Προς την Κοπεγχάγη

Ευθύμης Παπαδημητρίου

Μακρύς και δύσκολος αποδείχτηκε οτι θα είναι ο δρόμος προς την Κοπεγχάγη ! Οπως είναι γνωστό εκεί θα γίνει το Δεκέμβριο η παγκόσμια Συνδιάσκεψη για την υπογραφή ενός νέου σύμφώνου, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που θα αντικαταστήσει το περίφημο «πρωτόκολλο του Κυότο».

Τελευταίος πρόσφατος σταθμός  προσυνεδριακών συναντήσεων αρχηγών και εκπροσώπων  κρατών έγινε αυτές τις μέρες στην Μπάνγκόκ. Εκεί η Κίνα και εκπρόσωποι 130 αναπτυσσόμενων χωρών με συντονισμένη κοινή δήλωσή τους κατηγόρησαν τις ΗΠΑ και τις άλλες ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες οτι προσπαθούν να σαμποτάρουν το Πρωτόκολλο του Κυότο και τις διαπραγματεύσεις για την επόμενη φάση  του. Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της διακυβερνητικής Οργάνωσης  G77, της μεγαλύτερης οργάνωσης των αναπτυσσόμενων χωρών «πρόθεση των ανεπτυγμένων χωρών είναι να καταργήσουν το Πρωτόκολλο».

Αυτές τις οργισμένες δηλώσεις προκάλεσε αποκάλυψη του αμερικανού συμβούλου του Ομπάμα, Κάρολ Μπράουνερ, σε θέματα ενέργειας οτι η κυβέρνησή του συναντά δυσκολίες στην Αμερικανικη Γερουσία όπου δεν αναμένεται να υπερψηφιστούν οι προτάσεις του Ομπάμα για την αντιμετώπιση του φαινόμενου του θερμοκηπίου, πριν από τη συνάντηση της Κοπεγχάγης. Γεγονός που αναμένεται να δυσκολέψει τις δυνατότητες χειρισμών του θέματος απο τον Πρόεδρο της Αμερικής. Οι δηλώσεις του Μπράουνερ θεωρήθηκαν οτι τορπιλίζουν τις προσπάθειες των δημοκρατικών γερουσιαστών  και των περιβαλλοντικών οργανώσεων της Β.Αμερικής.

Τα πράγματα φαίνεται οτι είναι ανησυχητικά, δείχνουν μια νέα πορεία πλεύσης στις επικείμενες διαπραγματεύσεις αφου διαφάνηκε η πρόθεση απομάκρυνσης απο νομικά δεσμευτικούς στόχους και χρονοδιαγράμματα. Κάθε χώρα θα πρεπε να αφεθεί να διαμορφώσει ελεύθερα  τους περιορισμούς εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Παρόλη την εμφανή έλλειψη στρατηγικής απο πλευράς της Β. Αμερικής η Συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για μια παγκόσμια δεσμευτική συμφωνία για την αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

Αλλο ένα ανησυχητικό στοιχείο έρχεται απο την πλευρά των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, όπως είναι η Σαουδική Αραβία, που μαζί με την Αλγερία και το Σουδάν εξασφάλισαν εναν κεντρικό ρόλο στους G77,  ρόλο που θάπρεπε να παίζει η Ευρωπαϊκή Ενωση.  Αυτό που χρειάζεται επειγόντως εναι η χρηματοδότηση των χωρών του Νότου και η μείωση των εκπομπων απο τις Βόρειες χώρες. Δυστυχώς ακόμη δεν αναφέρθηκαν συγκεκριμένα ποσά και δεσμεύσεις. Οι εκπρόσωποι των αναπτυσσόμενων  χωρών είπαν « Οταν εσείς δεν κινείσθε μην περιμένετε απο εμάς να το κάνουμε». Σύμφωνα με μια εκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας χρειάζονται 75-100 δισεκατομμύρια  δολλάρια το χρόνο για να μπορέσουν αυτές οι χώρες να προσαρμοστούν στο πρόβλημα της υπερθέρμανσης της γής. Αν θέλουν οι κυβερνήσεις των πλούσιων καπιταλιστικών χωρών να προλάβουν τις εξελίξεις στους παγετώνες της Γροιλανδίας και των Ιμαλαϊων θα πρέπει άμεσα να προχωρήσουν σε συμβιβασμούς και σε δράσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της κλιματικής αποσταθεροποίησης του πλανήτη.

