της Ευρώπης με βάση τις αξίες που τους ενώνουν και όχι τις νεοφιλελεύθερες απόψεις, τη δημιουργία πανευρωπαϊκών δημοψηφισμάτων για τα σοβαρά ζητήματα της Ένωσης, την εκλογή του προέδρου της Επιτροπής από τους πολίτες, και την αλλαγή του τρόπου εκλογής των ευρωβουλευτών, με βάση πολιτικούς σχηματισμούς που θα λειτουργούν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.5  

Παρά τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της, η Ευρώπη-Οικολογία δεν παραμέλησε και τα ζητήματα εσωτερικής πολιτικής: έτσι, δεν δίστασε να έρθει σε αντιπαράθεση με ολόκληρη το πολιτικό φάσμα, από την άκρα δεξιά ως το ΚΚΓ, όταν αρνήθηκε να συνταχθεί με το λαϊκίστικο αίτημα των ψαράδων να χαλαρώσουν οι ποσοστώσεις των αλιευμάτων που δικαιούνται, εξηγώντας ότι, μακροπρόθεσμα, η υπεραλίευση θα οδηγήσει, τόσο στην εξαφάνιση, τόσο των ψαριών, όσο και των ψαράδων. Επίσης, αίσθηση προκάλεσε η θέση ότι, σε μια πόλη όπως το Παρίσι, με τα πανάκριβα νοίκια και με τους ιδιοκτήτες να νοικιάζουν μονάχα σε όσους έχουν μια «καλή δουλειά»,  «η κοινή λογική προστάζει την επίταξη των 40.000 κενών διαμερισμάτων καθώς και των κενών συγκροτημάτων γραφείων, έτσι ώστε να επιτευχθεί η στέγαση των ατόμων που έχουν πληγεί από την κρίση και από τις επισφαλείς συνθήκες εργασίας». Τόνισαν επίσης ότι, εάν η κυβέρνηση είχε εφαρμόσει τις λεπτομερείς οικολογικές προτάσεις του προγράμματός τους, τα νοικοκυριά θα είχαν εξοικονομήσει 36 δισ. ευρώ που διέθεσαν για καύσιμα και θέρμανση (αυξάνοντας αντίστοιχα την αγοραστική τους δύναμη).  

Ιδιαίτερα θετική εντύπωση δημιούργησε το γεγονός ότι υποψήφιοι ευρωβουλευτές ήταν μερικές από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του χώρου που είχαν δεσμευτεί ότι θα ολοκληρώσουν τη θητεία τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αντίθετα από τα υπόλοιπα κόμματα όπου τα ψηφοδέλτιά τους, είτε «κοσμούνταν» από στελέχη πρώτης γραμμής που θα παραιτούνταν λίγο αργότερα (για παράδειγμα σημαντικοί υπουργοί του Σαρκοζί, ο εκπρόσωπος του Σ.Κ. ή η αντιπρόεδρος του κεντρώου Modem), είτε χρησίμευαν ως καταφύγιο για αποτυχόντες ή ως «χρύσωμα του χαπιού» για αποτυχημένους που απομακρύνονταν (όπως η πολυσυζητημένη πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης Ρασίντα Ντατί).  

Επίσης, θετικά λειτούργησε και το πάθος με το οποίο συμμετείχαν οι απερχόμενοι ευρωβουλευτές του σχήματος οι οποίοι δεν ήταν πλέον υποψήφιοι (π.χ. ο Λιπιέτζ) καθώς και η όσο το δυνατόν πιο συχνή κοινή εμφάνιση στις προεκλογικές συγκεντρώσεις όσο το δυνατόν περισσότερων εκπροσώπων από τις διαφορετικές συνιστώσες του εγχειρήματος, γεγονός που σύμφωνα με τον επικοινωνιολόγο Στεφάν Ροζέ «έπεισε το εκλογικό σώμα ότι, εάν άτομα τόσο διαφορετικά κατόρθωσαν να συνεννοηθούν και να διατηρήσουν τη συνοχή τους καθ’ όλη τη διάρκεια μιας τόσο μακράς προεκλογικής εκστρατείας, αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι τους συσπείρωνε ένα κοινό περιεχόμενο».6  

