ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Η κλιματική αλλαγή και τα Ιμαλάια…

                                                ΕΥΘΥΜΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Πόλεμος έχει ξεσπάσει ανάμεσα  στους  επιστήμονες ... για τους παγετώνες των Ιμαλαϊων! Όσοι αμφισβητούν την επιστημονική άποψη που υποστηρίζει οτι η θερμοκρασία του πλανήτη αυξάνεται επικίνδυνα, οι λεγόμενοι «σκεπτικιστές», τρίβουν τα χέρια τους από ευχαρίστηση...

 Μετά την «προβοκάτσια» στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης όπου παρουσίασαν διαστρεβλωμένα μηνύματα που αντήλλασαν επιστήμονες μεταξύ τους, ήρθε και ένα «λάθος εξ αντιγραφής» που χρησίμευσε για να αμφισβητηθεί πέρα για πέρα η αξιοπιστία των επιστημόνων που υποστηρίζουν οτι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη οφείλεται και σε ανθρώπινες πράξεις και παραλείψεις...

Ερευνητές που έστειλαν το 2007 μια αναφορά στην Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ που ασχολείται με το κλίμα  έδωσαν λάθος στοιχεία για το λυώσιμο των παγετώνων στα Ιμαλάϊα, αναφέροντας ως πιθανή χρονολογία το έτος 2035, αν συνεχίσει η γη να θερμαίνεται όπως σήμερα..

Βέβαια τα πράγματα δεν είναι τόσο τραγικά, παρόλο οτι τα μεγαλύτερα παγωμένα ρεύματα λιγοστεύουν εδώ και χρόνια. Η δημόσια αντιπαράθεση για το πρόβλημα των παγετώνων ξεκίνησε απο ένα ..λαθάκι εξ αντιγραφής που όμως έχει μεγάλες συνέπειες για την Επιτροπή του ΟΗΕ και τους υπεύθυνους επιστήμονες.

Μια ομάδα γεωγράφων, αφού ανέλαβε δουλειά ντεντέκτιβ, ανακάλυψε την προέλευση του λάθους...και τη δημοσίευσε στο περιοδικό science. Η χρονολογία 2035, οπότε αναμενόταν το λυώσιμο των παγετώνων, ανατρέχει σε ένα κείμενο της WWF του 2005. Αυτό πάλι το κείμενο αναφερόταν σε ένα άρθρο  του περιοδικού New Scientist του 1999. Σ’αυτό το άρθρο ένας ερευνητής απο την Ινδία παρέπεμπε σε μια αδημοσίευτη μελέτη του για τους παγετώνες των Ιμαλαϊων. Όμως στη μελέτη αυτή δεν αναφερόταν καμιά χρονολογία για το πιθανό λυώσιμο !

Πως προέκυψε τότε η χρονολογία 2035; Το 1996 ένας ρώσος επιστήμονας,  ο Βλαδιμήρ Κοτγιακόφ, διατύπωσε την υπόθεση οτι μέχρι το 2305 (και όχι 2035) η επιφάνεια των παγετώνων σε όλο τον πλανήτη θα μπορούσε να μειωθεί κατα 80%. Στη συνέχεια των συνεχών ...αντιγραφών του άρθρου του, το 2305 έγινε 2035 και αντί να μιλάμε για τα παγκόσμια ρεύματα παγετού φτάσαμε ..στα Ιμαλάϊα.   !

Η ιστορία έχει ακόμη πιο τραγελαφική συνέχεια.. Ένας γεωγράφος, απο το Ινσμπρουκ της Γερμανίας, ειδοποίησε την Επιτροπή του ΟΗΕ  για το λάθος, πριν δημοσιευτεί το σχετικό κείμενο. Όμως η πληροφορία δεν έφτασε στους παραλήπτες εγκαίρως.. και για το λόγο αυτό δεν διορθώθηκε η σχετική χρονολογία.. Ακατανόητο βέβαια  είναι το πως δεν έγινε η διόρθωση του λάθους, μετά την δημοσίευση της μελέτης τον Φεβρουάριο του 2007 και έγινε μόλις πριν απο λίγες μέρες !

Οι ερευνητές του κλίματος είναι αναστατωμένοι επειδή η Επιτροπή για το κλίμα του ΟΗΕ είχε εξαιρετική φήμη. Όπως δήλωσε η υπεύθυνη της  Βαυαρικής Ακαδημίας Επιστημών «οι επιστήμονες της Επιτροπής κάνουν εξαιρετική εργασία και το πόρισμά της είναι αξιόπιστο κατά τα άλλα μέρη του»

Για το ότι οι παγετώνες των Ιμαλαϊων και αλλού χάνουν τη μάζα τους, δεν αμφιβάλλει κανένας σοβαρός επιστήμονας. Υπάρχουν πάντως κάποιες μικρές περιοχές όπου υπάρχει στασιμότητα ή μικρή αύξηση των παγετώνων! Η ίδια γερμανίδα επιστήμων εξέφρασε την άποψη οτι αν το κλίμα συνεχίσει να εξελίσσεται όπως μέχρι τώρα, πιθανόν μέχι το τέλος του αιώνα μας να έχουν εξαφανιστεί οι περισσότεροι παγετώνες στις Αλπεις. Όσο για τους παγωμένους χειμάρους των Ιμαλαϊων οι παγετωνολόγοι θεωρούν οτι είναι φυσικά αδύνατο να λυώσουν τόσο γρήγορα, επειδή οι μάζες παγου είναι πολύ μεγάλες και πυκνές.

