Αθλητισμός και Ενέργεια

Βασίλης Παπακριβόπουλος

Μιλώντας για σπατάλη ενέργειας και την συνακόλουθη ρύπανση και συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, σπάνια πηγαίνει ο νους μας στις αθλητικές εγκαταστάσεις και σε χώρους ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων. Για παράδειγμα, στα γήπεδα των βορειότερων χωρών των οποίων ο χλοοτάπητας θερμαίνεται για να αποφευχθεί η αναβολή αγώνων λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, καθώς οι ομάδες που τα διαχειρίζονται δεσμεύονται με επικερδή –αλλά και αυστηρά- συμβόλαια αναμετάδοσης των αγώνων. Για παράδειγμα, στη Βόρεια Γαλλία, το γήπεδο Marcel-Picot του Νανσύ σκεπάζει τον χλοοτάπητά του με ένα γιγάντιο καραβόπανο: κάτω από αυτό, τέσσερα μηχανήματα διοχετεύουν διαρκώς θερμό αέρα στον χλοοτάπητα, ο οποίος με αυτός τον τρόπο δεν παγώνει. Όμως, αυτό το σύστημα καταναλώνει καθημερινά 2.000 λίτρα πετρελαίου… Αντίστοιχο σύστημα στο γήπεδο Saint-Symphorien του Μετς που αποτελεί έδρα ομάδας της Β’ Εθνικής Κατηγορίας, καταναλώνει καθημερινά 1.200 λίτρα πετρελαίου. Όμως, το πλέον τεχνολογικά εξελιγμένο σύστημα το διαθέτει το γήπεδο της ομάδας Sochaux : κάτω από τον χλοοτάπητα έχει τοποθετηθεί ένα «καλοριφέρ» που τροφοδοτεί με ζεστό νερό ένα δίκτυο αλουμινένιων σωλήνων μήκους… 28 χιλιομέτρων (1)! Βέβαια, αυτό το σύστημα, πέρα από τη δαπάνη των 350.000 ευρώ που στοίχισε η εγκατάστασή του, καταναλώνει κάθε χρόνο ηλεκτρικό ρεύμα 60.000 ευρώ!

Όμως, οι εγκαταστάσεις που είναι πραγματικές ενεργειακές καταβόθρες είναι τα παγοδρόμια: σύμφωνα με τον γαλλικό Οργανισμό Περιβάλλοντος και Εξοικονόμησης Ενέργειας (Ademe), μονάχα οι ψυκτικές εγκαταστάσεις τους καταναλώνουν κάθε χρόνο ηλεκτρικό ρεύμα 35-65 ευρώ για κάθε τετραγωνικό μέτρο πίστας (ανάλογα με την περιοχή και την τοποθεσία όπου έχουν κατασκευαστεί, τον προσανατολισμό τους, τις θερμοκρασίες που επικρατούν και το χρονικό διάστημα που διαρκεί η λειτουργία τους). Έτσι, ένα παγοδρόμιο ολυμπιακών διαστάσεων με πίστα 1.800 m² θα καταναλώσει στην ιδανικότερη περίπτωση ρεύμα 63.000 ευρώ και στη χειρότερη ευρώ 117.000 ευρώ (2)!  Επιπλέον, τα ψυκτικά υγρά που χρησιμοποιούνται περιέχουν ουσίες που συμβάλλουν ιδιαίτερα στο φαινόμενο του θερμοκηπίου εάν διαρρεύσουν –όπως πολύ συχνά συμβαίνει- στην ατμόσφαιρα. Μάλιστα, μία από αυτές, το R-507A, συμβάλλει στην υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας 3.330 φορές περισσότερο από το διοξείδιο του άνθρακα… Άλλωστε, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από την 1η Ιανουαρίου του 2010, έχει απαγορευθεί η χρήση νέων υδροφθορανθράκων (HFC) στις ψυκτικές εγκαταστάσεις, ενώ προβλέπεται και η πλήρης απαγόρευσή τους το 2015.

Για όλους αυτούς τους λόγους, έχουν αρχίσει να διαδίδονται οι συνθετικές πίστες παγοδρομίας Ecogliss, φτιαγμένες από πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (PEHD), το οποίο επιπλέον είναι και απολύτως ανακυκλώσιμο : πράγματι, μετά από εικοσαετή χρήση, αυτές οι πίστες μπορούν να ανακυκλωθούν και να μετατραπούν σε κάδους σκουπιδιών. Βέβαια, αυτές οι πίστες και τα ειδικά πατίνια που προϋποθέτουν δεν προσφέρονται για αθλητικές διοργανώσεις ή για καλλιτεχνικό πατινάζ, ούτε και μπορούν να προσφέρουν στους μεγάλους λάτρεις του σπορ τις δυνατές συγκινήσεις που προσφέρει ο πραγματικός πάγος. Αντίθετα, είναι ιδανικές για τα πολύ διαδεδομένα λυόμενα παγοδρόμια που περιοδεύουν σε διάφορες πόλεις και χρησιμοποιούνται ως χώροι μαζικής αναψυχής, με νεανικό κυρίως κοινό. Στη Γαλλία, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Συνδικάτου Παγοδρομίων (SNP), μέσα στα οκτώ χρόνια που ακολούθησαν την εμφάνισή τους, ο αριθμός τους έφτασε ήδη τα 37, έναντι 186 κλασικών παγοδρομίων.

Προφανώς, θα πρέπει να ενδείκνυνται ακόμα περισσότερο για τις ιδιομορφίες της Ελλάδας: πράγματι, την τελευταία εβδομάδα του 2009 και τις δύο πρώτες του 2010, με τις πολύ υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες να ξεπερνούν συχνά τους 22°C, αναρωτιόμουν καθημερινά πόση ενέργεια σπαταλούσε το –μικρό ευτυχώς- ανοιχτό, υπαίθριο παγοδρόμιο που είχε στηθεί σε κεντρική πλατεία της Πάτρας, με τις μηχανές του να δουλεύουν στο φουλ για να διατηρήσουν τον πάγο κάτω από τον δυνατό ήλιο…

1.            www.lemonde.fr, 22-12-09, «2000 litres de fioul pour chauffer la pelouse du stade de Nancy»

2.            www.terra-economica.info, 27-12-09, «L’objet du mois : la patinoire»

Δαίμων της Οικολογίας,

τ. 101, 2/10