Μια αξιοθαύμαστη οικολογική πόλη

Του ΕΥΘΥΜΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Μια σχετικά μικρή πόλη, της βορειοδυτικής πολιτείας της Β. Αμερικής Όρεγκον, το Πόρτλαντ, με 500.000 κατοίκους, διεκδικεί δίκαια τον τίτλο της πιο “πράσινης” πόλης της χώρας.

Σε καμιά άλλη Πολιτεία οι κάτοικοι δεν οδηγούν λιγότερο αυτοκίνητο όσο εδώ. Η χρήση των λεωφορείων και του τραμ είναι δωρεάν. Τα ποδήλατα επιτρέπεται κι αυτά να μεταφέρονται δωρεάν. Η μισή ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας στο Πόρτλαντ παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι κάτοικοί της πόλης πρωτοστατούν στην κατασκευή ενεργειακά φιλικών σπιτιών και προμηθεύονται καθαρή ενέργεια…

Ο 46χρονος δήμαρχος της πόλης, Σαμ Άνταμς, που ανέλαβε τον δήμο το 2000, είναι περήφανος για την οικολογική πόλη του. Δεν διαθέτει δικό του αυτοκίνητο. Πηγαίνει στο γραφείο του με το τραμ ή με το ποδήλατο. Ζει σε μια σχετικά μικρή κατοικία όπου φυτεύει τα λαχανικά του και συντηρεί τα πουλερικά του…

“Σκεφτόμαστε και δρούμε πράσινα”, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξη του. Στην εναρκτήρια ομιλία του είπε ότι σκοπεύει να κάνει το Πόρτλαντ την πιο ικανή για το μέλλον πόλη του κόσμου. Αυτό το εγγυώνται τρία στοιχεία: Ένα περιβαλλοντικό, ένα οικονομικό και ένα κοινωνικό.

“Έχουμε επεξεργαστεί μιαν οικονομική στρατηγική στην οποία κεντρικό ρόλο παίζει η προστασία του περιβάλλοντος. Υπάρχουν π.χ. μερικές επιχειρήσεις που παράγουν λογισμικό ή ασχολούνται με την επεξεργασία προϊόντων και είναι αφοσιωμένες στην φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή. Παράλληλα επιδιώκουμε να γίνουμε το κέντρο παραγωγής πράσινων τεχνολογιών. Ήδη έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή μας εργοστάσια παραγωγής τουρμπίνων για ανεμογεννήτριες.

Όπως το Χιούστον είναι το κέντρο της πετρελαιοπαραγωγής και το Χόλυγουντ του κινηματογράφου, με τον ίδιο τρόπο θα κάνουμε το Πόρτλαντ το κέντρο της βιώσιμης βιομηχανίας.

Τα φιλικά προς το περιβάλλον εργοστάσια περιλαμβάνουν κατασκευαστικές επιχειρήσεις κτηρίων που εξοικονομούν ενέργεια. Τα κτήρια δεν έχουν μόνο περιβαλλοντικά φιλικό σχεδιασμό αλλά προμηθεύονται τα κατασκευαστικά τους υλικά από αντίστοιχα τοπικά εργοστάσια και χρησιμοποιούν ενέργεια από μη ρυπαίνουσες εταιρείες.

Μια φιλική προς το περιβάλλον οικονομία περιλαμβάνει αναπόφευκτα και ποιοτικά αξιόλογα είδη διατροφής. Για το λόγο αυτό υπάρχει μια μεγάλη αγορά για οργανικά προϊόντα και ένα ευρύ δίκτυο εμπόρων βιολογικών προϊόντων, απλωμένο σʼ ολόκληρη την πόλη.

