Προσδοκίες και ερωτηματικά

Σάκης Κουρουζίδης

Μετά από εκλογές, πάντα υπάρχει ένα διαφορετικό κλίμα, συνήθως με αυξημένες προσδοκίες, όταν μάλιστα έχουμε εναλλαγή κόμματος στην εξουσία. Η πρόσφατη κυβερνητική αλλαγή είχε δημιουργήσει κλίμα αυξημένων προσδοκιών πριν ακόμη κι από τις εκλογές. Τα πρώτα μετεκλογικά δείγματα γραφής, κυρίως με τη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου, με την προκήρυξη διαφόρων διακριτών θέσεων κάτω από τους υπουργούς, με κάποιες εξαγγελίες για διαφάνεια σε δαπάνες και κάποια ακόμη, ανέβασαν τον πήχη των προσδοκιών. Το κλίμα, όμως, αυτό κρατάει λίγο. Πολύ σύντομα θα πρέπει να υπάρξουν επιλογές, απαντήσεις σε παλαιά διλήμματα με νέο τρόπο, να υπάρξουν κρίσιμες νέες επεξεργασίες που θα εξειδικεύουν και θα εφαρμόζουν τις γενικές αναφορές που τροφοδότησαν τις προσδοκίες.

Στον τομέα του περιβάλλοντος, ασφαλώς θετική είναι η δημιουργία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, όμως τα δύσκολα μόλις τώρα αρχίζουν.

Οι απαιτήσεις του Κυότο είναι μεγάλης σημασίας, συμβολικής αλλά κυρίως πρακτικής. Οι αδιανόητες δηλώσεις Σουφλιά ότι είμαστε μία από τις 3-4 χώρες της ΕΕ που βρίσκονται εντός των στόχων του Κυότο, είναι μία πρόκληση που κινείται μεταξύ άγνοιας και παλαιοκομματισμού και γι’ αυτό η διάδοχη κατάσταση δεν μπορεί παρά να σταθεί απευθείας απέναντι στο τεράστιο ενεργειακό και αναπτυξιακό χαρακτηριστικό της φάσης αυτής που ήδη μπαίνει στη μετά-Κυότο εποχή, με ακόμη πιο απαιτητικές δεσμεύσεις και υποχρεώσεις. Περιορισμός των εκπομπών από κάθε πηγή (βιομηχανία/ενέργεια, κυκλοφορία, κατοικία κλπ.), εξοικονόμηση ενέργειας και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με ρυθμούς πολλαπλάσιους από τους τρέχοντες. Η «πράσινη οικονομία» ως σύνθημα είναι εύκολη υπόθεση, ως πράξη, ως αρχή μιας στροφής όχι σε ένα υπουργείο, αλλά σε μια διαφορετική αναπτυξιακή λογική με κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές αναφορές, ενιαία και αδιαίρετα, ως το «ομοούσιον» της ανάπτυξης, δημιουργεί απαιτήσεις που μπορούν να συμπαρασύρουν σε πολλά αδιέξοδα αν μείνουν μόνον στο πεδίο των επικοινωνιακών χειρισμών.

Και αν ακόμη δεχτούμε ότι νέα ηγεσία του Υπ. Περιβάλλοντος δείχνει να έχει μια σχέση με την «πράσινη οικονομία», τουλάχιστον στο επίπεδο της διαμόρφωσης ενός ανάλογου προγράμματος και πάλι αυτό δεν αρκεί.

Το Υπουργείο Υποδομών πώς θα συμπεριφερθεί; Θα έχει στην ευθύνη όλων των κυκλοφοριακών υποδομών και οργανισμών, από όπου κρίνεται ένα μεγάλο μέρος των στόχων για το Κυότο, για την ποιότητα ζωής των πόλεων. Το ισχύον ΕΣΠΑ για τις μεταφορές κατευθύνεται κατά 69% σε οδικά έργα και μόλις κατά 19% στις «πράσινες μεταφορές». Με αυτή την αναλογία η λογική Σουφλιά καλά -θα- κρατεί! 

Το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης μπορεί να επηρεάσει, θετικά ή αρνητικά, πολλούς από τους στόχους που αναφέρονται στην ενέργεια και κυρίως στη διαχείριση των νερών.

Τα υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών, κατά κύριο λόγο, αλλά και τα υπ. Εξωτερικών, Παιδείας, Πολιτισμού, θα πρέπει να κινηθούν σε ανάλογους δρόμους και ρυθμούς με αυτούς του υπ. Περιβάλλοντος, στο βαθμό που αυτό θα κινηθεί πράγματι στους δρόμους της αειφορίας και της πράσινης οικονομίας. Δεν ψάχνουμε για το μείζον αλλά να προσδιορίσουμε μια «αρχή» για μια στροφή. Πώς θα διατυπωθεί, ποιοι θα εμπλακούν και πώς εμείς θα την παρακολουθούμε και θα την κρίνουμε.

Διλήμματα πιο συγκεκριμένα θα υπάρξουν πολλά τα οποία θα δώσουν και το στίγμα αυτής της στροφής. ΑΠΕ ή λιγνίτης/λιθάνθρακας; Εκτροπή ή μη του Αχελώου; Ασωπός καθαρός ή μελέτες και επιτροπές για μετάθεση του προβλήματος στο μέλλον; Φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών στα χαρτιά ή επί το έργον με πόρους, προσωπικό και αρμοδιότητες; Δίκτυο τραμ στην Αθήνα και 3-4 ακόμη πόλεις ή ημίμετρα και σχεδιασμοί επί χάρτου; Άλλη μία καταγραφή και νομιμοποίηση των αυθαιρέτων ή αντιμετώπιση κατάφατσα ενός από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά και πολιτικά προβλήματα της χώρας, με κανόνες και κριτήρια που θα περιλαμβάνουν και «γκρέμισμα»;

Ο κατάλογος αυτός μπορεί να επεκταθεί απεριόριστα, αλλά θα ήταν λάθος να τον προβάλουμε από το καραούλι της γωνίας που θα την έχουμε στήσει στη νέα κυβέρνηση. Η κριτική στάση και θέση από όπου θα αξιολογούμε, θα αντιπροτείνουμε και θα επικρίνουμε έχει πολλές απαιτήσεις και κρίνεται επίσης και αξιολογείται καθημερινά αλλά και στις ...εκλογές, να μην ξεχνάμε. Το άλλοθι της μη εξουσίας, δεν σημαίνει και μια επιεική κρίση των αντιπολιτευομένων από τους πολίτες και κυρίως από τους εκλογείς. Γιατί, κάπως θα πρέπει να εξηγήσουμε την κυριαρχία του δικομματισμού επί 35 συναπτά μεταπολιτευτικά χρόνια, όταν και τα δύο κυβερνόντα κόμματα κρίθηκαν, έκριναν και επιβραβεύτηκαν διαδοχικά και εναλλάξ για τόσα χρόνια.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 97 10/09