Οι Διαπραγματεύσεις για την Κοπεγχάγη

Του ΕΥΘΥΜΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα οι εκπρόσωποι των κρατών επίσημα μεν εργάζονται με στόχο την επιτυχία της διεθνούς Συνδιάσκεψης. Όμως, σιωπηρά μαστορεύουν εδώ και εβδομάδες πάνω σε εναλλακτικά σχέδια.

Μια αποτυχία της διάσκεψης δεν προβλέπεται επισήμως. Όπως τόνισε πριν από λίγες εβδομάδες, στην Μπανγκόγκ, ο Υβο ντε Μπόερ, ο Διευθυντής της Γραμματείας του ΟΗΕ για το κλίμα, δεν προβλέπεται ένα δεύτερο σχέδιο. Κι όμως πίσω στα παρασκήνια εργάζεται η διεθνής διπλωματία του κλίματος πυρετωδώς ακριβώς γιʼ αυτό ακριβώς.

Δηλαδή πάνω σε ένα σχέδιο, που θα σώσει τις διαπραγματεύσεις για το κλίμα, ακόμη και αν στην Κοπεγχάγη δεν καταλήξουν σε μια σύμβαση, που να συνεχίζει το πρωτόκολλο του Κυότο. Το ότι οι προοπτικές δεν είναι και τόσο ρόδινες το γνωρίζουν οι διαπραγματευτές καλύτερα. Για το λόγο αυτό νοιώθουν ότι θάπρεπε να διαχειριστούν τις προσδοκίες του κόσμου ώστε κανείς να μη νοιώσει ότι η Κοπεγχάγη υπήρξε μια αποτυχία...

Όπως δήλωσε εμπιστευτικά ο Γάλλος υπουργός περιβάλλοντος «καλύτερα θα ήτανε να έχουμε ένα πολιτικό κείμενο πέντε σελίδων και να συμφωνήσουμε παρά να προσπαθούμε να ομοφωνήσουμε πάνω σε ένα κείμενο 240 σελίδων...».

Στην ίδια κατεύθυνση ήταν και οι δηλώσεις εκπροσώπου του Συμβουλίου του ΟΗΕ για το κλίμα που δήλωσε ότι «τα κράτη θα μπορούσαν να ξανασυναντηθούν μετά από έξη μήνες αν δεν έχουμε ικανοποιητικά αποτελέσματα στην Κοπεγχάγη».

Μια Αμερικανίδα πρόεδρος της ομάδας για τις διαπραγματεύσεις είπε χαρακτηριστικά «Τι μπορούμε να περιμένουμε από την Κοπεγχάγη; Μια ισχυρή πολιτική διακήρυξη, ίσως μια δέσμευση για το στόχο μας, να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη σε 2 βαθμούς κελσίου, και μια δεσμευτική ημερομηνία για τον τερματισμό των διαπραγματεύσεων». Το ίδιο συζητείται και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Αντί μιας δεσμευτικής σύμβασης να γίνει μια «πολιτική διακήρυξη», μια παγκόσμια δέσμευση για το όριο των δύο βαθμών κελσίου και ένα μοντέλο χρηματοδότησης των αναπτυσσόμενων χωρών για να μπορέσουν να προσαρμοστούν στις συνέπειες που φέρνει η κλιματική αλλαγή καθώς και τις προσπάθειες για την διατήρηση των δασών. Απαραίτητη είναι και η συμφωνία για ένα χρονοδιάγραμμα, μέχρι το καλοκαίρι του 2010, για μια νέα συνάντηση.

Μια τέτοια αναβολή θα ήταν σίγουρα μη δημοφιλής όμως δυστυχώς η επιτυχία της συμφωνίας για το κλίμα εξαρτάται και από τις ΗΠΑ. Όπως δείχνουν τα πράγματα είναι πρακτικά αδύνατο το αμερικανικό Κογκρέσο να έχει εγκρίνει το νόμο μέχρι το Δεκέμβρη. Αν οι Αμερικανοί αντιπρόσωποι στην Κοπεγχάγη υπογράψουν μια λεπτομερή σύμβαση, χωρίς την έγκριση της αμερικάνικης βουλής, η συμφωνία κινδυνεύει να μείνει ανεφάρμοστη, όπως συνέβη και με την περίπτωση του πρωτοκόλλου του Κυότο, όπου ο Αλ Γκορ υπέγραψε αλλά η συνθήκη δεν απέκτησε ποτέ ισχύ στην Αμερική, όπου κυριαρχούσαν άλλα μεγάλα συμφέροντα, στη Γερουσία.

Οι παραπάνω απαισιόδοξες σκέψεις δεν είναι αυθαίρετες αφού στηρίζονται στα πενιχρά αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων για το κλίμα που έγιναν πρόσφατα στην Μπανγκόνγκ. Το Διεθνές Ινστιτούτο για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη είπε χαρακτηριστικά ότι «οι πλούσιες χώρες δεν τηρούν τις υποσχέσεις τους». Οι διαπραγματεύσεις για το κλίμα που έγιναν από τον ΟΗΕ απέτυχαν να εμφανίσουν κάποια ουσιαστική πρόοδο στους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ή στο θέμα της μεταφοράς τεχνολογίας και την οικονομική ενίσχυση των φτωχών χωρών, για την προσαρμογή και την ανακούφιση τους από τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Η ομάδα των G77, των 132 αναπτυσσόμενων χωρών, είπανε χαρακτηριστικά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εφαρμόζει την τακτική του «διαίρει και βασίλευε απέναντι στις αναπτυσσόμενες χώρες» και προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή από τις υποσχέσεις που αθέτησαν. Κατηγορούν και την Αμερική ότι προσπαθεί να ακυρώσει το πρωτόκολλο του Κυότο. Πάντως ο ΟΗΕ προσπαθεί να δεσμεύσει τις πλούσιες χώρες να ενισχύσουν χρηματικά τις αναπτυσσόμενες χώρες για να μπορέσουν να προσαρμοστούν στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Αυτές τις μέρες οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωπαϊκή Ένωσης αρνήθηκαν να δεσμευτούν, σχετικά με το ύψος της οικονομικής βοήθειας. Όπως είναι γνωστό η Παγκόσμια Τράπεζα είχε διαπραγματευτεί μια ετήσια βοήθεια 51-68 δις ευρώ προς τις φτωχές χώρες. Πρόσφατα στη Γερμανία η νέα κυβέρνηση συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης και Φιλελευθέρων αποφάσισε να μειώσει τις εκπομπές αερίων κατά 40% σε σχέση με το 1990 και πρότεινε τα χρήματα να βρεθούν από το εμπόριο των ρύπων. Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε στην Μπανγκόνγκ η Νορβηγία που αποφάσισε να μειώσει τις εκπομπές της κατά 40% μέχρι το 2020.

Τη σπουδαιότητα της διάσκεψης της Κοπεγχάγης υπογράμμισε ο οικονομολόγος Νίκολας Στερν λέγοντας ότι «αυτή είναι η σημαντικότερη διάσκεψη μετά τον Βʼ Παγκόσμιο πόλεμο, ίσως επικινδυνότερη από την οικονομική κατάρρευση, αφού θα είναι πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι της αλλαγής του κλίματος».

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 100, 1/2010