Το αποτέλεσμα (2.800.000 ψήφοι, 16,3% και 14 ευρωβουλευτές) εξέπληξε τους πάντες, ακόμα και τους πρωτεργάτες αυτού του πολιτικού εγχειρήματος που είχαν θέσει ως στόχο να υπερβούν το 10%. Μάλιστα, στο Παρίσι, η Ευρώπη-Οικολογία κατέλαβε τη δεύτερη θέση σε 19 από τα 20 δημοτικά διαμερίσματα με 27,5%, ακολουθώντας κατά πόδας το UMP του Σαρκοζί (29,9%) και συντρίβοντας το Σοσιαλιστικό Κόμμα (14,7%). Αυτή η ταπεινωτική ήττα του Σ.Κ. φαίνεται σχεδόν ανεξήγητη καθώς μόλις πριν ένα χρόνο ο σοσιαλιστής δήμαρχος Ντελανοέ είχε κατακτήσει με μεγάλη ευκολία για δεύτερη φορά το Δήμο. Μάλιστα, στη δεύτερη θητεία του, αισθανόταν τόσο μεγάλη πολιτική άνεση, ώστε παραγκώνισε σε μεγάλο βαθμό τους Πράσινους συμμάχους του και τον Πράσινο αντιδήμαρχό του Μποπέν, στους οποίους οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό ο εξαιρετικά θετικός απολογισμός της πρώτης θητείας του. Τώρα, απ’ ό,τι φαίνεται, θα χρειαστεί να παραιτηθεί από ορισμένα αντιοικολογικά σχέδιά του, και κυρίως από την ανέγερση γιγάντιων φουτουριστικών πύργων στην πόλη.

Αυτή η νίκη φάνταζε τόσο πολύ ανεξήγητη  ώστε δύο από τρεις μεγαλύτερους ηττημένους των εκλογών, το Modem και η Μαρίν Λεπέν, η κόρη του γνωστού ακροδεξιού που διαδέχτηκε τον πατέρα της (αθάνατες «οικογενειακές αξίες» τις οποίες τόσο πολύ τιμάμε και στην Ελλάδα) κατέφυγαν στη συνωμοσιολογία: αυτή η νίκη οφειλόταν… στην προβολή δύο ημέρες νωρίτερα, την Ημέρα του Περιβάλλοντος, του γνωστού ντοκυμαντέρ Home του Γιαν Αρτίς Μπερτράν, το οποίο σύμφωνα με τις μετρήσεις τηλεθέασης είδαν 8,3 εκατομμύρια άτομα (33% των τηλεθεατών). Και, φυσικά, κατά τη γνώμη τους, η απόφαση για την προβολή τη συγκεκριμένη ημερομηνία (η οποία όπως αποδείχθηκε αργότερα είχε ληφθεί πριν από ενάμισυ χρόνο, ενώ η ταινία προβλήθηκε ταυτόχρονα σε 134 χώρες) αποσκοπούσε στον… τορπιλισμό της εκλογικής ανόδου τους από το σύστημα!

Επιπλέον, η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος καθίσταται ακόμα μεγαλύτερη από το γεγονός ότι η Ευρώπη-Οικολογία είχε να αντιμετωπίσει έντονο οικολογικό ανταγωνισμό. Καταρχάς, το κεντρώο Modem του Φρανσουά Μπαϊρού (το οποίο όλοι θεωρούσαν φαβορί για την τρίτη θέση και μάλιστα με μεγάλη διαφορά από το τέταρτο, ενώ τελικά έλαβε μόλις 8,5%) είχε ισχυρή οικολογική συνιστώσα, με κύριους εκπρόσωπους την αντιπρόεδρο του κόμματος Κορίν Λεπάζ -σχετικά νεαρή κι επιτυχημένη πρώην Υπουργό Περιβάλλοντος του Σιράκ η οποία είχε στο παρελθόν συγκρουστεί με το κατεστημένο της δεξιάς (ευτυχώς, οι Σουφλιάδες δεν είναι παντού μονόδρομος)- και δύο ευρωβουλευτές των Πράσινων που προσχώρησαν στο Modem μόλις δημιουργήθηκε κι εξήγγειλε τις οικολογικές ευαισθησίες του (ο ένας από τους δύο, ο Μπεναμιά, ήταν ιστορικό στέλεχος των Πράσινων).