Για το πόσο σοβαρό ήταν το λάθος της Επιτροπής του ΟΗΕ υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Το αστείο είναι οτι οι αναποδογυρισμένος αριθμός της έκθεσης για τους παγετώνες  εμφανίζεται στο δεύτερο μέρος της μελέτης που αποτελείται απο τρία μέρη και εκτείνεται σε 800 σελίδες! Πάντως το λάθος δεν υπάρχει στην περίληψη του κειμένου που μοιράστηκε στους πολιτικούς.

Το λάθος  φαίνεται να ωφέλησε κάποιους.. Όπως προκύπτει από ένα ντοκουμέντο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι γραφειοκράτες, εντυπωσιασμένοι απο την επικινδυνότητα του έτους 2035, για τα Ιμαλάϊα, ενέκριναν ένα ερευνητικό πρόγραμμα για τους παγετώνες και τις βροχές Μονσούν. Μπορεί να είναι σύμπτωση πάντως στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν και επιστήμονες  που εργάζονται σε ένα Ινστιτούτο του Νέου Δελχί, στο οποίο διευθυντής είναι ο ίδιος ο Ραζεντρά Πασαουρί, που προεδρεύει και της επιτροπής του ΟΗΕ για το κλίμα και υποστήριζε με πάθος τις δραματικές προγνώσεις για τους παγετώνες.. Ήδη τρείς επιστήμονες ζητούν την παραίτησή του επειδή υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων με το Ινστιτούτο του στο Νέο Δελχί.. Η παραίτησή του θα βοηθούσε να αποκατασταθεί το τραυματισμένο κύρος της επιτροπης του ΟΗΕ. Οπως δήλωσαν οι επιστήμονες ο Πασαουρί ενεργούσε περισσότερο ως πολιτικός και λιγότερο ως επιστήμονας.

Καλό θα ήταν στο μέλλον να αποφεύγονται παρόμοια λάθη, όπως έγινε με τους παγετώνες των Ιμαλαϊων.. Η συζήτηση γύρω απο την εισήγηση του ΟΗΕ για το κλίμα έχει και μεγάλες οικονομικές συνέπειες..Η αύξηση των  φυσικών καταστροφών απο τους  τυφώνες  εξαρτάται απο την αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων που είναι συνέπεια του λυωσίματος των παγετώνων. Οπως αναφέρει ο James Hansen, επικεφαλής του Ινστιτού Διατημικών Ερευνών Goddard της ΝΑΣΑ: «Οι θερμοκρασίες σε παγκόσμιο επίπεδο μεταβάλλονται συνεχώς εξαιτίας των συνεχών διακυμάνσεων στον κύκλο θέρμανσης - ψύξης των ωκεανών, ο οποίος καθορίζει το κλίμα στον πλανήτη». Το Ινστιτούτο υποστηρίζει οτι τα δεδομένα που έχουν στην διάθεσή τους δείχνουν οτι υπάρχει σταθερή πλέον τάση αύξησης της θερμοκρασίας.

Εφόσον αυτό αληθεύει οι βροχές στην Ινδία θα αργούν να έρθουν, οι λίμνες θα στερεύουν και οι πόλεμοι του νερού θα πλησιάζουν...Η αύξηση της θερμοκρασίας στους παγετώνες του Νεπάλ και των Ιμαλαϊων θα είχε καταστρεπτικές συνέπειες για τις ζωές του ¼ του πληθυσμού της γής, που εξαρτώνται απο τα νερά των Ιμαλαϊων. Οι ποταμοί του Νεπάλ απο μόνοι τους  προμηθεύουν νερό για 700 εκατομύρια ανθρώπους στις Ινδίες και το Μπαγκλαντές.

«Αν υπάρξει λιγότερο χιόνι στα Ιμαλαϊα, εξασθενίσουν οι βροχές μονσούν, ή λυώσουν οι παγετώνες  εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, τότε ολη η Νότια Ασια θα υποφέρει απο έλλειψη νερού στις καλλιέργειες και στις πόλεις», τόνισε ο ειδικός για το κλίμα απο το Νεπάλ, Νγακαμίντρα Νταχάλ. Ήδη στην ακτή της Βεγγάλης η αύξηση της θερμοκρασίας οδηγεί σε αλλοπρόσαλλες βροχές, σε ξηρασία και  σε αιφνίδιες πλημμύρες...Επίσης 640 χιλιόμετρα ανατολικά , στις κοιλάδες του Έβερεστ,  οι χιονοπτώσεις γίνονται όλο και πιό απρόβλεπτες..Συνήθιζαν να έρχονται στα μέσα του χειμώνα.  Τώρα  τα παιδιά δεν ξέρουν πως είναι το χιόνι...

Όλα δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι του μέλλοντος. Είναι παρούσα... Οι «σκεπτικιστές  του κλιματος» και οι υπάλληλοι του ενεργειακού  λόμπυ των ορυκτών καυσίμων θα δυσκολεύονται όλο και πιό πολύ να κατασκευάζουν επιχειρήματα για να μας πείσουν για το αντίθετο...

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 101, 2/2010