Οι επιχειρηματίες και οι κάτοικοι δέχονται από την πλευρά της πολιτείας πολλά ερεθίσματα για να παράγουν και να ζουν με φιλικό τρόπο για το περιβάλλον. Υπάρχουν φοροελαφρύνσεις και κίνητρα για την παραγωγή πράσινης τεχνολογίας. Για το λόγο αυτό πολλές επιχειρήσεις έχουν μεταφερθεί από τη Νότια Καλιφόρνια στο Πόρτλαντ όπου οι περισσότεροι άνθρωποι δεν σκέπτονται μόνο και μιλούν οικολογικά αλλά δρουν κιόλας…

Όπως δηλώνει ο δήμαρχος της πόλης “έχουμε εργαστεί πραγματικά σκληρά για να φτάσουμε στο σημείο να κερδίζουμε και χρήματα με το να είμαστε πράσινοι. Είμαστε η πρώτη πολιτεία της Αμερικής που εισήγαγε μια μοντέρνα παραλλαγή του τραμ κι από αυτό φτιάξαμε κιόλας μια βιομηχανία που παράγει επί τόπου τα βαγόνια μας. Προσπαθούμε λοιπόν να ζούμε σύμφωνα με τις αξίες μας και ταυτόχρονα να ισχυροποιούμε την οικονομία μας”.

Στην ερώτηση αν αφιερώνουν πολύ χρόνο για την περιβαλλοντική εκπαίδευση των κατοίκων η απάντηση ήταν ότι αυτό δεν χρειάζεται επειδή οι άνθρωποι μαθαίνουν από αυτό που βλέπουν και ζουν. “Δημιουργούμε μια πράσινη υποδομή και πολλά άλλα προκύπτουν από μόνα τους.” Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εγκατάλειψη του ιδιωτικού αυτοκινήτου. Ο καθένας μπορεί να χρησιμοποιήσει δωρεάν τη συγκοινωνία για κοντινές αποστάσεις, άλλωστε οι συγκοινωνίες και οι χρήσεις γης είναι εναρμονισμένες με τις ανάγκες των ανθρώπων και της πράσινης πολιτικής. Σε 20 το πολύ λεπτά της ώρας οι πολίτες μπορούν να επισκεφτούν, με τα πόδια, άνετα όλες τις υπηρεσίες ή τα καταστήματα τροφίμων, κάτι που και υγιεινό είναι και μειώνει την χρήση των αυτοκινήτων, δημιουργεί τοπικές θέσεις εργασίας και μια αληθινή κοινότητα.

Με αυτά τα απλά αλλά σωστά οργανωμένα πράγματα το Πόρτλαντ απέκτησε παραδειγματικό χαρακτήρα. Αντιπροσωπείες από άλλες Μητροπόλεις της Αμερικής ενδιαφέρονται να δουν αυτό που γίνεται στην πόλη και έρχονται να πάρουν ιδέες.

Οι κάτοικοι του Πόρτλαντ και ο δήμαρχός τους δεν περιμένουν από τη μεγάλη πολιτική ή από διασκέψεις σαν της Κοπεγχάγης να τους πουν τι να κάνουν, για να αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης τους για το παγκόσμιο κλίμα, κατάλαβαν ότι πρέπει να δράσουν μόνοι τους και να εκμεταλλευτούν και οικονομικά τις νέες πράσινες τεχνολογίες.

Την ίδια στιγμή το πετρελαιοπαραγωγό Τέξας εξελίσσεται στον μεγαλύτερο παραγωγό αιολικής ενέργειας και η Καλιφόρνια είναι πρωτοπόρα στην ηλιακή ενέργεια. Φαίνεται κάτι να αλλάζει και στην Β. Αμερική παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειες του παραδοσιακού ενεργειακού λόμπυ, με τις διασυνδέσεις του στο Κογκρέσο, να εμποδίσουν ή να καθυστερήσουν το πέρασμα σε μια οικονομία και κοινωνία φιλική προς το περιβάλλον και το κλίμα.

Το Πόρτλαντ και ο δήμαρχός της, με την πρωτοποριακή του περιβαλλοντική και οικονομική πολιτική θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως παράδειγμα/πρότυπο και για πολλές ευρωπαϊκές και ελληνικές πόλεις.

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 100, 1/2010