Από την άλλη πλευρά, υπήρχε η Alliance Ecolo Indépendante (Ανεξάρτητη Οικολογική Συμμαχία), ένας συνασπισμός περιβαλλοντικών οργανώσεων και προσωπικοτήτων του χώρου (ανάμεσά τους η Γενιά της Οικολογίας,  ο Αντουάν Βεστέρ, πρώην ηγέτης των Πράσινων που αποχώρησε στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 λόγω της «υπερβολικής πολιτικοποίησής τους»7  και ο τραγουδιστής Φρανσίς Λαλάν) που πρόβαλαν μια εντελώς απολίτικη  οικολογία και απέσπασαν 3,7% των ψήφων.   

Και μετά τη νίκη τι; Αμέσως μετά, ένα μεγάλο γλέντι για να γιορτάσουν όλοι όσοι συνέβαλαν σε αυτή τη νίκη. Στη συνέχεια, κινητοποίηση για τη διαμόρφωση στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ενός συσχετισμού για την αποτροπή της επανεκλογής Μπαρόζο, αλλά και κινητοποίηση για την όσο το δυνατόν δυναμικότερη παρουσία των οργανώσεων, των κομμάτων και των πολιτών στη διάσκεψη κορυφής της Κοπεγχάγης για την κλιματική αλλαγή.

Κι όσο για την μελλοντική πορεία των χώρου; Το μόνο σίγουρο είναι ότι –για ένα διάστημα τουλάχιστον, όσο θα συνεχίζεται αυτή η καταπληκτική δυναμική που αναπτύχθηκε- οι αριστεροί πρώην εταίροι τους δεν θα μπορούν πλέον να τους αντιμετωπίζουν με τη συνηθισμένη τους συγκατάβαση. Έχει ήδη αποφασιστεί η αυτόνομη κάθοδος στις τοπικές εκλογές του 2010, με ψηφοδέλτια που θα συγκροτηθούν από γενικές συνελεύσεις στις οποίες θα κληθούν να συμμετάσχουν όλες οι συνιστώσες του εγχειρήματος καθώς κι οι κοινωνικές ομάδες και τα κινήματα που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν. Φυσικά, με διαφορετικό τίτλο, καθώς το Ευρώπη-Οικολογία αποσκοπούσε μονάχα στις ευρωεκλογές. Απώτερος στόχος η ανάδειξη ενός νέου, διακριτού οικολογικού πόλου, «ούτε φιλελεύθερου, ούτε παραγωγικίστικου», ο οποίος θα βρίσκεται σε ίση απόσταση από το κεντρώο Modem, το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Μέτωπο της Αριστεράς (ΚΚΓ και αριστερή πτέρυγα του Σ.Κ.  που αποχώρησε πρόσφατα από το κόμμα). Αυτός ο πόλος θα είναι και ο μοναδικός που αμφισβητεί την προσφυγή στην πυρηνική ενέργεια, η οποία υποστηρίζεται σθεναρά από το σύνολο του πολιτικού κόσμου της Γαλλίας.

Μάλιστα, μετά την ανεκδιήγητη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το Σοσιαλιστικό Κόμμα την τελευταία διετία, για ορισμένους ο στόχος είναι η αντιστροφή της ηγεμονίας στην αντιπολίτευση. Σύμφωνα με τον Μπεσέ, «δεν υπάρχουν πλέον φυσικοί σύμμαχοι (βλέπε Σ.Κ.), μονάχα δυνητικοί σύμμαχοι οι οποίοι οφείλουν να υιοθετήσουν τις οικολογικές λύσεις που προτείνουμε».8 Πρωτοφανές γεγονός στην ιστορία του κόμματος, όλοι οι Πράσινοι (για την ακρίβεια πλην του Νοέλ Μαμέρ, ο οποίος επιμένει ότι οι Πράσινοι αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της αριστεράς) συμφώνησαν με αυτό το ζήτημα. 