Η πρόσφατη συνάντηση των G20 στο Πίτσμπουρκ της Αμερικής ήταν μια αποτυχία. Αντίθετα η συνάντηση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων στη Νέα Υόρκη ήταν πιο ενθαρρυντική. Κυρίως η Κίνα  και η Ινδία  έδωσαν θετικά σημάδια αλλαγής πορείας. Η Ιαπωνία δεσμεύτηκε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 25% , μέχρι το 2020. Οπως δείχνουν τα φαινόμενα οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες και τις αναπτυσσόμενες θα είναι δύσκολες και οι συμβιβασμοί απαραίτητοι.

Ενώ αυτά τα όχι και τόσο ευχάριστα συμβαίναν στην Ανατολή την ίδια στιγμή στο Μπουένος Αϊρες γινόταν η έννατη Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση της επέκτασης της ερήμου. Περίπου 2000 σύνεδροι απο 192 χώρες συζητούσαν την ανησυχητική εξάπλωση της ερήμου  που απειλεί με αναγκαστική μετανάστευση 50-60 εκατομμύρια ανθρωπους απο περιοχές της Αφρικής που απειλούνται απο την  ξηρασία...Για την ώρα το μόνο θετικό που προέκυψε ήταν μια επείγουσα εκκληση/προειδοποίηση για να συμπεριληφθεί το πρόβλημα της ερημοποίησης  στη Συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης το Δεκέμβριο.

Ηδη αυτή τη στιγμή 40% της επιφάνειας της γής , στις φτωχότερες χώρες της Αφρικής και της Κεντρικής Ασίας, αποτελούν ζώνες ξηρασίας Σ’αυτήν την κατηγορία ανήκουν όχι μόνο έρημοι αλλά και περιοχές όπου επικρατεί γενικά ξηρό κλίμα , λιγοστή βλάστηση και το έδαφος έχει γίνει αμμώδες. Τα ευαίσθητα οικοσυστήματα σε ξηρές περιοχές κινδυνεύουν απο την χειροτέρευση του εδάφους. Σ’αυτές τις περιοχές, ήδη τώρα, οι αγρότες  πρέπει να επιζήσουν με κακό ή αλλοπρόσαλλο καιρό και περιορισμένους φυσικούς πόρους. Σύμφωνα με τη γνώμη των ειδικών,  η υπερθέρμανση του πλανήτη και η ερημοποίηση αλληλοτροφοδοτούνται. Πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου για το κλίμα μας πληροφορούν οτι αναμένεται αύξηση των περιοχών που θα πληγούν απο την ξηρασία κατά 12%, λόγω της αλλαγής του κλίματος. Οι επιστήμονες εκτιμούν οτι τα εδάφη σε περιοχές με ξηρασία κατακρατούν 25% του διοξειδίου του άνθρακα. Αν χειροτερεύσουν δεν θα είναι πιά σε θέση να το απορροφούν. Ηδη τώρα περίπου 4% των ετήσιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα επιβαρύνουν  το λογαριασμό τους.

Χρειάστηκε να περάσουν 15 χρόνια μέχρι να φτάσουν τα μέλη της προηγούμενης συνδιάσκεψης, στη Μαδρίτη το 2007, σε μια συμφωνία για ένα δεκαετές χρονοδιάγραμμα αντιμετώπισης της ερημοποίησης. Ομως η συμφωνία, που τέθηκε σε ισχύ το 2008, επικεντρώθηκε σε εσωτερικές διαπραγματεύσεις και όχι σε συγκεκριμένα μέτρα. Σήμερα στο Μπουένος Άιρες  πρόκειται να συμφωνηθεί ένα πρόγραμμα δράσης και η χρηματική υποστήριξή του. Ισως είναι περιττό να θυμήσουμε οτι η ερημοποίηση συνεπάγεται διατροφική ανασφάλεια, κοινωνική αστάθεια και μετανάστευση.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 97 10/09