Βέβαια, παρά τη διαιώνιση του νέου σχήματος, το Κόμμα των Πρασίνων –η σημαντικότερη και καλύτερη οργανωμένη συνιστώσα, η οποία σήκωσε και το μεγαλύτερο βάρος της προεκλογικής εκστρατείας- δεν θα διαλυθεί και θα εξακολουθήσει να υπάρχει, (όπως επίσης θα γίνει προσπάθεια να διατηρηθούν και οι 5.000 τοπικές εκλογικές επιτροπές): τα μέλη του και τα στελέχη του θα συμμετέχουν σε ένα «χαλαρό» και «άτυπο» οργανωτικό πλαίσιο που θα αναλάβει τη λειτουργία του σχήματος. Όσο για τον Κον Μπεντίτ, τον εμπνευστή αυτής της πρωτοβουλίας, δήλωσε ότι θα είναι «παρών», χωρίς ωστόσο και να φιλοδοξεί να αποτελέσει την «κινητήρια δύναμη» αυτού του νέου εγχειρήματος. Έτσι κι αλλιώς έχει διακηρύξει εξαρχής ότι δεν φιλοδοξεί να είναι υποψήφιος στις επόμενες προεδρικές εκλογές. Πάντως, κατά τη γνώμη του, «όλα είναι ανοιχτά, κανένα οργανωτικό και δομικό ζήτημα δεν θα πρέπει να αποτελέσει ταμπού: να επιχειρηθεί ανανέωση στο Κόμμα των Πράσινων; Να δημιουργηθεί συνομοσπονδία; Να δημιουργηθεί μια ομοσπονδία συνεργαζόμενων κομμάτων; Θα τα δούμε όλα αυτά».     

Σε κάθε περίπτωση, θα πρόκειται για ένα τρομακτικά δύσκολο, αβέβαια, αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρον εγχείρημα, το οποίο θα αξίζει να παρακολουθήσουμε όλοι. Θα γίνει άραγε δυνατόν να διατηρηθεί αυτό το κλίμα συνεννόησης, σύνθεσης, ενθουσιασμού κι αγωνιστικότητας; Θα κατορθώσουν άραγε να μην απογοητεύσουν τον κόσμο τους, να μετατρέψουν τους περιστασιακούς ψηφοφόρους σε μόνιμους και, γιατί όχι, σε μέλη και σε ακτιβιστές και να αυξήσουν τις δυνάμεις τους; Μέσα στον ενθουσιασμό και στην ευφορία επικρατεί στο σχήμα, ο Κον Μπεντίτ υπενθυμίζει: «εάν θα έπρεπε να υπάρξει ένα “δικαίωμα εκλογικής ιδιοκτησίας”, αυτό θα έπρεπε να είναι το δικαίωμα των πολιτών πάνω στα κόμματα που τους εκπροσωπούν και όχι το αντίθετο, των κομμάτων πάνω στους ψηφοφόρους τους»!    

1)            ΓΑΛΕΡΑ, τ. 42, Μάρτιος 2009, Β. Παπακριβόπουλος – Τ. Νικολόπουλος,  «Ο φανταστικός πλανήτης της λιτής αφθονίας».

2)         Le Monde, 16-6-09, Faisons passer la politique du système propriétaire à celui du logiciel libre, par Daniel Cohn-Bendit

3)            lemonde.fr, 25-3-09, José Bové: «L’écologie n’est pas compatible avec le capitalisme»

4)         Le Monde, 19-4-09, Daniel Cohn-Bendit: “La fragilité de nos sociétés est dangereuse”

5)         Le Monde, 29-5-09, Pour une relance démocratique de l’Europe, par José Bové

6)            Libération.fr, 7-6-09 (21.48) La victoire éclatante d’Europe-Ecologie

7)            ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ, τ.4, Ιούλιος-Αύγουστος 1997, Βασίλης Παπακριβόπουλος, «Οι Πράσινοι στη Γαλλία: επιτυχία μετά την περίοδο περισυλλογής».

8)                    Le Monde, 15-6-09, Les Verts veulent “transformer l’essai” en affirmant leur autonomie. 

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 95, 7-8/09